XII Марий калык Погын вашеш таче ме Марий Эл Кугыжаныш Погын председательын алмаштышыже, Мер Каҥашын 2008-2012 ийласе вуйлатышыже Лариса Яковлева деч тудын вуйлатыме жапыште, тыгак пытартыш ийлаште шуктымо паша нерген шарналтен ойлаш, ончыкылан шонымаш дене палдараш йодна. Лариса Николаевна тыге каласкалыш:
– 2008 ийыште Мер Каҥаш председатель лияш пиал логалмылан мый пӱрымашемлан тауштем. Тиде жап гыч мый угыч шке калыкемын еҥже улмым шижынам. Тиде шижмаш кызыт мартеат кӧргыштем ила. Мый марий улам. Мый калыкем верч, калыкем дене пырля пашам ыштем.
Мер Каҥашын тунамсе созывшын сеҥымашыже-влакат лийыныт. Мутлан, йӧратыме Пеледыш пайремышкына ме у сыным пуртенна. Ынде тудо утларак кумдан эртаралтеш, шукырак калыкым чумыра. Марий талешке кече ден Марий тиште кечат у семын палемдалтыт.
Тунамсе ик эн кугу сеҥымашна – Марий самырык тукым слёт. Тудым могай шонымаш дене эртараш тӱҥалме? Тиде проект марий элитым кушташ шонымаш дене илышыш пурталтын. Самырык-влак кеч-кушто кеч-кӧлан пашам ыштат гынат, тӱҥжӧ – нунын марий калыкын шочшыжо улмо шижмашышт нигунамат ынже йом манын шонен чумырымо.
Мый куанем: Марий самырык-влакын слётыштым кызыт регионлаштат эртараш тӱҥалыныт. Мутлан, тений икымше гана Татарстан Республикысе самырык марий ӱдыр-рвезе-влак слётышкышт чумыргеныт. Тиде моткочак кӱлешан паша ончыкылык верч, ончыкылык нерген шонен ышталтын. Тыгай слётым эртараш темлымем, тудым илышыш пуртен кертме дене кугешнем да мый дечем вара Мер Каҥашым вуйлатыше-влак Анатолий Николаевич Ивановлан, Эдуард Васильевич Александровлан тауштем. Нуно тӱҥалме пашам шуеныт, да слёт тачат ила. Тудо ончыкыжымат илаш тӱҥалеш манын ӱшанем. Ме тиде пашам умбакыжат ыштышаш улына.
Весе. Марий-влакын федеральный калыкле-тӱвыра автономийыштым почмеке, тудым Мер Каҥашлан альтернативе семын огыл, а Мер Каҥаш дене пырля пашам шуктышо организацийым ыштенам. Регионлаште еҥ-шамычат икте-влакак чолган тыршат. Тачысе кечылан Российын ятыр регионыштыжо Калыкле-тӱвыра автономий-влак регистрироватлалтыныт да пашам ыштат. Нунын вуйлатышышт Мер Каҥашын членже улыт. Мутлан, 2021 ийыште ме Москваште тыгай автономийым почынна. А вес ийынже кеҥежым ты оласе Екатерининский паркыште моткоч кугу пайремым – Пеледыш пайремым – эртаренна. Палемден кодыман: тудлан окса Калык-влакын пашашт шотышто федеральный агентстве гоч ойыралтын. Тунам ме мероприятийым эртараш субсидийым сеҥен налынна ыле. Пайрем Марий Эл вуйлатыше Юрий Викторович Зайцевын полшымыж дене эртаралтын.
Тений моткочак кугу пайрем «Россия» ончер-форумын площадкыштыже, ВДНХ-ште, лийын. Тушко Марий Эл вуйлатыше, сенаторна-влак, правительстве еҥ-влак ушненыт. Искусство мастар-влакын концертышт лийын. Мероприятийын участникше, усталык коллектив-влак кугу шествий дене эртеныт. Икманаш, тиде паша умбакыже шуйна. Тӱҥжӧ – вес регионлаште илыше марий-влак дене шуктымо пашам мемнан республик вуйлатышына поддерживатла.
Эше ик кугу мероприятий нерген ойлынем. Ӱмаште Татарстаныште марий калыкын Семык пайремже лийын. Тыгай пайремым эртарыме дене марий калыкым, участник-влакым икымше гана Татарстан Республикын Раисше Рустам Нургалиевич Минниханов ден Марий Эл Республикым вуйлатыше Юрий Викторович Зайцев саламленыт. Тиде моткоч кугу событий да сылне пайрем лийын! Тылеч вара ме, мер пашам шуктышо-влак, ончыкыжымат тыршен пашам ышташ кугу вий-куатым налынна.
Каласен кодынем: Марий-влакын федеральный калыкле-тӱвыра автономийыштын программыж почеш Эдуард Васильевич Александров дене пырля ме марий-влакын илыме ятыр кундемыш миен коштынна да регион вуйлатыше, кучемын исполнительный органжын еҥже-влак дене вашлийынна.
Тиде паша, мутат уке, умбакыжат шуйнышаш. Ме ончыкыжымат пашам пырля ышташ тӱҥалына. Лач пырля гына чыла мер организаций-влак калык ончылно шогышо неле йодыш-влакым решатлен кертыт. А тыгай йодыш-влак эше улыт. Мутлан, шочмо йылмым тунемме йодыш. Тудо йӧршынат тыглай огыл. Ме тудым радамын шуктена да шонымашна деке каена. Кызыт учебник-влак ышталтыт. Марий Эл вуйлатыше Юрий Зайцевлан национальный толкыным умылымыжлан да поддерживатлымыжлан тауштынем. Мыйын шонымаште, тыгай полыш улмо дене ме эше ятыр йодышым рашемден кертына.
Любовь Камалетдинова
М.Скобелевын фотожо
