Ӱдырем пашаж гыч мӧҥгышкӧ тӱрлӧ кушкылым конден да пӧрткӧргысӧ чыла пӧлемыш шындылын. Моторын атыланеныт, шинча ден чоным моткоч куандарат, но пытартыш жапыште поснак залыште шкемым начарынрак шижаш тӱҥалынам. Тиде уто-сите пӧлемысе кушкыл дене кылдалтын манын шонем… Тыге лийын кертеш мо?
Ю.ЛОГИНОВА
Медведево район
Кертеш. Пӧлемысе шагал огыл кушкылын аяран улмыжым шукынжо огынат пале. А нуныжо тыгодым лушкыдырак тазалыкан изи йоча ден илалше еҥ-влакын, сурт-пече пелен илыше пырыс ден пийын але вольыкын илышыштлан кугу лӱдыкшым ыштен кертыт.
Пӧрткӧргыштыда могай кушкыл атыланымым тӱткынрак ончалза да иктешлымашым ыштыза.
Шӧртнялге эпипремнум. Тудым эше явылын пӱтыралтышшудыжо маныт. Тиде мотор кушкыл пӧлемысе южым сайын эрыкта, айдемын тазалыкшылан зияным огеш ыште гаяк. Но южо еҥын организмже эпипремнумым чытен огеш керт да коваште удырыктымылан, укшинчыктымылан, пагар тургыжландарымылан, пушкедыктымылан, умшагӧргыштӧ когартымылан, тӱрвӧ, йылме да логар пуалмылан вуйым шиеш.
Кушкыл деч пӧлемыште илыше пий ден пырысат аярген кертыт. Тыгодым нунын шӱвылышт йога, шӱлышышт петырна, умшашт ден йылмышт пуалыт, пагарышт тургыжландара.
Южгунам эпипремнум верге черым пӱсемда да илышымат пытарен кертеш.
Филодендрон. Тудо пӧрткӧргымат, паша верымат сылнештараш келшен толеш, но кальций оксалатын кристаллже-влакым ойырымыжлан кӧра лӱдыкшӧ. Лышташыжым кочкаш гын, нелын аярген колашат лиеш.
Айдемын филодендрон дене аяргымыжым коваштын аздаралтмыже, дерматит тургыжландарыме, тазыла чоран пуалмыже, кочкышым шулыктарыме пашан пужлымыжо палдарат.
Кушкыл поснак пырыслан лӱдыкшӧ.
Диффенбахий (ньомой, йылмыдыме тростник). Тиде кушкылышто филодендронышто семынак оксалатын кристаллже-шамыч улыт. Диффенбахийын лышташыже шолдыра да неле, сандене тудым чӱчкыдынжӧ кӱварыш вераҥдат. А тидыже кушкылым эшеат лӱдыкшым ышта.
Кушкыл дене аяргыше айдемын, тыгак сурт-пече пелен илыше янлык ден вольыкын шӱвылышт йога, умшагӧргышт когартымыла коршта, логарышт тӱҥеш, йылмышт чот пуалеш.
Лилий. Шагал огыл еҥ тиде сылне пеледыш дене илыме вержым сӧрастараш тырша. Южышт тудым эсогыл малыме да йоча пӧлемлашке шында. Тыге ышташ огеш лий! Тиде кушкылын шуко видше чот аяран. Конешне, чыла лилий нерген тыге ойлаш огеш лий, но кӧршӧкыштӧ лачшымак могай видым ончен куштымым огыда пале гын, лучо аралалташ. Лилийым кудалтен огыда керт? Сад-пакчашке, палисадникышке луктын шындыза. Тӱнӧ кушшо пеледыш тазалыклан нимогай лӱдыкшым огеш ыште.
Лилий дене аяргымым вуй корштымо, пагар тургыжландарыме да укшинчыктыме, шинча начарын ужаш тӱҥалме, коваште аздаралтме гыч палаш лиеш.
Пий ден пырыс, вольык лилий дене аяргымышт годым начарын кочкыт, кужун малат, укшинчыт, мокш ден верге чытен кертдыме годым коленат кертыт. Тиде сылне пеледыш поснак пырыслан огеш келше.
М.ИВАНОВА ямдылен
М.Иванован фотожо/ «Марий Эл» увер агентстве
