Марий кумалтышын чинче тушыжо:
«Поро Кугу Юмо! Тыйын пӱйрымӧ ушым шукемден, шочмо марий йылмым вияҥден, тудын дене кутырен, серен, мурен да тидлан куанен илаш йӧным ыште. Илышнан куатшым тӱзатен, кӱрылтдымӧ перке дене чоннам куандарен шого».
«… Тыйын серлагыш да перкелык дене пайдаланен илаш таза уш-акылым пу. Шӱм-чонышкына рашлыкым да порлыкым шындаре. Тиде кумалмым йӧратенак нал да сулыкнам касаре, кумылна кавыл лийже. Поро кумылет дене осал йылмынам сорлыкло, томам ойнам улаҥде да осал шонымашым сеҥаш вийым пу».
Эрвел Семонын «О поро Юмо…» книгаж гыч налме (Йошкар-Ола, 2003 ий).
Марий йӱла почеш:
9 октябрь – Покро шуматкече, тоштыеҥым уштымо кече. Южо вере (Пошкырт кундем) тоштыеҥым Покро арня кушкыжмын, 12 октябрьыште, уштат.
10 октябрь – Тӱрек Суртанлан вуйым савымаш.
Черке йӱла почеш:
4 – Святитель Димитрий Ростовскийын кечыже.
8 – Радонежын игуменже да уло Российын чудотворецше преподобный Сергийын кечыже.
9 – Апостол да евангелист Иоанн Богословын колымо кечыже.
Калык пале
Покро шуматкече деч вара икымше лум возеш гын, теле толеш,. ойленыт ожно. Покро деч ончычсо игече теле могай лийшаш нерген шижтарен.
Покро шуматкече православный-шамычын тоштыеҥым уштымо ик эн шотлымо кечыже. Ты кечын черкыш каен, тоштыеҥым уштымо вес тӱнясе наказаний-влак деч утара маныт. Идалык мучко эше кок тыгай уштымо шуматкече гына: Кугече деч ончыч (Мясопустный) да Троицкий (Пятидесятнице деч ончыч). Молан родительский маныт: эн ончыч вес тӱняш кайыше ача-ава-влакым уштат.
Тидым палаш уто огыл:
Фэн-шуй – тиде китай калыкын мландын шолып вийже да тудын айдемылан тазалыкым, пиалым, поянлыкым конден кертме нерген шинчымаш.
Суртым осал деч арален кодаш манын, пӧртыш пурымо омса ваштареш воштончышым вераҥдыман. Фен-шуй почеш тудо йыргешке але кандаш лукан лийшаш. Тыге воштончыш толшо еҥын осал энергетикыжлан сурт мучко шарлаш огеш пу.
Шийвундо поянлыкат фен-шуй почеш омса гоч пура. Тудо эре ситыже манын шонеда гын, тугеже пу омса лийшаш. Но кӱртньым шынденда гын, тугеже тушко кеч-могай пу настам сакалташ лиеш.
Кухньышто але уна пӧлемыште, кушто те чылан пырля кочкыда, тыгак воштончыш лийшаш. Тудо сай энергетикым да шийвундо перкемат кок пачаш шукемда.
Шарнаш кодшо ой:
Пиал пӱйым пудыртен пура.
Пече рожым петыраш лиеш, еҥ умшам петыраш огеш лий.
Манеш-манешлан вашмут уке.
Каен шудымо корно уке.
Йылмым суралаш кок сравоч уло: пӱй да тӱрвӧ.
Кандыран кужужо сай, мутын – кӱчыкшӧ.
А.Е.Китиковын «Марий калыкмут мутер» книгаж гыч налме.
С.Носова ямдылен.
