Марий Турек районысо «Акпарс» агрофирмын тӱкан шолдыра вольыкым ашныме Сысоево фермыжын пашаче коллективше ик ой дене тырша.
Тиде фермыште лиймына годым дояр ден доярке-влак лачак кечываллан ушкалым лӱштат ыле. Ме ферме вуйлатыше С.Скулкин ден мутланышна.
– Фермыштына 236 ушкал, 70 туна да 30 утла презе уло, – каласкала Сергей Николаевич. – Чумыр пашам латшым еҥ шукта. Ушкалым лӱштышыжӧ визытын улыт, тыгак тунам, презым ончат, механизатор, йӱдымсӧ скотник-влак тыршат. Дояр-влак Алексей Вохмянин ден Сергей Шириков Киров область гыч улыт. Иктыжлан коло куд, весыжлан нылле кок ий темын. Тышке нуно идалыкат пеле ончыч толыныт. Агрофирме нунылан Сысоевыште пачерым налын пуэн, пырля илат. Тыште паша нунылан келша, тыштак илаш шонат, пашадарат келша. Коллективыште пӧръеҥ улмо моткоч келша, нелылык лекме годым лачак нунылан эн ончыч эҥертена. Алмаштыше кок дояркына улыт, Ирина Рассанова ден Юлия Гоголева ӱшаным сайын шуктат. Ушкал лӱштышӧ-влак кокла гыч Раисия Волкова ойыртемалтеш, тудо индеш тылзыште кажне ушкалже деч эн шуко шӧрым лӱштен. Пӱтынь коллектив талук мучашлан кажне ушкал деч шым тӱжем чоло килограммым лӱштымӧ кӱкшытыш шушаш.
Сергей Николаевич шкеже ты кундемыштак, Изи Мунамарий ялыште, шочын кушкын. Армий деч вара «Октябрьский» совхозышто тыршен, техникым ачалыше слесарь лийын. Сысоевыште пачерым налын, ешым поген. Скулкинын тыршымыжым ужын, фермым вуйлаташ ӱшаненыт. Ынде шымше ий тиде пашам шукта.
Кажне дояр але доярке кокла шот дене нылле шым ушкал гыч ончат. Кечеш кум гана лӱштат. Чумыр шӧрым Марий Турек шӧр заводыш колтат. Продукций тышечын сай качестван гына кая, вет кургым, кеч кеҥеж ояр да кукшо шоген, чаплым да ситышым ямдылыме. Силосым, сенажым ферме воктеке веле огыл оптеныт, ял воктекат орален шынденыт. Кукуруз гыч сай качестван силосым оптымо. Тудо телым лӱштышым кугемдаш полшышаш.
Агрофирме шем-ола урлык тӱкан шолдыра вольыкым ашныше племрепродукторлан шотлалтеш. Тыгай чап лӱмым сулышашлан чылажымат шот дене, технологийым чот эскерен шуктыман. Вет палемдыме наре тӱж тунам ужалыман, ий еда лӱштышым кугемдыман, тунам веле тыгай лӱмым арален кодет. Теве ныл ий ончыч тыште тунам ашныме чапле вӱтам чоҥышт. Кӧргышкыжӧ пурышна гын, чылажат келшыш. Тыште волгыдо, кукшо, туна-влак кочмо деч вара ласкан канен киеныт.
– Мемнан пашанам ончалаш, лекше йодыш-влакым рашемдаш озанлык вуйлатыше-влак чӱчкыдын толын каят, тӱҥ специалист-шамычат мыланна жапыштыже полшат, ой-каҥашым пуат, – мутшым шуя С.Скулкин. – А У ий пайремлан, Ӱдырамаш кечылан гын пӧлек денат куандарат. Кызытеш пашаеҥна сита, кадр проблеме уке, паша условий келшыше. Доярке, мутлан, тылзе еда кокла шот дене кумло тӱжем теҥгем налеш. Пашаеҥна-влак коло гыч нылле ияш марте улыт. Кид дене ушкаллан посипкам гына шават, молыжым машина вий шукта. Шукерте огыл фермылан у миксерым налыныт. Тудат пашам куштылемда.
Мийымына кечын куатле трактор-влак ферме воктечын погынышо терысым пасушко шупшыктат ыле. Ферме вуйлатышын мутшо почеш, тыште терысым кужу жап огыт кийыкте. Эшеже теве мо палдырна: кызыт ял калык вольыкым пеш шагал ашна, сандене пакчам ӱяҥдаш озанлыкын терысшым кучылтеш. Тидлан тудо тӱла. Тыге озанлыкыш ешартыш окса пура.
В.Смоленцев
Авторын фотожо
