26 майыште Волжск оласе Никольский кафедральный соборышто Волжский да Шернур епископ Феофанын суапландарымыж почеш православный христиан-влак Юмын Аван «Одигитрия» манме Смоленский Седмиезерный иконыж дене крестный ходыш коло визымше гана лектыныт. Ты гана нуно эше святой благоверный-влак Петр ден Феврониян иконыштым нумалын каят – тидыже, мутат уке, Российыште 2024 ийым Ешын идалыкше семын увертарыме дене кылдалтын.
Крестный ход республикна мучко гаяк: Волжск ола, Волжский, Морко, Марий Турек, Параньга, Кужэҥер, У Торъял, Шернур районла гоч – эрта. 1 июльышто Шернур посёлкысо Михаил Архангел лӱмеш черкыште молебеным служитлыме деч вара Юмын Аван иконыжым Волжский район Пӧтъял-Азъял кундемысе святой Гурий Казанский лӱмеш черкыш пӧртылтат, а Петр ден Феврониян иконыштым – Морко район Арын селасе Христосын Шочмыж лӱмеш черкыш.
«Одигитрия» – «Корным Ончыктышо»
Юмын Аван «Одигитрия» манме Смоленский Седмиезерный иконыжо Марий митрополийын ик эн тӱҥ святыньыжлан шотлалтеш. Тудо Волжский епархийын Свято-Гурьевский храмыштыже верым муын. Пытарыме деч арален кодаш манын, юмоҥам тышке эртыше курымын 20-шо ийлаштыже 35 километр коклаште верланыше Озаҥ Богородицкий Седмиезерный пустынь гыч конденыт. Иконым черкыш пуртымо да ончылныжо икымше молебеным служитлыме годым корем тайылыште памашшинча почылтын – тиде Юмын Аван чудым ыштымыж нерген пале лийын. Таче сулык дене амыргыше да сусыргышо чон ден капкылым эмлыше памашыш калык воктенысе районла да регионла гыч веле огыл, йот элла гычат коштеш. Тиде кундемыште Юмын Авам Шкенжымак ик гана веле огыл ужмо нергенат колалтын.
Арыныште лакемеш
А святой благоверный князь Петр ден княгине Феврониян иконыштым Арын черкын настоятельже протоиерей Николай Чузаевын йодмыжо да суапландарымыж почеш Марий Элыште войзымо, Юмылан йӧршӧ святой-шамычын мощьышт ӱмбалне святитлаш лӱмынак Муромыш намиен коштыктымо. Крестный ход деч вара тудым Арын черкыште эрелан вераҥдат.
«Юмын Ава пеленнак ошкылеш»
Крестный ход такыртыме мотор корно дене гына огыл, шукертак курал-ӱдыдымӧ але шурнан пасу, пеледышан але солымо олык, тура, кӱан, шунан але ошман курык да пич чодыра гочат, юж да вӱд денат эрта. Тыгодым паломник-шамычлан йӱштӧ да виян мардежым, шыма йӱр ден корштарен йогышо шолемым, когартен пелтыше кечым, кӱдырчӧ ден волгенчым чытен ошкылмо деч посна эше юмоҥам, хоругвьым да моло святыньым локтылалт кертмышт деч аралаш кӱлеш. Тиде корно – Ачам, Эргым да Святой Шӱлышым чапландарен, Юмым Шочыктышо Святой Авам сулыкна дене амыртыме кундемнам эрыкташ да суапландараш сӧрвален, язык дене сусыргышо чонна ден капкылнам паремдаш, пычкемыш илышнам волгалтараш, калыклан пайдале, Юмылан йӧршӧ айдеме лияш йодын ошкылмо корно. Тыште чыла еҥ: изижат, кугужат, нужнажат, поянжат, черлыжат, тазажат – Христосын сарзыже, иза але шольо, ака але шӱжар. Тыште нунын дене пырля Иисус Христос ден Юмын Ава Шкештат ошкылыт.
