УВЕР ЙОГЫН

Кечышот ден калык пале:

Марий йӱла почеш:

8, 9 июнь  –  Семык

Татарстан ден Одо кундемлаште Семык пайремым республик кӱкшытыштӧ палемдыме ужашым вес кечылаштат эртарен кертыт. Семык ондак шошым  йӱд ден кечын икгай лийме жап деч 7 арня гыч эртаралтше йӱла пайремлан шотлалтын да астрономический шошын покшелныже палемдалтше Шошо пайрем дене тӧр толын. Но марий пайрем-влакым православный йӱла почеш эртараш тӱҥалмылан кӧра нуно кугун лугалтыныт. Кугече дене пырля Семыкат ятырлан кеҥеж могырыш куснен да Кӱсӧ дене кылдалтше ятыр йӱлам шкаланже поген налын.

10 июнь – Лышташ кугарня

12 июнь – Кугу Лышташ пайрем – Кугу Агавайрем (Пошкырт кундем).  Тудо ага паша пытымеке эртаралтеш.

«Марий юмыйӱла календарь» гыч налме.

Кумалтышын чинче тушыжо:

« …Мо перкем йодын шогена, виктарен шого, алал лийже. Сурт-печетымат осал дечат аралтышым ыштен шого, серлаген шого. Осал сыҥсалык деч аралтышым ышташ йодын пелештена. Ваш-ваш лавыра шомакым кышкыме деч, осал сар деч, осал пычалтар-шекш деч арален шогыза, серлагышым пуэн шогыза. Шым суксо – витньызыже, шым кечыже, арня гыч арняшке, идалык юмо, идалык суксыжо, ий гыч ийыш акак-шӱжар дене, иза-шольо дене, тӱрлӧ йылман калык дене келшен илаш серлаген шого!..

 «Ош Сандалык ончылно» книга гыч налме. Йошкар-Ола, 2011 ий.

Черке йӱла почеш:

6 июнь – Блаженная Ксения Петербуржскаян кечыже.

9 июнь – Тихвинский юмынаван юмоҥажын кечыже.

11 июнь – вес тӱняш кайыше-влакым уштымо Тройчын шуматкече.

12 июнь  – Тройчын.

Калык пале:

Шуанвондо пеледме пагыт. Тудын дене пырля снеге, полан пеледыт гын, тений поҥго шуко лийшаш.

Шудо чот ӱпшалтеш гын, вашке йӱр лиеш.

Эрдене  шудышто лупс шуко – сай да шокшо кече лиеш.

Лупс кужун ок кошко – кӱдырчан йӱр лийшаш.

Вӱдыштӧ лудо-влак пеш чӱчкыдын вӱд йымаке каят, а кол вӱд ӱмбалне тӧрштылеш – йӱр толеш.

Шинчаланшудо сайын шочын – кеҥеж сай лиеш.

Тумна кычкырла – йӱкшемда.

        Калыкмут

Осалжым орлыман, сайжым сайлыман.

Пиал пылыш огыл, пӱтырал кучаш огеш лий.

Пӱжвуд лекмеш пашам от ыште гын, умша тамат нигунам ок пуро.

А.Е.Китиковын «Марий калыкмут мутер» книгаж гыч налме.

Уто ок лий сай каҥаш:

Врач диетолог, медицине науко доктор Михаил Гинзбургын ойлымыж почеш, пакчаште кушшо ятыр кушкыл организмлан шоҥгемаш ок пу, вӱргорным эрыкта да у клеткылан шочаш негызым ышта. А тыгай  веществаже  ковышташте, олмаште да петрушкышто ситышын. Ковыштасе флавоноид-влак да сульфорафан вещества организмыште воспалительный процессым иземдат, онкологий чер деч эрыктат да шоҥгеммылан чаракым ыштат.

Олмаште кварцетин шуко. Пӱртӱсыштак ышталтше ты биохимический вещества вӱр коштмым да веществан алмашталтмыжым саемда.

Петрушкышто клеткылан уэмдалташ полшышо фолиевый кислота, К витамин улыт. Саде витаминже вӱргорнышто кальцийлан погынаш чаракым ышта, атеросклероз деч утара.

С.Носова ямдылен.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий