Тиде чолга марий ӱдыр Надежда СТЕПАНОВА нерген икмыняр ий ончыч возенна ыле. Тудо тунам Кужэҥер районыш «Куку кайык» кинофильмым войзаш толын. Надежда 2015 ийыште ВГИК-ым отличиян диплом дене тунем пытарен. Ятыр кино- ден театр фестивальыште приз дене палемдалтын. Кызыт аспирантурышто тунемеш. Шукерте огыл тудо Морко кундемыште «Унчоfest» фестивальыште лийын.
– Надежда, кинорежиссёрын профессийже тыйым мо дене сымыстарен?
– Ковамын изаже Семён Иванов кинооператор лийын. Палыме фильмже коклаште «Новогодние приключения Маши и Вити» йомак сынан пашажым ончыкташ лиеш. Тыгак тудо военный теме дене кылдалтше шуко фильмым войзен.Тудым икымше марий кинооператорлан шотлат. Чӱчӱм ВГИК-ым тунем пытарен. Тений августышто шочмыжлан 100 ий темеш. Кужэҥер район Чодыраялыште ачам тудлан пӧлеклалтше кугу пайремым эртарынеже. Ешна тудын дене моткоч кугешна. Сандене кӧ лийшашым ме йыгыр шӱжарем дене пырля ончылгоч паленна.
– Но вет ВГИК-ыш иканаште пурен огыдал. Тӱҥалтыште вес корным ойыренда ыле.
– Эше Йошкар-Олаште школышто тунеммына годымак Таня шӱжарем дене ача-авалан нимом каласыде, йыштак пашам ыштенна. Тунамак Москваш тунемаш каяш шонен пыштенна, садлан оксам погенна. Школ деч вара элнан рӱдолашкыже кайымына нерген увертаренна. Москваште цирковой училищыш тунемаш пуренна. Но варажым тиде мемнанлык паша огыл манын умыленна да РУДН-ыш энергомашиностроений факультетыш (самолёт-влакын турбинышт дене кылдалтше специальность) тунемаш пуренна. Кок курсым тунеммеке, мый ойырен налме специальность чонемлан огеш келше манын шижынам. Тыге шӱжарем дене корным ВГИК-ыш такыртенна. Тушто ме Сергей Александрович Соловьёвын мастерскойышкыжо логалынна. Тӱҥалтыште ме коктынат актёрлан тунемынна, но Сергей Александрович койышыштем кинорежиссёр лийын кертмым шижын да тушко вончаш темлен. Тудын мыйын кӧ лийын кертмем ужын моштымыжлан тауштем. Кызыт мый чон йодмо да шкаланем келшыше пашам ыштем.
– Шӱжарет дене пырля икте-весылан кугу эҥертыш улыда. А тый тудын олмеш але тудо тыйын олмеш иктаж пашам ыштен огыл?
– Таня дене ӱмыр мучко пырля улына. Кушко мый, тудат – пеленем. Ме икте-весе деч посна огына керт. Ваш-ваш тораште улмына годымат шижына. Икана лекцийыште шинчымем годым вуем чот коршташ тӱҥалын. Тиде жапыште Таня мӧҥгыштӧ лийын, температуржо чот кӱзен улмаш. Вес гана мый туткарыш логалынам. Тунам Таняланат мыйын семын неле лийын каен.
А икте-весым алмаштылаш логалын. РУДН-ыш тунемаш пурымо годым тудын олмеш экзаменым кученам. Таня утларакшым гуманитарный шанчылан шӱман, а мый физике да математике классыште тунемынам. Икгай тӱсан улмылан кӧра преподаватель-влак ондалымынам шижын огытыл.
– Ончыч циркысе артистлан, вара самолёт турбиным конструироватлышылан тунемында. Тынар жап арам лийын. Але тый тыге от шотло?
– Кеч-могай налме опыт илышыштем кӱлеш лийын. Цирковой училищыште тунемме «Цирк» кинофильмым войзаш полшен, а РУДН-ште шинчымашым погымо «Ракета» фильмым ыштымаште кугу эҥертыш лийын.
Актрисылан тунеммемат йӧршын уто лийын огыл. Южгунам фильмлаште, спектакльлаште модам. Тыгодым режиссёр улмем актрисе семын модмаште мылам полша гына. Мый режиссёрын каласымыж деч ончыч мом да кузе ыштышашым, шкем кучымым палем. Садлан оператор-влак мый денем пашам ышташ куштылго маныт. Тыгак Йошкар-Оласе Чайковский лӱмеш музыкальный школышто фортепиано дене шокташ тунеммем ойырен налме сомылыштем уто огыл. Тиде моштымемат шуко гана кӱлеш лийын. Икманаш, илышыште ниможат таклан ок ышталт. Мом палыметым, моштыметым сайын, пайдалын кучылт гына моштыман.
– Москваште илет гынат, шочмо кундемет от мондо. А Марий кундем, тӱвыралан пӧлеклалтше иктаж фильмым войзаш от шоно?
– Марий йӱла дене кылдалтше «Куку кайык» пашам уло. А Марий Элын 100 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше иктаж фильмым ямдылаш шонымаш уло. Икмыняр материалжым чумыренам. Ӱшанем, 2020-шо ий марте кином ош тӱням ужын шукта.
Лидия ШАБДАРОВА.
