Кухньысо нӧшмӱйым ӱдырамаш гардеробысо шем тӱсан изи тувыр дене таҥастараш лиеш. Палемдыме вургемым кеч-кушкат чияш келшен толеш, нӧшмӱят – чыла гаяк кочкышын негызше.
Таче кевытыште ма пазарыште могай гына нӧшмӱйым огыт темле: «консервант да чия деч поснамат», «икымше гана пунчал налмымат», «кылмыктымымат»…Нине мут мо нерген ойлат да маркетингын кучылтмо йӧнжӧ-влакым чынжымак кӱлешан информаций деч кузе ойырен мошташ?
Температур
Кухньышто кок тӱрлӧ нӧшмӱйым кучыман: рафинироватлымым да рафинироватлыдымым. Рафинироватлыме ӱй дене жаритлаш, кочкышым кугу температурышто ямдылаш каньыле. Тудо технологий велым тӱрлӧ процесс полшымо дене эрыкталтеш да тамдыме, пушдымо лиеш. Рафинироватлыме ӱй осал канцерогеным огеш ойыро, тыгак жаритлыме годым огеш шикш, огеш шоҥешталт. Рафинироватлыдыме ӱй механический фильтрацийым гына эрта, сандене кечшудо нӧшмын пушыжым арален кода. Тудо утларакше салатым, моло кочкышым тамлештараш келшен толеш.
Этикетке
Тусо тӱрлӧ формулировко эсогыл шуко ужшо да палыше еҥым аҥыртарен кертеш, но маркетингын кучылтмо йӧнжӧ-влакым чын информаций деч ойырен мошташ кӱлешан.Теве могай формулировкым шотыш налман огыл:
- «Консервант да чия деч посна». Нӧшмӱйыш искусственный чиям але консервантым ешараш огеш лий гаяк, молан манаш гын нине компонент ӱй дене огыт варналт. Адакше нӧшмӱйлан консервант огеш кӱл: составыштыже вӱд уке гын, микроб лӱдыкшӧ огыл.
- «Икымше гана пунчал налме». Рафинироватлыдыме продуктым нӧшмӧ гыч икымше гана пунчал налын гына ыштат, сандене тыште нимо ӧрыктарышыже уке. А рафинироватлыме ӱйым экстракций йӧн (химический йӧн) полшымо дене налыт.
- «Е витамин уло». Кечшудо ӱйыштӧ Е витамин эре уло. Тудо тыгак А, D да F витамин ден пайдале микроэлемент-влаклан поян.
Да теве мом шотыш налман:
- «Йӱштӧ йӧн дене пунчал налме». Тидыже нӧшмӧ гыч ӱй лекме годым изи температур лийме нерген ойла. Тыгай продукт пайдале чыла веществажым, витаминжым да микроэлементшым арален кода да тутло пушан лиеш.
- «Кылмыктыме». Тыгай маркировко рафинироватлыдыме нӧшмӱйыштӧ лиеш да продуктым ямдылыме йӧн дене палдара. Тиде йӧн дене нӧшмӱйым луген йӱкшыктарат. Тыгодым нӧшмӱйын пушыж ден «коя» тамже изишак лушкат, но чыла витамин ден пайдале вещества аралалт кодыт. Продукт вошткойшо лиеш да кужу жап аралалтеш.
Вич парня гай вич каҥаш
- Нӧшмӱйым пычкемыш верыште гына кычалза. Волгыдышто (кеч кече, кеч электротул волгыдо лийже) шогышо нӧшмӱй писын локтылалтеш, пайдалыкшым йомдара. Витрине мыняр пычкемыш верыште, продуктлан тунар сай. Нӧшмӱйым полко кӧргӧ гыч луктын налаш тыршыза.
- Аралыме жап. Тудо мучашке лишемеш гын, нӧшмӱйыштӧ шопаш амалым ыштыше вещества ситышын лийын кертеш. Шокшо да волгыдо верыште кужу жап кучымо, аралыме йӧным шуктыдымо годым нӧшмӱй этикеткыште ончыктымо аралыме жап деч ончыч пужлаш тӱҥалын да кочо таман лийын кертеш.
- Яндарлык. Нӧшмӱй вудака гын, рафинироватлыме продукт локтылалтын. Тыгодымак рафинироватлыдыме нӧшмӱй ате пундашке шичше йошкын деч лӱдман огыл – тиде организмлан пайдале фосфолипид.
- Тӱс. Рафинироватлыме сай нӧшмӱй волгыдо тӱсан, яндар. Ӱй мыняр волгыдо, тунар сай. Рафинироватлыдыме нӧшмӱй шемалге тӱсан лийын кертеш, сандене тудын качествыжым рашемдаш нелырак.
- Аралыме йӧн. Мӧҥгыш кондымек, нӧшмӱйым пычкемыш да юалге верыш шындыман, мутлан, холодильникыш. Кечшудо ӱйым аралыме эн келшыше температур – 5 гыч 20 градус марте шокшо. Рафинироватлыдыме ӱйын аралыме жапше – икмыняр тылзе гына, а атым почмо гын,продуктым 4-5 арняште кучылтын пытараш тыршыман. Рафинироватлыме нӧшмӱй 18 тылзе марте аралалтын кертеш.
М.ИВАНОВА.
