Йоча писатель Владимир Егоровын «Пӧршаҥше ломбыгичке» книгаже тений апрель мучаште лекте. Серызе тудым 60 ийым темыме лӱмгечыжлан кугу пӧлек семын акла.
– Историйже тыгайрак. Кок ий ончыч Марий книга савыктышын тунамсе вуйлатышыже Юрий Соловьев йодеш: «Мо тыйын произведениет-влак огыт кой?» «Кумылемак уке», – манам. «Молан?» йодеш уэш, – каласкалаш тӱҥале В.Егоров.
Владимир Егоров – вич книган авторжо. «Йӱксӧ-комбо», «Шочмо-кушмо велыште», «Вараксим памаш», «Копшаҥге урок» сборникше-влак самиздат йӧн дене лектыныт. Но тыгай йӧн дене лукмо книган качествыже йӧршын весе, начаррак манына, йоҥылышыжат ятыр лиеда, тидым шылтыман огыл, мӧҥгешла, чаманен гына каласыман. Теве шке книгаштыже тыгай экшык-ситыдымаш-влакым ужмек, пеш чолган возаш тӱҥалше авторым возымо паша йӱкшыктарен. Санденак Ю.Соловьевын «Айда тугеже книгатым Марий книга издательстве гоч луктына» манме темлымашыже тудлан у шӱлышым почмо дене иктак лийын. Ойырен налме ойлымаш-влак тӱҥалтыш да кыдалаш класслаште тунемше-влаклан пӧлеклалтыныт, нуным школышто лудмаш урокышто ешартыш литератур семынат кучылташ лиеш. Сандене книга социально кӱлешан литератур манмыжым пӱтынек сула.
Почеламутым школышто тунеммыж годым возаш тӱҥалын. Икымше почеламутшо 1979 ийыште «Ямде лий» газетеш печатлалтын, «Кинде» маналтеш. Но литератур сомыллан серьёзнынже кугурак ийготышто пижын. Морко район Ямбатыр школым петырымек (Владимир Гордеевич ты школышто тӱҥалтыш калсслам туныктен), мӧҥгыштӧ киен, чонжылан йӧсӧ чучын. «Тунам возкалаш тӱҥальым. «Пӧлеклаш утларак сай» вуймутан ойлымашым возен ончышым, «Ямде лий» газетыш колтышым. Печатлышт, а мыйын шулдырем кушкын кайыш, айда умбакыже сюжетым кычалаш. 13 ойлымаш погынымек, «Йӱксӧ-комбо» изирак книгам лекте», – шарналтен каласкала серызе.
Сюжетым шкенжын йоча-шамычшын, школысо тунемше-влакын илышышт гыч наледа. «Мый туныктышылан ыштенам гын, тугай сюжетым кычалам, кудыжо йочам воспитатла, сай пашалан туныкта. Вес семынже, воспитательно-поучительный, адакшым могай-гынат у шинчымашым пуыжо», – ойла. Тыгай улыт «Квартал меҥге», «Будильник», «Пӧлеклаш утларак сай» да моло произведенийже-влак. «Будильник» ойлымашыжым, коми йылмыш кусарен, «Би-кинь» коми йоча журналеш печатленыт.
– Тый кугыеҥлан возен ончен отыл? Мутлан, йӧратымаш нерген. Йочалан возаш вет нелырак? – мутланымаш годым йодышым пуышым.
– Мыланем мӧҥгешла чучеш, мый кугыеҥлан йӧршынат возен ом мошто, – шыргыжале.
Чыла ойлымашыжым, нигӧлан лудыктыде, вик «Ямде лий» газетыш колтеден. Тидым умылтараш йӧсӧ огыл, вет йоча произведений вич-шым ий ончычат, кызытат уке дене иктак, возышыжымат парням пыштен шотлаш лиеш. Сандене писатель Владимир Егоровын «шыпланымыже» тургыжланаш тарата.
Пытартыш жапыште тудо черке паша дек лишемын. Тыгай илыш савыртышыште кӧргӧ-чон кылымат ужаш лиеш. Черке нигунам осал пашам ышташ ок туныкто, а йоча писатель шкенжын произведенийыштыже порылыкым, сай койыш-шоктышым, ура чоным, яндар шонымашым эн ончыл верыш шында. Тугеже Владимир Егоровын у сборникше книга шӧрлыкнам пойдара манын ӱшанен кодына.
Л.СЕМЕНОВА
