КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО СЫМЫКТЫШ ТЕАТР ЭСТРАДЕ

Йӱкшӧ – кӱдырчӧ рашкалтыме дене иктак

Марий мурызо-влак кокла гыч тӱн шотышто ме эстраде, фольклор аланыште кӱкшытыш шушо-влакым шукыштым палена, нуным йӧратен колыштына. А опер мурызо корным ойырышо-влакна икмыняре гына. Нунын кокла гыч иктыже тачысе унана – Э.Сапаев лӱмеш опер да балет театрын солистше, Марий Эл Кугыжаныш премийын лауреатше Эльвира ГУРЬЕВА. Тудын йоҥгыдо, виян, волгенче гай рашкалтарыше йӱкшӧ дене ойыртемалтеш.

Эльвира Курай (сценыш лекме лӱмжӧ-авт.) кумло наре ий музык аланыште тырша. 2008-2012 ийлаште А.Искандаров лӱмеш Марий кугыжаныш капеллын солистше да хормейстерже лийын, опер да балет театрыште 2012 ий гыч пашам ышта. Тудлан чыла гаяк оперыште тӱҥ партийым мураш ӱшанат.

Тыгай мастарлык тудлан кӧ деч куснен? Профессиональный искусствыш толмо корныжо могайрак лийын? Нине да моло нерген шкеж дене вашлийын мутланышна.

– Эльвира Николаевна, шукерте огыл Джакомо Пуччинин «Флория Тоска» опержын премьерже лийын. Те тушто тӱҥ партийым муренда. Кузерак тиде образым чоҥенда?

– Тиде постановкым сценыш лукташ кӱлмӧ нерген режиссёр ден дирижёр кок ий ончычак шонен пыштеныт. Мылам опер мурызо Флория Тоскам модаш вик ӱшаненыт. Спектакль католический кучем да йӧратымаш верч кучедалмаш нерген. Партий куштылгак огыл, тудым мураш шуко ямдылалташ кӱлын: эн ончычак шке тазалыкым эскерыман, лончылыман, персонаж-влак дене посн-посна мурыман. Молан манаш гын, постановкышто утларакше дуэт дене мурыман, а сольно ик арийымак веле мурем. Кеч-могай партийым мураш тӱҥалме деч ончыч тудым тӱрыснек лончылем, шымлем, ешартыш уверым кычалам, лудам. Тиддеч вара веле режиссёр дене пашам ышташ тӱҥалына. Тыге премьер марте эрже-касше манме гай чот тыршаш логалеш.

Те кызыт эше сольный концертлан ямдылалтыда. Тудым могай амал дене эртареда?

– Тудым эртараш шукертак шонен коштам, очыни, эше жап шуын огыл улмаш, ала материал ситышын огылла чучын. Февральлан палемдыме концертым «Чечен пеледышем» манын лӱмденам. Тушто тӱрлӧ опер гыч марий композитор-влакын произведенийыштым мураш тӱҥалам. Утларакше, мутат уке, Эллина Анатольевна Архипован произведенийже-влак йоҥгалтыт, тудо музыкым лӱмынак мыйын йӱклан келыштарен воза.

– Лачшымак могай постановко-влакым ойырен налында?

– 2021 ийыште «Кӱдыратле Чумбылат» музыкальный мистерийын премьерже лийын. Тушто тӱҥ партийым, Яндалчым, мурем. Партий моткоч неле, ик арийым кум тылзе лончыленам, вет тудо тӱрлӧ жанр дене возымо икмыняр ужаш гыч шога. Чыла тидым шуйналтше ик шӱртӧ семын почын пуаш кӱлын. Чынжымак, куштылго огыл партий, йӱкымат йомдараш лиеш, садлан композитор Эллина Архипова дене каҥашен ыштыме, тыге гына сай лектышыш шуын кертынна.

Тыгак марий оперылан негызым пыштыше Эрик Сапаевын «Акпатыр» оперже гыч Эвикан, Иван Молотовын «Веткан» («Элнет» оперым тӱҥалтыште тыге лӱмденыт – авт.) оперже гыч Чачийын арийыштым мураш палемденам. Концертым Иван Молотовынак «Поро кас» мурыж дене почам. Молан лачшымак тиде произведений дене? Молотов Эллина Архипован мастарлыкшым эше изиж годымак ужын шуктен да тунемаш каяш кӱлмӧ нерген ойлен.

Анатолий Лупповын поэме-вокализшым калык ончыко лукташ шонем. Концертмейстер Ольга Кутасова лиеш. Икманаш, концертыште Иван Молотов гыч тӱҥалын Эллина Архипова марте марий профессиональный композитор-влакын оперышт гыч произведений-влак йоҥгаш тӱҥалыт. Ты гана пайрем кастене арий-влак лийыт, а вес гана романс-шамычым лукташ шонем.

Те вет эше йоча-влакым туныктеда?

– Ключников-Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжын академический музык факультетыштыже вокал дене занятийым эртарем. Колледж пеленысе Национальный искусство гимназийыште дирижер-хор пӧлкаште йоча-влакым мураш туныктем. Икшыве-шамыч дене пашам ышташ моткоч оҥай, кызыт нунылан мом пуэт, чыла «шыҥдарат», кажне айдеме – посна планете гай, садлан кажныжлан сравочым муын да нуным кумылаҥден, йӧратен моштыман.

– Эльвира, сценыште йот йылме денат муреда. Йылмым палыде, мурым тунемаш куштылго огыл докан?..

МАТЕРИАЛЫМ ТИЧМАШНЕК «МАРИЙ ЭЛ» ГАЗЕТЫШТЕ ЛУДАШ ЛИЕШ!

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий