23 февраль – Шочмо элым аралышын кечыже
Тунемаш, шкем кучаш,
илыш корнышто пеҥгыдын шогаш…
Вес унана – Марий Турек районын эргыже, таче РМЭ военный комиссарын полышкалышыже, подполковник А.М.Курочкин.
Аркадий Максимович 23 февральыште шочмо кечыжым палемда.
– Мемнан ешыште агроном, зоотехник, культур пашаеҥ, чоҥышо… улыт. А мыйын военный лияш кумыл лектын, – ойла лу икшыван ешеш шочын-кушшо (пытартышыже) Аркадий Максимович. – Таллинысе высший военно-политический строительный училищыште (1981-1985 ийла) тунемынам. Преподаватель-влак келге шинчымашым пуэныт, илышлан да пашалан туныктеныт. Южо туныктышыж дене кызытат кылым кучена.
А.Курочкин кўшыл училищым «отличнолан» тунем лектын да Приволжский военный округышто службым эртен. 1994 ийыште Килемар районышто военный комиссарын алмаштышыжлан, 1996 ийыште Килемар районышто военный комиссарлан ышташ тўҥалын. 2000 ийыште Современный Гуманитарный Академийым тунем пытара.
Службо жапыште поснак кўлешан заданийым шуктымашке ушнаш логалын. Ты велым ончалме годым химический оружийым пытарыме шотышто объект-влакым чоҥымаште (1986-1988 ийла), Чернобыльысе АЭС-ыште аварийым ликвидироватлашлан специалист-влакым ямдылымаште лиймыжым палемдыман (1988-1990 ийла).
Приднестровско-Молдавский Республикыште эртыше вооруженный конфликтыште служебный командировкат келге кышам коден.
2004 ий. Чечня. Служебный командировко;
2001 ий. Подполковник А.Курочкинлан «Ветеран военной службы»,
2004 ийыште «Ветеран боевых действий» чап лўмым пуэныт;
Сайын да патыр улмым ончыктымыжлан 11 медаль да «За доблесть» отличий знак, «Ветеран боевых действий», «За службу на Кавказе» да моло знак дене палемдалтын.
20006 ий гыч военкоматыште тырша.
Порысым – лийже манын
Командировко дене Чернобыльыште Марий Эл гыч ятырын лийыныт. Вет тунам лач тушто веле огыл, йырже улшо кундемлаштат радиаций шарлен. Тидым тергаш кўлын. Аркадий Максимовичын пашаже химик-разведчикым ямдылыме дене кылдалтын. АЭС-ыште лийше эҥгекым кораҥдыме паша шке тазалыкымат лунчыртен. Шуко еҥын тунам психике лушкыдемын. Аркадий Максимович гын эре физически пеҥгыдын шоген, куржталын, телым ече дене коштын.
Чечня… блок пост-влак, КПП, корнышто бетон ора, шаланыше пӧрт-влак… Теве тыгай сўретым ужын икымше гана тушко мийыше марий офицер. Йўдым чўчкыдын пуля шўшкымӧ йўкеш помыжалтын тӧрштен кынелаш логалын.
«Тыглай еҥлан сар нимо сайжымат конден огыл. Ик еҥ поен, а весе кинде деч посна шужен шинчен. Лийын тўрлыжат. «Аркадий киндыда уло? Теве тудо пӧртыштӧ йоча-влак шужен шинчат. Вара пӧртылтена ыле», – манын йодын толын икана ик еҥ. Ме тушко ик мешак ложашым намиен пуэнна.
Такшым куд тылзе жапыште ончылан шындыме чыла задачым шуктенна», – шарналтен каласкала ветеран.
Чонышто – романтике
Военный, но романтик шўлышан айдемын чоныштыжо сылнымут корныла шочыт. «Кумыл лекме, южгунам каныме семын возалтеш», – манеш шкеже. Икмыняр почеламутшо «Марий Чумбылат – Аимково» книгаштат савыкталтын, икмыняр мутшылан семымат пыштеныт. Аркадий Максимовичын чонжылан поснак пўртўс, шочмо-кушмо вер-шӧр, сылне кундем, ава нерген теме лишыл… Вес семынже огешат лий. Ялеш кушшо айдемым шочмо кундемыш шупшеш. Тушко миен толмыжо кужу жаплан вий-куатым пуа. Ужар чодыра, кумда пасу, мўй пушан олык, кайык-влакын муралтымышт, ушкал, шорык кўтўат… ялысе еҥлан гына тиде путырак лишыл. Тушто южшат яндаррак, илышышжат пуйто весе: ласкарак, шергырак.
– Таче пӧръеҥ-влакым тиде кугу пайрем дене саламлем. Тазалыкым, тудын дене пырля пиалым, тыныс кавам тыланем. Тек самырык тукым илыш корным чын ойыра. Пашаш шуаралтын кушкеш, келге шинчымашым налеш, армийыш миен толеш, ешым чумыра, илыш-корныштыжо пеҥгыдын шога, ончыкылык ўшанна лийын кушкеш, – лие тыланымашыже А.Курочкинын.
Шочмо верын тамже
Пистерын пеледмыже годым
Лай мардеж дене пырля
Шере мўйын тамже
Йырым-ваш кумдан шарла.
Тамле южым шер теммешке,
Оҥ тич налынак шўлем.
Мўян юж ден пуйто руштын,
Мый тўням моктен мурем.
Уло кажнын шочмо мланде,
Ава гай вўчкен-куштен.
Шке йочажым ок кудалте,
Ашна, вийым шукемден.
Сорла, 2011 ий.
Тулык пӧрт
Пуста оралте ял покшелне
Шога лач тулык гаяк.
Илыме годым от шоналте
Могай мучаш тудлан лиеш.
Чоҥеныт пӧртым кертме годым
Ача-ава, йочалан ўшанен.
Жап эртен – поген ийготым,
Икшыве мўндыркӧ каен.
Вучен мо кӧ тыгай азапым –
Пўртўс лоҥгаш ялем йомеш.
Кондаш ыле тыш кодшо жапым,
У шўлыш дене пӧртылтен.
Оптен пыжашым вес кундемыш,
Ит вашке кылым тый кўрлаш.
Шарналте шке ялетым жапын,
Чонет дене вашке тыш толаш.
Кӧргӧ вий кушкеш шукемын,
Кумыл нӧлтын, кўшкӧ чоҥешта.
Уло икте шочмо вер айдемын,
Шке йочам ава гаяк вуча.
Вўдшор, 2010 ий.