– Мый тидым жапын-жапын моткоч сайын шижам, – Сотнур – Корамас маршрутышто каналташ шогалме годым палемдыш Пӧтъял гыч 45 ияш Евгений, да чурийже куан дене волгалте. Тиде пӧръеҥ паломник-влак коклаште кечын гаяк коеш, чӱчкыдынжӧ юмоҥам нумалеш, чыла молитва ден мурым пала. – Мыланем крестный ход – тиде Юмо, Юмым Шочыктышо Ава дене кыл, кугу пиал, руш манмыла, благодать. Тиде корнышто шӱм-чонем поснак вургыжеш, ойгырен шортеш, пушкыдемеш, порылык да ӱшан дене темеш. Лачшымак тыште, орланен кайыме корнышто, Юмын Аван воктенемак ошкылмыжым шижам. Тыгай годым куанымем дене кумылем тодылалтеш да эсогыл шортын колтымем шуэш.
Евгенийым азаж годымак Азъял черкыште тынеш пуртеныт. Кок коважат Юмылан чот кумалыныт, рушарня еда уныкаштымат черкыш коштыктеныт.
– Шижынам, тора корныш тарваныме, кугу пашам тӱҥалме, эсогыл молитвам тунемаш шичме деч ончыч священник деч суапландарымашым налат гын, чыла шотлан толеш, – мутшым шуя жап деч ончыч чалемше пӧръеҥ. – Умылем, кажне айдемын Юмо деке – шке корныжо: черкышке ма крестный ходыш нигӧмат виеш наҥгаяш огеш лий… А Тудо мемнам Шкеж деке куан дене тынаре огыл, мыняре ойго да орлык гоч конда. Теве СВО-што участвоватлыше-влакат, отпуск жаплан мӧҥгӧ пӧртылмекышт, эн ончычак черкыш каяш тыршат, тынешат пурат. Молан? Юмын кидше йымалне да аралыме лийнешт. А Крестный ход деч вара илыш шуко шотышто вашталтеш. Мутат уке, сай велыш… Мыйын шонымаште, тӱняште ик кечын кажне айдеме Юмо ончылно вуйжым кеч ик гана сава гын, илышна палынак ворана ыле.
Ит кугешне, а сакле
Умылышда, очыни, Волжск – Морко – Шернур крестный ходын Сотнур – Корамас маршрутышкыжо мыят ушненам. Вес семынже лийшашат огыл ыле, вет тудо пеш кугу орлыкан шочмо Руш Шайра ялем гоч, эсогыл шочмо суртемын олмыж (тудын деч ломыж ден негыз веле кодыныт) воктеч эртен! Тиде кундемыште 2022 ий 2 февральыште моткоч кугу азап лийын: курыкышто верланыше путырак келге Мӱшыл ер гыч вӱд каен. Кызыт кандалге-ужар тӱсан вӱд олмеш кугу вороҥгам ужмеке, шӱмлан шу-уй чучын колта – моткоч шучко…
– Юмын кумылжо деч посна мландымбаке эсогыл лупс огеш воч, ер гычат ик чӱчалтыш вӱдат огеш ок кае. Кажне мотор кундемым Юмо ыштен, сандене айдеме тукымлан тудын дене Швейцарийыште гай сылне верыште илена манын моктанаш да кугешнаш шотлан огеш тол. Тидлан амалжат уке: тӱшка озанлык пытен, школ петырнен, ер йомын, самырык-влак ял гыч каеныт, а сар толеш да толеш, чер шарла да шарла… – верысе калык дене вашмутланымыж годым тыматлын мане протоиерей Николай Чузаев. – Азапын тӱҥ амалже Юмо ончылно кугу сулыкыш пурымына, Тудын деч посна илымына дене кылдалтын. Тиде ялыште кеч вӱргече да кугарня еда пӱтым кучышо, рушарня еда черкыш коштшо-влак улыда мо? Иктын-коктын… Ончыза, кызыт чыла уло гынат, самырык-влак ешым огыт пого – тиде сайлан огыл. Ме шкенам тӱрлӧ осал коклаште йомдаренна. Илышна сылне мурысо гай «мӧр пеледыш» огыл, а крестный ход, Христос семын ыресым нумалын ошкылмо корно лийшаш. Ме Юмын сугыньжо-влакым шуктен илышаш да тидлан шочшына-влакымат туныктышаш улына. Юмо деке угыч пӧртылаш, святой книга-влакым лудаш кӱлеш. Тунам Тудо чылажымат: вӱдымат, вольык ден кайыквусымат, моло поянлыкымат – икмыняр пачаш шуко пуа, да илышнат тӱзлана.
