Пӱямат ыштен, почеламутымат воза
У ий деч ончыч Волжский район Черкысолаште командировкышто лийме годым Серафима Григорьевна ден Леонид Сергеевич Таракановмыт дене палыме лийынна.
Суртоза дене пырля ял мучаште верланыше пӧртшым ончен лекна. Воктеныжак изи пӱя уло. Тудым пӧръеҥ шке кӱнчен. Кеҥежым пӱяште лудо-шамыч лювыртылыт гын, телым йоча-шамыч хоккейла модыт. У ийлан тушто ужар кожым шогалтеныт.
Пӧртын икымше пачашыже кок кыдежан. Иктыштыже коҥга шога.
– Ялышкына пӱртӱс газым пуртымо, шукын суртыштым тудын дене ырыктат. А мый коҥгам пытарен омыл, арален коденам. Кӧ пала, ончыкыжым могай илыш толеш? – мане Леонид Тараканов.
Суртозан ойлымыж почеш, тиде пӧртым 1995 ийыште чоҥаш тӱҥалыныт. 2000 ийыште илаш кусненыт. Суртын икымше пачашыштыже – зал, малыме вер. Кокымшо пачашыште – йоча-влакын пӧлемышт. А окнасергаже могай мотор! Тудым Карай ял воктенысе Йывансола гыч кидмастар ыштен. Шке жапыштыже школышто труд урокым вӱден.
Икте-весе нерген мутланыме годым суртоза вучыдымын гармоньым лукто да шокташ тӱҥале. Гармонь йӱкым пелашыжат кольо да мемнан воктеке толын шогале.
– Гармонь дене Валентина акам шокта ыле. Тудо Оршанке педучилищым тунем пытарен. Ача-авана баяным налын пуэныт, но ала-молан акам ты семӱзгар дене шоктен огыл. Мый баяным изин-изин шупшкедаш тӱҥалынам. Тыге эркын мастарлыкем погынен. Кызыт шукыж годым чонлан келшыше марий мурым шергылтарем, куштымо семым шагал шоктем. Шкежат мурым возаш тӧчем. «Черкысола ялем», «Илыш корнем», «Тау ачам ден авамлан» мурем улыт. А почеламут ик тетрадьыш погына, очыни. Нунымат жап шумо семын мурыш савырем, – каласыш пӧръеҥ.
Суртоза ден озавате мыланан тутло чайым йӱктен колтышт. Вӱдын тамже ойыртемалтше, тудым верысе памаш гыч конденыт.
– Памаш вӱдна пеш тамле. Чайым шолташ вӱдым лач тушто гына налына. Эсогыл Часовенный ден Карай ялла гычат мемнан дек памаш вӱдлан толыт. Верысе калык дене пырля тушко вӱд насосым шынденна, – палдарыш Серафима Григорьевна.
Пӧртым ончен коштмо годым залыште телевизор воктене шогышо мотор курчак поснак келшыш. Тудым ача-аважлан Тюмень ола гыч Настя ӱдырышт конден улмаш. Модыш нунылан шкешотан аралтышыш савырнен манашат лиеш.
– У ий кажне ешыште ик эн вучымо пайрем, очыни. Кожым ме мӧҥгыштӧ веле огыл, уремысе пӱя ӱмбалнат шындена, сӧрастарена. Пелйӱд деч вара иман мотор пушеҥге йыр йоча, кугыеҥ-шамыч чумыргат, гармонь почеш муралтен, куштат, курык гыч мунчалтат. Кажне ийын кож воктене Йӱштӧ Кугыза ден Лумӱдырым ыштена да чиялтена ыле. Тений лум шагал, сандене шонымашнам илышыш шыҥдарен ышна керт. Туге гынат у ий мыланна сайым гына конда манын ӱшанена, – мане Леонид Сергеевич.
Михаил СКОБЕЛЕВ,
Лидия ШАБДАРОВА
М.Скобелевын фотожо ден фоторепродукцийже
