Кужэҥер район Шорсола ял урем дене эртымына годым нарынче чия дене чиялтыме тошто клат шинчашкына перныш. Тудо торашке волгалтеш. Тиде клатым ончалде, ты ял гыч огына кай манме шонымаш ушышко шыҥенак шинче.
А вуй ӱмбалнына шем пыл овара, умбалне волгенче волгалтеш! Кугу йӱр лийшашым сӧра. Санденак тудын деч писынрак шылаш манын, ты клатын озаже-влак деке тӱкалтен пурышна. Пиалешна, нуно мӧҥгыштыштак лийыныт.
Палыме лийна. Суртоза Владислав Анатольевич Дмитриев шке тукымжо, суртым чоҥымыж нерген каласкалаш тӱҥале.
– Ме Ондан урлык гыч улына. Эн ончыч ты кундемыш Ондан Пётр илаш толын. Мый ты ялыштак шочынам. У пӧртлан негызым 1999 ийыште пыштенна. Чоҥаш тӱҥалме годым тошто клатым арален кодашак шоненам, молан манаш гын тудо але пеш пеҥгыде лийын. Кундемыштына тыгай клатше нылыт уло. Иктыже – мыйын. Тошто пӧртшым кораҥденам. Тудо кызытсе монча олмышто шинчен. Клатыш логалаш манын, пӧртӧнчыл гыч тошкалтыш дене кӱзыман.
Шарнем,16 ияш улмем годым ялыште тошто вакш гыч кондымо 50 килограмман пырче мешакым ты клатыш нумал кӱзыктенам. Ну ноенам вет, шӱмемкӱлткен. Мыйже ик мешак дене гына серлагенам, а ожно кажне кечын манме гаяк икмыняр мешакым тушко нумалыныт. Очыни, тунамсе тукым мемнан дене таҥастарымаште виянрак, патыррак лийын дыр. (Авт.)
В.Дмитриевын мутшо почеш, клатым 1895-1900 ийла коклаште чоҥеныт. Тудын озаже Ондан Максын лийын. Варажым Владислав Анатольевичын родо-тукымжо тиде клатым кызытсе олмышкыжо конден шынден. Клатын пырдыжше кызытат пеҥгыде.
– Мый пашам ом ыште, инвалидностьым пуэныт. Пелашем Елизавета Николаевна Дмитриева верысе Шорасола школышто тӱҥалтыш класслаште туныктышылан тырша. Шке жапыштыже клатна нерген материалым ӱдыремат возен. Мый гын шкеже клатым ом чиялте ыле. Тошто тӱсшым аралаш пропитке, лак да тулеч молат улыт. Но мый икымше оза ом ул, ончычсо озаже чиялтен. Тыге клат писынрак пыта манын шонем, – каласыш В.Дмитриев.
Владислав Анатольевич дене чеверласен, Шорсола ял мучашке кайышна. Тушто ик мотор сурт кумылнам савырыш. Пӧртын озаже Валерий Андреевич Макматов дене палыме лийна.
– Тиде пӧртым кумло ий ондак ыштыме, – мане тудо. – Мый вес ял гыч тышке толынам. Мемнан ялже изи, пытен. Кызыт сулен налме канышыште улам.
Макматовын сурт-оралтыштыже изишак уна лиймек, ола велыш тарванышна. Урем дене кайыме годым тушто кундемыштым йӧратыше, акрет жапысе илыш дене кылдалтше арверым перегыше калык ила манын шоналтышна. Мутат уке, тыгай еҥ-влак ялыште улыт гын, ял ок пыте, умбакыжат илаш тӱҥалеш манын ӱшанена.
М.СКОБЕЛЕВ,
Л.ШАБДАРОВА
М.Скобелевын фотожо
