Тӱрлӧ чер деч аралалташ да таза илыш-йӱлам кучаш кумылаҥдыме мероприятий-влак кышкарыште 6-12 март Ава ден йочан тазалыкыштым аралыме арня семын палемдалтеш.
Тений кок тылзе жапыште кумдаҥдыме неонатальный скрининг шочшо аза-влакын наследстве дене куснышо черан улмыштым рашемден огыл.
Азалан наследстве дене куснен кертше вич чер шотышто неонатальный скринингым ыштыме программе Россий Федерацийыште 2006 ий гыч пашам ышта. Марий Элыште ты йӧн дене 98 процент азам тергат, тыгодым ий еда кок-кум йочан чот черле шочмыжым рашемдат. Поснак неле чер радамыште фенилкетонурийым (аминокислота-влакын метаболизмышт дене кылдалтше ситыдымаш; специальный диетым кучаш огыл гын, йоча уш дене вияҥме шотышто чот вараш кодеш, нерве системыжат пужла), гипотиреозым (щитовидный тун ситыдымашыже), муковисцидозым (шодо, пагар-шолора корно, мокш локтылалтыт) да адреногенитальный синдромым (верге ончыл ту лончын гормонжын секрецийже утыждене улмым тыге маныт) шотлыман.
Наследстве дене куснышо нине чер йочан ош тӱняш толмо икымше кечылаштыже да эсогыл тылзылаштыже шкеныштым нигузеат огыт ончыкто. Нуным жапыштыже эмлаш тӱҥалаш огыл гын, икшывын илышыжым начаремдыше, ӱмыржым кӱчыкемдыше вашталтыш-влак вийым налыт. Варажымат тыгай пациент-шамычым эмлаш да реабилитироватлаш кугу окса кӱлеш лиеш.
2023 ий гыч неонатальный скринингым кумдаҥдыме, да тудо ынде кумло утла черым клинике велым палдырнаш тӱҥалмышт деч ончыч рашемдаш йӧным ышта. Тидыже йоча-влакым диспансер учётыш шогалтыме да жапыштыже, шочмышт деч вара вигак, эмлаш тӱҥалме нерген ойла.
Республикыштына пренатальный скрининг шотыштат программе пашам ышта. Тудо икшывын шочынак черле лийын кертмыжым азан ава кӧргыштӧ вияҥмыж годымак рашемдаш полша. Тыгай тергымаш-влак коклаште ультрайӱкан диагностикым, биохимический да генетический анализ-влакым палемдаш лиеш.
Пренатальный скринингым ий еда 90 процент мӱшкыран ӱдырамаш эрта. Шымлымаш ситыдымашым тӱҥалтыш йыжыҥыштак рашемдаш да жапыштыже эмлаш тӱҥалаш полша.
Ӱдырамашын шӱмжӧ йымалне иланыше азан черле улмыжым рашемдыме годым врач-консультант ончыкылык ача-авам кызытсе медицинын йӧнжӧ-влак дене палдара. Тылеч посна нуно икшывын реабилитацийже шотышто шке йӧныштымат радамлат. Чыла аргументым аклыме деч вара веле еш йочам кодаш але мӱшкыраҥмым лугыч ышташ пунчалеш.
Галина МУРЗАЕВА,
Марий Эл Тазалык аралтыш министерствын ава улмым да йоча пагытым аралыме пӧлкажын начальникше
М.ИВАНОВА ямдылен
Фотом интернет гыч налме
