Ял илыш

Шочмо суртым огыт ужале

Медведево район Митиксола ялыште сай вашталтыш кумылымак нӧлта: еҥ-влак у суртым нӧлтат, тыштак илаш шонат.

Ял покшелне плотник бригаде у пӧртым ыштымаште тырша. Мастар кидан еҥже-влак Советский район Изи Кодам ял, шочмо кундемем, гыч улыт улмаш:   бригадир – Иван Полушин, кидмастар-влак Михаил Моржанаев, Вениамин Рыбаков да самырык вий – Евгений Матиков. Урем дене эртымем годым ты ялеш шочын кушшо Сергей Викторович Рябчиков дене палыме лийым, тудо мылам сурт-печыжым ончыктыш.

– Мый Йошкар-Ола гыч Митиксолаш илаш кусненам. Ты пӧртым кугезе Пагул кочам чоҥен, тудо тышке Янык ял гыч илаш толын. Варажым суртым ачам эреак ачален илен, – каласыш пӧръеҥ.

– Ынде тиде суртым мый перегем, – ойла суртоза. – Авам Галина Владимировна Шумелёва колымыж деч ончыч каласен коден: «Эргым, тыйын пачерет уло. Но ялысе ты пӧртым ужалет – кужун от иле. Тиде – йолетым руалме дене икгаяк.»

Сергей Викторовичын ойлымыж почеш, ялыш пӱртӱс газым шке окса дене пуртымо, тиде пашалан кредитым налаш логалын, но тудын икмыняр ужашыжым Руэм администраций тӱлаш полшен.

– Мый Йошкар-Оласе пачерым ужаленам, мутшым умбакыже шуя тудо. – Тиде окса дене тошто сурт шеҥгелне 6х7 метр кумдыкан ешартыш пӧлемым ыштен шынденам, автомашинам да монь налынам. Йолташем мыланем ойла: «Йошкар-Олаштем пачерыште илем да шонкалем: ял деч нимо сайже уке!» Чыным ойла, мыят тыгак шонем.

– Мый сентябрьыште ынде 64 ийым темем. Ик шонымашем уло: ялыш пурымаште Митиксолалан негызым пуышо да илыше-влаклан пӧлеклалтше шарныктышым шындынем. Радио дене колынам, ялна 1859 ийыште шочын улмаш. Тудлан негызым изак-шоляк Митюк дене Витюк ыштеныт, тышке кок суртым шынденыт. Шарныктышыже  – Серафим Васильевын плугшо, тудым 1929 ийыште Москвасе «Йошкар Октябрь» завод ыштен.  Мыняр мландым куралын, калыклан пашам ыштен – мужедаш гына кодеш. Ынже локтылалт манын, плугым мый «серебрянке» чия дене чиялтем, тыге тудо кужун аралалтын кертеш, – каласыш пӧръеҥ.

Сергей Викторовичын мутшо почеш, кызыт Митиксола ял воктене кайык грипплан кӧра карантиным увертареныт. Ты шотыштат пӧръеҥ мутым тарватыш:

– Колышо чайкым (колшырым) верештыныт. А нуныжо шӱкшакым кышкыме верыш кочкаш чоҥештылыт.  Ӱдымӧ  шурно чыла протравитлыме. Чайке тиде пырчым кочкешат, тышке, плотинаш, толеш да кола. Ялысе чывымат пытарынешт ыле…

Мутланен-мутланен, эртыше пагытышкат пӧртылна.

– Шке жапыштыже  пареҥгым куд осиркам тӱшкан шындена ыле, – шарналта Сергей Викторович. — Имне олмеш шогашке шке шогалынна. Ик кечыште куд- шым сурт еда пареҥгым шынденна. Кастене – пайрем. Калык ынде вашталтын. Кажныже шке семынже ила. Полшаш йодат гын, полшат, но яра огыл… Шарнем, йолташлан «Сергей, салам. Пареҥгым шындаш полшет?» йодын йыҥгыртем ыле. Тудет шкенжын пашажым шуа да мый декем полшаш толеш. Вара мый тудлан полшем…

М.СКОБЕЛЕВ

Авторын фотожо

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий