Специальный военный операцийыште порысыштым шуктышо-влаклан кертме семын кажныже полшаш тырша. Ты поро пашаш «Мари ушем» мер организацият ушнен да икмыняр гана гуманитар полышым ЛНР да ДНР кундемлаште улшо-влак деке намиен кондыштарен.
– Калык фронтын Марий Элысе пӧлкаж дене кылым кучена. Спецоперацийыште улшо-влаклан полшымо шот дене икымше гана шийвундым погымо нерген Марий радио гоч йодмашым ыштенна ыле, кок кечыште 150 тӱжем теҥге пурен. Тудым Калык фронт гочак колтенна, – палемда организацийым да Марий тӱвыра рӱдерым вуйлатыше Василий Петров. – Тушто улшо салтакна-влак дене кылым эреак кучена. Лӱман нуныланак манмн посылке утларак кӱлеш. А кидыш намиен кучыкташ чот неле. Вет салтакын родо-тукымышт, лишыл еҥышт але палымышт-влак кугу ӱшан дене пуэн колтат да намиен шуктымым чон вургыжын вучат. Марий тӱвыра рӱдерын автомашинажым рвезе-влак ачалышт, да тӱвыра, савыктыш да калык-влакын пашашт шотышто министр Константин Иванов деке лекна да спецоперацийыште улшо землякна-влаклан коклан-коклан гуманитар полышым наҥгаяш автомашинам кучылташ йодна. Ты пашам Константин Анатольевич кӱлешанлан шотлыш да сай корным тыланыш.
У ий деч ончыч
Марий тӱвыра рӱдер пеленысе «У муро» студийым вуйлатыше, бард Геннадий Григорьев, Волжский район гыч мурызо Олег Бакутов да кок водитель Андрей ден Александр кужу корныш тарваненыт.
– Рвезе-влак лӱмынак икмыняр кожым, МарНИИЯЛИ-н ямдылыме шере кочкышым, тыгак эше пареҥгым, салтак-влаклан посна посылкым наҥгаеныт, – рашемда В.Петров.
Палемдыме кумдыкыш сутка жапыште миен шуыныт. Водитель-влак кугу стажан улыт, тусо корнат нунылан палыме, вет Андрей ныл гана, а Александр кум гана тушто лийыныт.
– У ий шӱлышым пурташ манын, блокпост дене кожым сӧрастаренна, салтак-влак ончылно Геннадий Григорьев ден Олег Бакутов мурым муреныт. А икмыняр километр тораште пудештарыме йӱк шокта… – каласкала Саша да телефонысо видеом ончыкта. – Йоча-шамычын пуэн колтымо кум лукан серышыштат боец-влакын кумылыштым нӧлтеныт. «Тыге ме шочмо кундемын шокшыжым, еҥ-влакын полшаш тыршымыштым да сеҥымаш дене пӧртылмынам вучымыштым шижына» маныныт салтак-влак да куанымышт дене пачаш-пачаш лудыныт.
Рвезе-влакын палемдымышт почеш, йодмаш пуренак шога. Кызыт нунылан пӧръеҥ вургем, окопысо сорта, маскировочный сеть кӱлыт. Списке моткоч кугу.
– Шергырак оборудованийымат налаш полшаш йодыт: оптический прицелым, пычкемыште ужаш полшышо тулым, бинокльым, квадрокоптерым, дрон ваштареш пычалым, колым кучымо сеткым йодыт, – ешарыш Андрей.
– Тыгай сеткыж дене мом ыштат? – йодышем вик лекте.
– Дроным кучат.
«А тый мом киет? Айда тол!»
Марий кундем гыч мийыше пӧръеҥ-влак кок госпитальыште лийыныт.
Икымшыштыже Олег Бакутов палыме рвезыжлан посылкым коден, а весышкыже изирак концерт программе дене вашкеныт.
– Госпиталь кугу, кум пачашыште лийынна. Коридорыш кӱзымеке, салтак шамычын эркынрак гына тарванылмыштым ужынна. Олег гармоньжым шокталтен колтыш да «Ну-ка, рвезе-влак, чумыргалза, толза чыланат!» манын шуктыш ма уке, икте почеш весе нӧлтшӧ кумылан вашкеныт. «А тый мом киет, айда тол» манын, гармонистна салтак-влакым ик верыш чумырен, – каласкала Геннадий. – У ий деч ончыч мийымына лачеш лийын, йочала йывыртымышт шижалте. Кажне пачашыште гармонь, гитар почеш пырля муренна. Ондакысе, кумдан палыме, ӱшаным пуышо да чоным лыпландарыше муро-влакым сайын вашлийыныт., «Клён», «Журавли» муро-влакым пырля мурымо мыланнат да нуныланат пеш келшен. Мемнан йыр руш, марий веле огыл, моло калыкын шочшышт-шамычат погыненыт. Нуным кажныжым шочмо элнам йӧратымаш уша.
