Тыгайым, очыни, кажне айдеме илыш корныштыжо эртен. Ойгыш ма азапыш логалме годым ваштарешет пуйто чумыр тӱня шогалеш: ончылнет чыла омса петырналтеш, эсогыл лишыл еҥ-шамыч тупынь савырнат… Тыгодым кушко да кӧлан эҥерташат от пале.
Чон коржмым – соцкылыш
Козьмодемьянск олаште илыше Батыгинмыт ешат лач тыгай ситуацийыш логалын. Нимом ышташ ӧрын, 17 ноябрьыште озавате чон коржмыжым ВКонтакте социальный кылысе лаштыкыштыже возен:
«Олаштына Андрей Батыгиным автомастер семын шукын палат, наверне. Кажне ноябрьын ешналан иктаж йӧндымылыкым кондымыжым шекланенна, но тенийысыже илышнам чылт унчыли савырыш…
Чылажат октябрьыште тӱҥале. Андрей йӱштӧ ангарыште фурым олмыктыш. Ик кастене тупшо корштымылан вуйым шие, но ме тидым пешыже шотыш ышна нал – кылмен, шонышна. Пелашем, корштымым сеҥенак, пашаш кошто, но 26 октябрьыште чытышыже пытыш, да верысе больницыш кайышна. Врач «остеохондроз» диагнозым шындыш, но эмлалтме йӧным ыш темле. Вара Чуваш Республикысе Кугу Шӹндӹр поликлиникыш кудална. Туштат тыгаяк диагнозым шындышт да кузе эмлалташ кӱлмым умылтарышт. Палемдыме чыла эмым нална, темлыме почеш эмлалтна, но изиш веле полшыш, изиш веле куштылго лие. Тунам пелашемлан магнит-резонанс томографийым ыштыкташ темлышым. Шымлымаш лувемыште пуалше черын вияҥмыжым рашемдыш, да илышна пуйто кумыкталте…
9 ноябрьыште тиде медицине документ дене Козьмодемьянск район-влак кокласе больницыш кайышна. Невролог нейрохирургын консультацийышкыже направленийым пуыш – 16 ноябрьлан. Андрей эше 8 ноябрьыштак ик йолжо тӱҥмылан вуйым шие, поликлиникышкыжат мыйын полшымем дене веле мийыш.
Пелашемын чот орланымыжым ужын, тыгак шергакан жапым йомдарымым умылен, Марий Элын Тазалык аралтыш министерствышкыже полышым йодын лектым, да мемнам Йошкар-Олашке операцийыш колтышт. Врач-влак пуалшым пӱчкын лукташ лиеш гын, Андрей ончычсо гай илышышкыже пӧртылеш, уке гын – коштмым чарна маньыч…
Специалист-шамыч пуалшым пӱчкын луктын ышт керт, тудын «пӱртӱсшым» рашемдаш да ончыкыжым химий але лучевой шотан терапийым палемдаш биопсийлан анализым нальыч.
Кызыт пелашемын кок йолжат тӱҥын, но массажым ыштымем годым иктыжым изишак шижеш. Палем, ончыкыжым неле лиеш… Лишыл жапыште мыланна коляскым, йол йымак пышташ кӱпчыкым да эше шуко молым налаш кӱлеш. Ме шкежат огына пале, мо мемнам вуча. Эмлалтме деч вара тазалыкым пеҥгыдемдыман, вийым погыман… Чыла тидлан кредитым налаш лиеш, но кузе тудым пӧртылташ? Мый пашам ом ыште, Андрейым ончем. Машинам ужален кертына, но вара Козьмодемьянск гыч Йошкар-Олашке эмлалташ мо дене кудалышташ тӱҥалына манын шонем. Кӱлеш лиеш гын, конешне, пӧртнамат ужалена, чыла пуэна… Андрей гына йол ӱмбак шогалже.
Пелашемым эмлыме йӧн келшыше йогыныш пура гын, ончыкыжым мемнам Москвашкат, моло регионышкат колтылаш тӱҥалыт. Тидланат шагал огыл окса кӱлеш… Умылена, кажне ешын шке роскотшо уло… Моткоч йӧндымӧ гынат, тендан деч окса полышым йодына. Ӧрдыж полыш деч посна илен лектын огына керт.
Оксам 2202201396096360
номеран картыш (Лолита Александровна Б) але 89632391312 номеран телефон дене колташ лиеш, тыгодым «Андрейлан эмлалташ» манын возаш да лӱмдамат палемдаш йодына – пелашем йол ӱмбак шогалеш гын, а тудо обязательно тӧрлана, кажныланда полша. А тудо ух могай ушан, пашаче да кидмастар рвезе!
Полыш кидым шуялтымыланда тау. Юмо аралыже чыладамат».
Палыдыме еҥ гыч тӱҥалын министр марте
Лолитан тиде серышыжым социальный кылысе группо-влак шке лентышкышт шынденыт, да шуко еҥ азапыш логалше самырык ешлан полшаш пижын. Коклаштышт Марий Элын калык илышым саемдыме шотышто министржын пашажым шуктышо Марина Островскаямат палемдаш лиеш.
«Йошкар-Оласе да Юрино районысо калыкым социально обслуживатлыме комплексный рӱдер-влакын прокат пунктлаштышт реабилитацийлан палемдалтше шуко тӱрлӧ технический средстве, ты шотыштак коляске, кровать, шуко жап ик семын кийымылан кӧра коваштын ньыгылген сусыргымыж деч аралыше матрас, уло. Те нунын денат, моло денат пайдаланен кертыда. Яра!» – вашештен Марина Александровна.
