Марий Элыште 3-9 март калыкын репродуктивный (азам ыштен кертме) тазалыкшылан да мӱшкыран-шамычын тазалыкыштлан тӱткышым ойырымо арня семын эрта.
Азам ыштен кертме тазалыклан да мӱшкыран коштмо пагытлан ойырымо тӱткыш шке организмым кӱлын эскерыме ужашлан шотлалтеш. Мӱшкыраҥме жапым палемдыме, таза койыш-шоктышым эскерыме да мӱшкыран улмо пагытыште шкем чын кучымо йӧн-влак азам сайын ышташ веле огыл, тыгак ончыкылык аван шӱмжо йымалне иланыше чукайлан келшышын вияҥаш полшат.
Репродуктивный тазалыкым кӱлын эскерыме йӧн-влак кокла гыч иктыжлан специалист-шамыч дене тергалтмым шотлыман. Гинекологын приёмыштыжо лийме, диспансеризаций ден профосмотрым жапыштыже эртыме дене азам ыштен кертме тазалык дене кылдалтше ситыдымашым вияҥаш тӱҥалме йыжыҥыштак рашемдаш да кораҥдаш кугу ӱшан уло. Тыште половой орган-влакын исырыш савырен сеҥыше черышт да азам ыштен кертме пашан пужлымыж нерген ойлалтеш.
Азам ыштен кертме тазалыкым перегыме вес йыжыҥлан мӱшкыр пижме, половой корно дене куснышо инфекций да чер деч аралалтме йӧн-влак шотлалтыт. Нуно мӱшкыраҥме да инфекций пижме деч веле огыл аралат, тыгак физический да психологический тазалыкым переген кодаш полшат. Профилактике половой йӧн дене куснышо шуко чер деч арала.
Мӱшкыран коштмо жапыште таза лияш манын, чын кочкаш кӱлеш. Ончыкылык ава рационжылан кугу тӱткышым ойырышаш, тудым кӱлешан витамин да минерал дене пойдарышаш. Клетчаткылан, белок ден коялан поян кочкыш гормон ден куатым келшыше нормышто кучаш полша, тыгак кӱлешан элементын утыждене погынымыж деч арала.
Мӱшкыран ӱдырамаш жапын-жапын акушер-гинеколог деке коштшаш. Специалист ончыкылык аван веле огыл, тудын кӧргыштыжӧ кушшо чукайынат тазалыкыштым эскера, профилактике шотан анализ да шымлымаш-шамыч негызеш рашемдалтше иктаж уто-ситым жапыштыже кораҥдаш полша.
Ончыкылык ава шкенжым чот эскерышаш да аралышаш, поснак – стресс да утыждене тургыжланыме деч, вет чыла тиде мӱшкыран ӱдырамашын веле огыл, йочанат тазалыкыштым луштарен кертеш. Специалист-влак мӱшкыран ӱдырамашлан сай кумылан лияш темлат.
Йочам вучымо годым тамакым шупшмо, аракам йӱмӧ да наркотик дене пайдаланыме гай уда койыш деч тӱрыснек кораҥаш кӱлеш. Чыла тиде ончыкылык икшывын тазалыкшылан кугу зияным ыштен кертеш.
Иктешленрак палемдаш гын, азам ыштен кертме тазалык ден мӱшкыран коштмо пагыт жапым, тӱткышым да медицине специалист-влак дене вашкылым йодыт. Айдеме тидын шотышто эн ончычак шкеж дене шке пашам ыштышаш.
Мӱшкыраҥме жапым палемдыме, келшыше илыш-йӱлам кучымо да врач дене шке жапыштыже тергалтме дене ончыкылык ава мӱшкыран улмо пагытшым сайын коштын эртара да таза йочам ышта. Репродуктивный тазалыкым кӱлын эскерыме дене ӱдырамаш шканже веле огыл, тыгак ончыкылык йочажлан пайдам ышта – тидым кажне ава умылышаш.
Виктор ДРОБЫШЕВ,
Марий Эл Тазалык аралтыш министерствын тӱҥ акушер-гинекологшо.
Маргарита ИВАНОВА ямдылен
Марий Эл Тазалык аралтыш министерствын фотожо
