Икоян улына
Кӱлешан да суапле
Элыштына шукынжо СВО-м кӱлешан семын ончат. «Присоединяйся к СВО-им!» манмылак шкенан-влак деке ушнашат – кредалаш огыл гын, полшаш – ямде улыт. Тыгай-влак кокла гыч иктыже – Морко район Унчо кундемын чолга эргыже, Марий Эл Кугыжаныш Погынын депутатше Юрий Арсентьевич ИГНАТЬЕВ.
Офицер дене – вуйлатыше деке
– Юрий Арсентьевич, ме колынна, Те гуманитар миссий дене СВО кундемыш миен коштында?..
– Ӱмаште ноябрьыште сӧй каен шогымо вер лишне лийынам. Тушто марий эрге – командир. Шергакан гуманитар грузым, РЭБ (радиоэлектро кучедалмаш) системым, намийыме да лачак мемнан эрге-влаклан кучыктымо.
– А шукерте огыл тыгай уверат шоктыш: тылеч вара Марий Эл вуйлатыше дене лийында?
– Январь мучаште марий офицерет кӱчык жаплан отпускыш толын да тушеч Тауштымаш кагазым конден. А тушко мый саде шергакан оборудованиетым Марий Эл Кугыжаныш Погынын депутатше семын веле огыл, тыгак Марий Эл правительстве лӱм дене намиенам ыле. Сандене Марий Эл вуйлатышылан Тауштымашым кучыкташ когылянна пураш логале. А Юрий Викторовичлан военный илыш палыдыме огыл, вет военный институтышто шинчымашым поген, тидын дене кылдалтше пашамат ыштен шуктен. Боевой офицер дене кутырымыж годым сӧй каен шогымо вер лишне мо ышталтмым умылымыжо вигак шижалте. Мемнан эрге-шамычлан тушто куштылго огыл. Регион вуйлатышат тидым пеҥгыдемдыш да полшымынам кӱлешан семын палемдыш.
– Вес ак тыште лийынжат ок керт.
– Вик ойлем, шкевуя ыштылме огыл, эргына-влаклан кӱлешан кугыжаныш паша семын мый тидым ужам. Неле жап годым обществе икоян лийшаш да кажныже элнан ончыкылыкшо верч кредалше-влаклан кертмыж семын полшышаш. Теве теният У ий деч вара ик «УАЗ» автомашинам Белгород областьыш, кок дизель электрогенераторым Донецк да кок бензин электрогенераторым Херсон велке, тыгак бензопилам да моло ӱзгарым тушкак колтышна. Кызыт эше ик тыгаяк автомашинам СВО кундемыш колташ ямдылена. Тудо тушто эреак кӱлеш.
Марий шеврон – могай тудо?
– Адакше Тендам СВО-шко ушнышо-влакын военный формышкышт пижыктыме марий шевронын ик авторжо семынат палена.
– Элыштына СВО-ш мобилизаций тӱҥалмек, Ульяновскыш икымше доброволец-шамыч кайышт. Тушечын нуно йыҥгыртышт: «Мемнан моло регионысо гай ойыртемалтше шевронна уке». Тунам ме кутырен келшышна: тудым шкенан кундемлан келшышым, тидын годымак вий-куатым пуышым да аралышым ышташ. Шевроным ямдылымашке военный-влак шкештат ушнышт, тыгак МарНИИЯЛИ-м полшаш йодна, мемнан дене кылым кучышо «Калык фронт» регионал отделений гычат тидым умылен вашлийыч. Тудым ямдылен шуктымеке, ыштен лукташ окса кӱлеш лие. Регионал отделенийын увер средстваж гоч ӱжмашым колтышна, да надырым пышташ кумылан еҥ-влакат лектыч.
Икымше тӱшка шевроным колтымеке ужна: СВО эшеат кугурак вийым йодеш, шке кумылын каяш келшыше-влакат шукемыт. Сандене тудым ешарен лукташ тӱҥална. Но мый умылышым: кажне гана оксам поген ыштыкташ ок лий. Тыге шке средствам ушаш логале.
– Вара мынярыш тудо шуэш?
– Мемнан шевронын окса акше уке – ме тудым огына ужале. Яра пуэна – марий эрге-шамычланат, рушланат, татарланат… Кунар йодыт, тунар… Да СВО-ш шке кумылын кайыше веле огыл, армийыште служитлыше-влакат йодыт. Сӧй условийыште нуно ваш-ваш ужыт да вашкерак умылат, кӧ кушечын. Мемнан шеврон кушто служитлымым огыл, а лачшымак кушеч улмым ончыкта. Да тудын шонымашыже пеш кумда.
– Рашемдаш гын, сай ыле.
– Тушто «Марийский отряд» манын возымо. Икымше мутшо марий улмым гына огыл, а могай регион гыч улмым ончыкта. Мемнан регион гыч марий-шамыч веле огыл, рушат да моло калык гыч лекшат служитлаш каят. Кокымшо мутшат яра мут огыл. Российыште 100 утла калык ила, да кажныжын эргыже СВО-ш ушнен, тиде радамыште марий-влакат улыт. Радам – рад (ряд) – отряд. Теве могай шонымаш дене тудым ойырен налме.
Йӱланамат мондымо огыл. Калыкнан кӱшыл умылымашым ончыктышо посна палыже (эше кече пале маныт) уло – тудым покшеке вераҥдыме. А йырже – элнан тистыж гай кум тӱсан оҥго. Йымалне «Юмо, арале» манын возымо. Ожно кугыжан Российыштат тыгай ой кучылталтын: «Боже, царя храни». «Юмо, арале» манмат тыгай шонымашанак, рушлаже «Храни, Бог» лиеш.
Шкат ужыда, шевронышкына пеш кумда шонымашым шыҥдарыме. Тудым ямдылыме годым МарНИИЯЛИ гыч учёный-влакын ойышт да онаеҥ-влакын сугыньышт чынжымак пайдале лийыныт. Тушко шуко еҥын кумылжо шыҥен да куатым ешарен. Тыге тудо кугу вияныш савырнен. Мемнан эрге-шамычат сӧй каен шогымо кундемыште тидым шижыт, садлан тачат шевроннам йодыт.
Кушто йодыт, тушко
– Марий Эл вуйлатыше деке боевой офицер дене миенна, манда. А тудыжо кушечын да кӧ?
– Марий Элыште шочын-кушшо марий эрге манме дене серлагаш перна. Вет тудо ДНР-ыште виян кредалмаш каен шогымо вер гыч толын ыле. Икмыняр кече гыч угыч тушко кайыш. Йӧра, кайымыж деч ончыч СВО-ш колтышаш заказем толын шуо, да тудын дене пырля 10 дрон детекторым колтышна. Сӧйыштӧ тиде оборудований пеш кӱлешан: кунам чылажым ужын от шукто, дрон чоҥештен толмо нерген шижтара, да аралалт кодаш лиеш. Тыгай шерге оборудованийым колтымо годым лачшымак адрес почеш намиен шукташ шонена. Ты шотышто «Калык фронт» регионал отделенийым сай велым палемдыде ок лий. Тушечын черетан гуманитар полышым наҥгайыше-влак иканаште лу верыште лияш да чылалан намиен шукташ тыршат. Тыге ыштыме утларак чын, вет ме шукыж годым кӱлешан грузым йодмышт почеш колтена. Полшыде ок лий, вет тушто мемнан эргына-влак элнан ончыкылыкшо верч кредалыт.
– Тау тыгай кӱлешан да суапле пашам шуктымыланда! Таза лийза, пашада ушнен толжо!
Юрий ИСАКОВ.
Вияш ой
Юрий ЗАЙЦЕВ,
Марий Эл вуйлатыше:
Специальный военный операцийын участникше-влак дене эре гаяк вашлиям. Нунылан мо кӱлмым шкенышт дечак колмым мый кӱлешанлан шотлем.
ДНР-ысе Красный Лиман направленийыште боевой задачым шуктышо офицер военнослужащий-влаклан йӧным ыштымылан да гуманитар полышым пуымылан войсковой частьын командованийже деч Тауштымашым конден кучыктыш.
Мылам тиде – кугу чап. Тӱҥжӧ – кӱлешан грузым наҥгайыше конвой-влак палемдыме верыш миен шуыт да мемнан геройна-влак республик деч полышым шижын шогат. Кӧ таче фронтлан полша, чылаштлан тау.
Сӧйыштӧ улшо-влаклан ме икоян ӱшанле тыл улына, да нимогай кокытеланымашат лийын ок керт – ме сеҥена!
Снимкылаште: боевой офицер, Юрий Зайцев да Юрий Игнатьев; шеврон-аралтыш.
Д.Речкинын да авторын фотошт.