А вара Лолиталан шкежак йыҥгыртен, мо кӱлмым рашемден да мом кушто, кузе налаш лиймым радамын умылтарен. Йошкар-Оласе калыкым социально обслуживатлыме комплексный рӱдерын прокат пунктшо гыч коваштын локтылалтмыж деч аралыше матрас ден инвалид коляскым пел ийлан ойыраш сӧрен. Очыни, тудын кӱштымыж почешак, Козьмодемьянск оласе калыкым социально обслуживатлыме комплексный рӱдер гыч лектыныт, инвалид коляске ден санитарный оснащениян кресле-пӱкеным шкеак конден пуаш лийыныт. Инвалид коляскым поро кумыл фондат темлен…
– А эше пеш шуко тыглай еҥ нелылык гыч лекташ лийме тӱрлӧ йӧным темла, пелашем гай черлым ончымо опытшо дене палдара, поро мут да окса дене полша. Тиде ойго мемнан гына, ме нигӧланат огына кӱл манын, йоҥылыш шоненам улмаш. Серышем шуко еҥын шинчашкыже веле огыл, чонышкыжат логалын. Тидыже мыйым моткочак ӧрыктарыш да ончыкылыклан ӱшаным пуыш, – кумылжо тодылтын палемдыш Л.Батыгина – Тазалык аралтыш министрын пашажым шуктышо Марина Паньковаланат кугун тауштем. Тудо, можым-кузежым рашемдымек, ончыч Козьмодемьянск больницын тӱҥ врачше Николай Сидоров дене мутланен, вара – Республиканский клинический больницын нейрохирургический отделенийжым вуйлатыше Сергей Николаевич Трифонов дене. Лачшымак Марина Викторовнан тыршымыж дене ме рӱдолаште консультацийыш огыл, а вигак стационарыш да операцийыш логална. Чиновник-шамычын тыглай еҥын йодышыжым жапым шуйкалыде решитлымышт моткоч куандарыш… Паледа, мыйын гай ойгым шкетын чыташ, проблемым шке семын решатлаш моткоч неле. Да огешат лий, шонем! Мый 23 ияш веле улам, пелашемлан – 27 ий… Кушко да кӧлан эҥерташ лиймым йӧршын огына пале, а полыш воктенак улмаш!
Андрей Батыгинын черже – моткоч ойыртемалтше да шуэн вашлиялтше. Тыгай пуалшым Марий Элыште да Российыште веле огыл, йот эллаштат пӱчкын огыт лук, туге гынат вате-марий специалист-влакын эмлалтме вес йӧным муын кертмыштлан ӱшаным огыт йомдаре.
Ӱшаным, чытышым да поро еҥ-влакым…
Ойгым нигӧ огеш вучо, нигӧ огеш ӱж, но тудо, калык манмыла, пӱйым пудыртен пурен кертеш. Батыгинмытат тыгай азапыш логалшашыштым паленыт мо? Конешне, уке! Палат гын, камвочшаш верышкышт олымым огыл, а тӧшакым шарат да кызыт, кок йочаштым аваштлан коден, эмлымверыште огыт орлане ыле. Республиканский клинический больнице гыч онкодиспансерыш куснымекыштат, мом ужаш логалеш – Юмо гына пала.
Батыгинмыт еш дене кылдалтше азап республикысе калыкын поро шӱм-чонжым веле огыл, вуйлатыше-влакынат пашаштым эше ик гана почын ончыктыш. Калыкна дене кугешнаш веле кодеш – полышым йодшо кажне еҥлан кертмыж семын полшашак тырша. А теве вуйлатыше-влакым шукынжо шылталаш, вурсаш тӧчена… Молан? Очыни, сайым ужаш огына тырше да. Мыйын шонымаште, палемдыме министерстве-влак гай аланым вуйлаташ – манаш веле, адакше – ӱдырамаш вуй дене. А М.Панькова ден М.Островская вуйлатат, кугыжаныш пашам шуктымышт коклаштак граждан-влакын проблемыштым решатлат, социальный кыллаште шке лаштыкыштым вӱдат. Мут толмашеш, тазалык аралтыш да социальный обслуживаний дене кылдалтше чыла гаяк йодышым министерстве-шамычын сайтлаштышт огыл гын, министр-шамычын лаштыклаштышт рашемдаш лиеш. Тылеч посна нуно вуйым шийше южо еҥ дене личный кылым ыштат, уто-ситым рашемдымек, тӧрсырым кораҥдат. Икманаш, кучем ден калык коклаште вашкыл уло, тудым ышташ ӧрман веле огыл.
Возымем мучашлыме деч ончыч эше теве мом ушештарен кодынем: илыш корнышто кеч-могай азап лиеш, кеч-могай ойго толеш гынат, лӱдын-ӧрын да вожыл шогыман огыл, а профильный ведомствылашке полышым йодын лекман. Шке правам палыман да тудын дене пайдаланен моштыман. Кызыт элыштына граждан-влаклан полшымо тӱрлӧ йӧн уло. Нунын дене «Марий Эл» газетыштат палдаренак шогена.
…А Андрей ден Лолиталан неле черым сеҥаш ӱшаным, куатым да кугу чытышым тыланем, а эше – йырышт поро еҥ-влакым.
Маргарита ИВАНОВА
Фотом Батыгинмытын еш альбомышт гыч налме