Протоиерей Николай Чузаевын Юмын Аван Смоленский Седмиезерный иконыж дене Мӱшыл ерым, курык вуй гыч Полатсола ден Курыклӱвал яллам, тыгак, автомашина дене кудалын, пошкудо Шайрамбалым благословитлымыж жапыште калык дене тыгак Сотнур да Шеҥше черке-влакын настоятельышт иерей-шамыч Игорь Сапаев ден Евгений Шамаев Юмын Аван да Иисус Христосын, Петр ден Феврониян илыш корнышт, пеҥгыде ешын негызше, йочан ончыкылыкшо да шуко моло нерген мутланеныт. Тиде Крестный ходым миссионер шӱлышанат манаш лиеш, молан манаш гын тудын кышкарыштыже священник-влак йоча да подростко-шамыч дене «Ик гана да ӱмыр мучкылан» теме дене еш нерген мутланат, «Руш ырес», «Йомдарыме поро паша», «Калык мо дене ила?» фильм-влакым ончыктат, «Тыйын ончалтышет» клубышто пашам ыштат, «Шӱм-чон изолык» журналым, «У сугынь» книгам да сотемдарыше моло литературым пуэдат.
Тынысым, тазалыкым, аралтышым
Крестный ходын Сотнур – Морко – Корамас маршрутышкыжо пуртымо чыла ялыште калык Юмын Аван да Петр ден Феврониян иконыштым шӱм-чон вургыжын, кумыл нӧлтын вашлийын, святыне-влак деч тыныс илышым, СВО-што участвоватлыше земляк-шамычлан, боевой задаче-шамычым тӱрыснек шуктен, мӧҥгышкӧ илыше да таза пӧртылаш, ончыкылык тукымым сайын ончен кушташ полшаш, кундем ден калыкым чыла осал деч аралаш йодын. Кукшо мут дене огыл, а шинчавӱд йӧре…
– Чонна йочала куанен чӱчка, вет Нурмучаш Шайра ялышкына Юмын Аваже Шкежак толын! Ме тудын деч тынысым сӧрвален йодына. Таче СВО-што вуйым пыштыше землякна Василий Александровым пытартыш корныш ужатышна… Ешлан могай кугу ойго! Юмо аралыже тыгай деч! Тыгак тазалыкым, аралтышым, перкем йодына, – чырге йоген волышо шинчавӱдшым шылтыде мане Сотнур селасе Святой Троице лӱмеш черке пеленысе рушарня школын преподавательже Ольга Миловидова. – «Шудыжым молан кышкеда?», – ӧрын йодыт икшыве-влак. «Тиде корно дене паломник-влак юмоҥам веле огыл нумалын каят, а нунын ончыч Юмын Ава Шкежак ошкылеш, ме Тудым огына уж гына», – вашештышым нунылан. Юмылан тау, калык умыла, крестный ходым уло кумылын вашлие.
Возымем мучашлыме деч ончыч мыят тынеш пурышо кажне еҥлан крестный ходыш кеч ик кечылан ушнаш темлем, молан манаш гын тудын ямжым тыге веле умылаш лиеш.
Юмын Ава деч серлагыш ден суапым йодын, Эргыжым чапландарен ошкылмо корныда волгыдо лийже, ӱшандам пеҥгыдемдыже, чоным тургыжландарыше йодышлан вашмутым муаш полшыжо, иза-шольо, ака-шӱжар-влак.
Маргарита ИВАНОВА
Волжский епархийын пресс-службыжын фотожо