Госпитальыште медпашаеҥ-влак коклаште Волжский район гыч рвезе лийын.
– Кенета ик рвезе воктекына лишемын да, «О-о, пошкудем-влак, тендам ужын, моткоч куаненам. Мӧҥгем миен толмем гаяк чучо» манын, кидем кормыжтен саламлалте. Тудо Чуваш республик гыч улмаш. Киров вел гычат рвезе куанжым ыш шылте, икмыняр жап пырля мутланен шогышна, – ойла Андрей.
Марий Эл гыч мийыше-влаклан госпитальыште шокшо кочкышым пукшен колтымышт, салтак-влакын поро тыланымашым каласымышт да муро, сем дене ылыжме гай лиймышт эн шерге пӧлек дене иктак.
«Покто веле, но корно уке»
– Спецопераций кумдыкышто пеҥгыде шартышан корныжо укеат. Иктаж олаште але ялыште илыше-влак улыт гын, корно сай, а кушто уке – асфальтшат уке. Южгунамже машина пелыгыч катлен возеш шонет, – телефонышкыжо сниматлыме видеолажым ончыктышыжла каласкала Саша.
Видеон икмыняр ужашыжым мыят ончышым. Чынжымак, корно пеш начар. Кылме мланде кече ончалме дене шулаш тӧчен, садлан ночко корно торашке йылгыжеш. Кок велым йӱлышӧ технике-влакын кӱртньӧ ораташт кийылтыт, танк-шамычат койыт. Пудештарыме але йӱлышӧ оралте, окна деч посна кодшо пӧрт-влакат шагал огытыл.
– Корнышто автомашинада шаланен огыл?
– Шаланен, ачалаш логале, тидлан шагал огыл жапым йодарышна, – Сашан вашмутшо лие.
Кок йолташ
Андрей ден Александрлан тора корныш тарванен лектын кудалаш нимо йӧсӧ огыл. Шкешт манмыла, ынде пел Российым тореш-кутынь кудалышт эртеныт. Андрей – Советский районысо Шуармучаш ялын шочшыжо, Саша Йошкар-Ола гыч.
– Лӱдыкшӧ улмым палена гынат, кӱлеш манмыже эн шерге. Вет тушто улшо-влаклан мемнан полышна кӱлешанрак, – ойла Андрей.
«Вучо мыйым, вучо»
Тиде мурым Геннадий Григорьев СВО-н участникше Алексей Пуртовын йодмыж почеш возен. Рвезын гармоньым шоктен мурымыжо йолташыже-влакланат пеш келшен да рушла муралташ йодыныт.
– Салтакын йодмыжым шукташ манын, мурын мутшым рушлашке кусараш Марий Элын калык поэтше Геннадий Сабанцевлан пуышым, – ойла Геннадий.
А.Пуртовын ты мурым йоҥгалтарымыжым интернет кумдыкышто таче кече марте 75 тӱжем наре еҥ ончен!
«Ме виян улына! Чыла сеҥена!»
Волжский район Пӧтъял кундемын эргыже Олег Бакутов спецоперацийыште улшо-влак дене кандаш гана лийын. У ий деч ончыч миен коштмыж годым Лисичанск олаште войсковой частьын командирже марий пӧръеҥлан «Украинысе спецоперацийын участникше» медальым оҥышкыжо пижыктен.
Тиддеч ончыч О.Бакутов тушко эреак шке автомашинаж дене кудалыштын, гуманитар полышым наҥгаен. «Отец солдата», «Батя Шемэръ» манын возыман автомашинажым тусо кундемыште сайын палат.
– Кужу корнышто тӱрлыжымат ужаш пернен, икмыняр гана лӱйкалымашкат логалынам, но тиде мыйым огеш чактаре. Ме виян улына, ме чыла сеҥена! – манеш Олег Юрьевич.
Спецоперацийыште тӱрлӧ калыкын шочшышт-влак лӱддымылыкым, чолгалыкым ончыктат да тушман ваштареш пеҥгыдын шогат. Нунылан вий-куатым ешараш, ончыко волгыдо ӱшан дене каяш манын, ме, тылыште улшо-влак, кертмына семын полшышаш улына. Эртен толмо илышым шарналташ гын, Кугу Отечественный сарыште кредалше-влак ончылно фронтовой бригаде пашам ыштен, вет муро, семӱзгар сем чоныш волгыдо кумылым пурта да эм семын паремда. Тыгай концерт бригадын кӱлешлыкше тачат уло.
Алевтина БАЙКОВА
Фотом еш альбом гыч налме
