ВАШМУТЛАНЫМАШ ОБРАЗОВАНИЙ ШКОЛ ЙОЛГОРНО

«Мыланем кажне йоча – личность»

Тений Москваште эртаралтше класс вуйлатыше-влакын Россий кӱкшытан II форумыштышт Марий Эл гыч 8 туныктышо лийын. Нунын кокла гыч иктыже – Шернур район Аҥанур ялын ӱдыржӧ Нина Четкарёва (снимкыште).Школ деч вара тудо Н.К.Крупская лӱмеш Марий кугыжаныш педагогический институтын историй-филологий факультетысе руш-марий пӧлкаштыже тунемын, вуз деч вара Шернур район Марисола школышто коло утла ий пашам ыштен, а кызыт Медведевысе 2-шо №-ан школышто руш йылме да литератур дене шинчымашым пуа. Пашаште тудо эн тӱҥлан мом шотла, палемдыме форум могай шарнымашым коден – тиде да моло нерген уста да опытан туныктышо дене вашмутланымашым темлена.

– Нина Владимировна, кӧ тыгай туныктышо? Туныктымо да воспитанйиым пуымо пашаште мом эн тӱҥлан шотледа?

– Туныктышо – профессий огыл, а илыш. Кажне кечын тый тиде илыш дене илет да кажне кечын тӱрлӧ семын. Теҥгечысе кече уке, кажне кече – эре ала-могай у шинчымашым пуышо, оҥай. Мыланем кажне йоча – личность. Икшыве лач школышто личность семын кушкеш, лач школышто тудын шкеж да йыр-йырысе тӱня деке пагалымашыже шочеш. Туныктышо семын мылам эн тӱҥ – тиде личностьым воспитатлымаш, кажне йочаште сайым муын мошташ, тудлан полшаш да тиде сайжым вияҥдаш. Кузе? Интернетыште икана тыгай сӱретым ужынам: кугу сорта образыште ончыктымо туныктышо изи сорта-шамыч деке кумык лийын да кажнышкыже тулым чӱкта… Шкеже йӱлен пыта, но чыла тулжым йоча-шамычлан пуа – тек нуно йӱлат. Мый тунемшем-влак поро шӱм-чонан, чыным йӧратыше, шотан, шочмо элым йӧратыше лийышт манын шонем да нине качестве-шамычым вияҥдаш тыршем. Вет ончыкыжым кӧ, могай айдеме кугыжанышым вуйлаташ, шанче пашам виктараш тӱҥалеш – тыгай  илышна лиеш, а тидыже лач самырык тукым дене кылдалтын. Илышыш у технологий-шамыч пурталтыт, компьютеризаций вияҥеш гынат, илышыште эн тӱҥ – Айдеме. Воспитанникем-влак ончыкылыкыштлан кеч-могай корным ойырышт, но тидым нуно эреак палаш тӱҥалыт: илышыште эн тӱҥ профессий – Айдеме лияш.

– Шернур район Марисола школышто шагал огыл жап пашам ыштенда. Тиде тунемме вер могай шарнымашым коден?

– Пеш виян школ, вуйлатыше шке пашажым сайын пален да моштен вуйлатен, туныктышо-шамыч тыршен туныктеныт. Тунемшем-шамыч эреак конкурслаште  сай шинчымашым ончыктеныт – район, республик, регион-влак коклаште да Россий кӱкшытыштат.

– Те школышто руш йылмым да литературым туныктымо деч посна эше класс вуйлатышын пашажым шуктеда . Таче класс вуйлатыше могай лийшаш?

– Эн ончычак тудо кызытсе илыш дене тӧр ошкылшо лийшаш. Молан? Йоча-влак шуко палыше улыт, сандене жап дене тӧр ошкылман: у технологийым палыман, да палыманже нунын деч сайрак. Туныктымаште да воспитанийым пуымаште методикымат у семын кучылтын моштыман, тыгодым ончычсыш эҥерташат уто огыл. Рашрак ойлаш гын, тошто йӧн дене у семын пайдаланыман.

