Кеҥежым – колхозышто комбайнерлан, телым – котельныйыште операторлан. Ятыр ий тудо, Учимсола марий Альберт Николаевич, тыге ыштен илен. Тӱшка озанлыкше гына шот дене вияҥ кертын огыл. Кӧ пала, ала ончыкыжат туштак тырша ыле, но… эргыже илышым у семын ончалаш таратен.
А тудыжо, Александр, Йошкар-Ола аграрный колледжыште техник-механиклан тунеммыж годым Германийыште кандаш тылзе практикыште лийын – фермер дене пашам ыштен. Тунамак тыгай кумылжо лектын. Вара ты специальность денак Юл кундем кугыжаныш технологий университетыште шинчымашым пойдарен.
— Эргымын тунем пытарымекыже, кок ий ончыч фермер пашам пырля тӱҥална. Озанлыкше – мыйын ӱмбалне, но ешге ыштена: мый, пелашем Алевтина Григорьевна, эргына-влак Александр ден Данил, — мане фермер А.Н.Лесников.
Пелашыже тылеч ончыч Пӧтъял кыдалаш школысо столовыйышто склад вуйлатыше лийын, вара еш фермыш куснен. Кугу эргышт кызыт – «Магнит» супермаркет сетьыште водитель-экспедитор. Зеленодольскыш сатулан кудалыштеш. Ешыже Йошкар-Олаште ила, ик йочашт уло. Но канышлан эре гаяк полшаш толеш. Изирак эргышт школышто луымшо классыште тунемеш. Мӧҥгыштӧ тудо – тӱҥ эҥертыш.
— Тӱҥална колхоз деч пай мландым налме гыч – 9 гектар нарым. Эше район администраций 20 гектарым арендыш пуыш. Икымше ийын тошто МТЗ-82 тракторна дене тушко шудылан вике-шӱльым да пырчылан шӱльӧ ден шыдаҥым вераҥдышна. Вара еш фермым вияҥдаш ойырымо грант окса дене МТЗ-89.2 тракторым, тудлан коркам, куным, прессым нална, сандене пашана удан огыл кайыш. Кокымшо ийын шукияш клевер ден люцерным 5 гектар дене да моло вереже пырчан культурым ӱдышна. Технике дене кумытынак, эргым-влак дене пырля, ыштышна. Нуно коктынат тракторым виктарен моштат. А шурным погаш кызытеш комбайнна уке гын, Пӧтъял гыч фермер Айвика Валерияновна Ашкельдина деч тареш налаш перна, — шылтыде каласыш Альберт Николаевич.
Нине фермер-влак ваш-ваш полшат улмаш. Ашкельдина пырчым ужалаш кушта, сандене комбайнже икте веле огыл. А Лесниковын комбайн дене ыштыме опытшо кугу, но техникыже уке. Сандене нуно икте-весыштлан эҥертат. Альберт Николаевич шке пырчыжымат нунын денак пуалта. А кеҥежым шке прессше дене Айвика Валерияновнан пашаеҥже-влакланат кормам прессоватлен пуа. Тыге полшен ыштымаш кок могырланат пайдале.
— Грант окса денак племеннойлан шотлалтше «Эмековский» озанлык деч сай урлык 10 тӱж тунам нална. Ынде нуно кокымшо гана презым ыштеныт. Кызыт 30 вуй тӱкан шолдыра вольыкна уло, лӱштымыжӧ – эше 10 вуй гына. Но ончыкыжо ешаралтшаш, вет грантым налме условий почешат 25 вуй марте шуктышаш улына. Сандене вӱтамат ешарен чоҥаш логалеш. Кызытеш фермым вуйлатыме, зоотехник да доярке пашам тӱҥ шотышто пелашем шукта. Эргына-влакат лӱшташ полшат, вольыклан шӱман улыт, — ешарыш фермер Лесников.
Икте гына тудын кумылжым волта: шӧрын акше изи. Йӧра, кызыт литржым 21 теҥге дене налыт, а кеҥежым улыжат 12 теҥге дене погеныт. Тидлан кӧра мыняр йомдарыме, мыняр ыштен шуктымо огыл… Шӧржым Озаҥ гыч толын поген каят. Шошо велеш акше адакат вола дыр – теве мо вияҥаш чаракым шында. Санденак ялыште вольыкым ашныше ий гыч ийыш шагалемеш. Теве Учимсолаште кугу яллан улыжат 20 ушкал кодын. Да фермер 10 ушкалжым кӱтӱш луктеш, лу кече тарлен кӱтыкта. Кеч тидлан кӧра кӱтӱ черет кужемеш. Но вате-марий Лесниковмыт тӱҥалме пашаштым чарнаш огыт шоно – эргышт-влак нунылан полшат, ӱшаным ешарат.
Юрий Исаков
Авторын фотожо