– Тений Те класс вуйлатыше-влакын всероссийский форумыштышт лийында да, йоҥылыш ом лий гын, икымше гана огыл.

– Ӱмаште «Самый классный классный» конкурсын муниципальный этапыштыже сеҥышыш лектынам, форумыш анкетированийым эртенам да онлайн-участник-влак радамыш пурталтынам, тыге тунам онлайн йӧн дене тушто лийынам. Тудат мыланем пайдале лийын. А тидын деч вара мыйым элнан ик эн виян класс вуйлатыше-влакын сообществышкышт пуртеныт: ме пырля тӱрлӧ проектым ыштенна, онлайн мероприятийлам моткоч шуко эртаренна. Вара мылам заданий толын: ончыч тест ден тренажёрым эрташ, видеороликым ямдылаш. Чыла тидым мый ыштенам. Конкурс отбор лийын, Российын кудло тӱжем педагогшо гыч тӱжемжым ойыреныт да форумыш ӱжмашым колтеныт. Тиде тӱжем туныктышо-влак коклаш мыйым пуртеныт.  – Тугеже, Те тиде форумыш Тендам иктат темлен да иктат полшен огыл?

– Туге.

– Россий кӱкшытан мероприятий мо дене пйадале лийын, могай шарнымашым коден?

– Каласыман, тушко погынышо участник-влак кокла гыч шукышт дене заочно палыме лийме, сообществылан кӧра икте-весынам паленна, сандене шинчаваш вашлиймаш куанле лийын: тыгай шижмаш ыле, пуйто мӧҥгышто улам. Порылык, умылымаш озаланен. Форумышто педагогын миссийже, воспитанйиым пуымо паша, ача-ава дене вашкылым ыштыме нерген шуко мутланыме, самырык тукымлан патриотизм шӱлышым шыҥдарымын кӱлешлыкшым палемденыт. Тыгак профориентаций сомыллан кугу верым ойырымо, тидын деч посна регионлаште класс вуйлатыше-влакын сообществыштым ыштме шотышто мутым лукмо. Мутат уке, посна йодыш семын туныктышын профессийжым пагалыме шотышто ойлымо. Мый школнам вуйлатыше Светлана Николаевна Шмелёвалан кугу таум ойлем: тудо у тӱҥалтышым эреак сайлан шотла, сандене пашам ышташ куштылго да сай лектышыш шуаш кумыл утыр лектеш.

– Нина Владимировна палаш оҥай ыле: урокыштыда кучылтмо могай туныктымо йӧным Те утларак пайдалылан шотледа?

– Мый тӱҥ шотышто «Педагогический мастерской» технологийлан эҥертем. Тудо мылам веле огыл, тунемше-влакланат келша. Тушто нуно сӱретлат да вара пашаштым аралат, ассоциацийлам кычалыт да усталык шулышан моло заданийым шуктат. Икманаш, иктыланат йокрок огыл да чыланат пашам ыштат.

– А класс вуйлатыше семын йочан кумылжым кузе савыраш тыршеда?–  – Мый нунылан эреак илыш гыч сай примерым ончыкташ тыршем, вашлиймашым эртарем. Нуно тыгай вашлиймашым, чынжымак, чон вургыж вучат, а варажым, шинча йӱлен да тӱткын колыштыт.

– Тугеже, шарныштак, шӱмышкыштак пыштышт манын тыршеда.

– Туге. Тыгодымак поро лийышт, илышым, лишыл да йырым-йырышт улшо еҥым аклаш, пагалаш тунемышт манын шонем.

– Мутланаш жапым мумыланда тау, Нина Владимировна. Пашада ушнен толжо, тунемше-влак тендам эреак куандарышт!

– Тау.

Г.Кожевникова

Фотом соцкылысе лаштыкше гыч налме.

 

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий