Тиде чолга ӱдырым шукын телеэкраныште ик гана веле огыл ужыныт. Марий Эл Радиоштат йӱкшым колаш лиеш. А тений кеҥежым тудо эше Крымыш «Таврида» форумыш миен коштын. Тыгак «Марий Эл ТВ»-н усталык коллективше дене пырля Самырык-влаклан Олык Ипай лӱмеш Марий Эл кугыжаныш премийын лауреатше лияш йодмашым пуэн. Тачысе лаштыкнан унаже – «МЭТР» телерадиокомпанийын журналистше, Морко район Токсар ялын шочшыжо Алевтина БОКОВА.
– Журналист аланыште ынде икмыняр ий пашам ыштет. Тиде профессийым ойырен налаш тыйым мо ала кӧ таратен?
– Эше Шӱргыял школышто кокла класслаште тунеммем годымак радиовӱдышӧ лияш шоненам. Тунам радиом ятыр колыштынам, тушто пашам ыштыше-влакын шуко палымышт, моторын, яндарын мутланен моштымышт, оҥайын каласкалымышт ӧрыктарен да тунамак кумылым савырен. Мыйынат нунын гай лиймем шуын. Коркатово лицейыште 10-шо классыште тунемаш пураш кӱлшӧ предмет-влаклан тӱткышым утларак ойыраш тӱҥалынам.
Тыге Марий кугыжаныш университетын историй да филологий факультетшын журналистике пӧлкашкыже тунемаш пуренам. Ты профессий дене илышем кылдаш кугу шӱкалтышым мылам Марий Эл Радион тунамсе вӱдышыжӧ Людмила Карпова пуэн. Тудо «Полмезын йӱкшӧ» передачыш ӱжын, кумылем савырен да вием телевиденийыште тергаш темлен. Тыге, дипломым кидыш налмек, корнем тушко такыртенам. Кызыт ты профессийым ойырымемлан нимынярат ом ӧкынӧ.
– Палем, тый студент жапыштак чолга улмет ончыктенат, тӱрлӧ мероприятийыш кумылын ушненат. Пашам ышташ тӱҥалмек, тиде кумылет йомын огыл?
– Студент пагытыште шкем тӱрлӧ шӧрыныштӧ ончыкташ лиеш. Вузышто шинчымашым погымем годым Эльвира Викторовна Куклинан эртарыме Самырык этножурналистын школышкыжо коштынам, икмыняр статьям «Арслан» журналлан возенам. Туштак тунемме годым тӱрлӧ форумыш кошташ кумыл лектын. Мутлан, Ростов-на-Дону олаш Самырык-влакын всероссийский форумышкышт миенам. Икманаш, студент пагытыште элнан тӱрлӧ кундемжым оксам тӱлыде ончен кошташ лиеш. Тидлан ӧрканыман гына огыл. Поснак кызытсе жапыште, молан манаш гын самырык-влаклан идалык мучко могай гына мероприятий огеш эртаралтат, лачак интернетым гына шерын шуктыман да жапым шуйкалыман огыл.
Кызыт пашам ыштем гынат, тунемаш, уым кычалаш, тӱрлӧ могырым шуаралташ кумылем йомын огыл. Садланак тений «Таврида» форумыш миенам. А икымше гана тушко логалаш манын, йодмашым эше 2017 ийыште вузышто тунеммем годымак пуэнам. Тунам мыйым ойырен налын огытыл, туге гынат кумылем волен огыл. Вес гана йодмашым пашам ышташ тӱҥалмекем пуэнам, тунамат форумыш логалын омыл. Пиал кум ий гыч гына шыргыжалын. Тидыже ӱмаште лийын. Теният тиде чапле мероприятийыш миен толынам. Тушто чонем дене каналтенам, ала-мом уым ышташ кумылаҥынам, у шӱлыш почылтын, шкаланем ятыр пайдам налынам. Садлан самырык еҥ тыгай сынан форумлаш кеч ик гана да миен толшаш манын шонем.
– Тиде форумыш логалаш манын, йодмашым икмыняр гана пуэнат. Молан тудо тыйым шкеж деке шупшын?
– Ты форумышто ятыр палымем лийын, кажныже тушеч кумылаҥын толын. Садлан мыламат тушко миен толаш темленыт, молан манаш гын тушто ятыр у шинчымашым налаш йӧн уло, каналташат лиеш. Мый гын утларакшым тунемаш тыршенам. «Тавридаште» образовательный программе моткоч тӱвыргӧ лийын. Тудо индеш шагат эрдене тӱҥалын да кандаш шагат кас марте шуйнен кертын. Мыйын каналташ, теҥыз воктеке миен толаш жапем лийын огыл. Тыгай форумыш логалынам гын, тушеч чыла пайдажым налаш кӱлеш манын шоненам.
Тений, мутлан, у медиа-влакын арт-школышт пашам ыштен. Тушто мемнам вертикальный контентым ышташ туныктеныт, молан манаш гын таче еҥ-шамыч жапыштым телефонышто эртарат. Садлан, уверым, видеом тыгай контент полшымо дене ямдыленна. Кажне команде мини-сериалым войзен. Тыгодым шкеак сценарийым возенна, актёр, режиссёр, йӱк режиссёр,оператор, монтажёр лийынна. Профессием чыла нине сомыл дене кылдалтын, садан мылам нелын чучын огыл, туге гынат шкем ты аланаште тергаш оҥай лийын.
– Мутланыме годым спорт дене кылым кучем маньыч. Тудо илышыштет могай верым налеш?
– Пандемий пагытыште яра жап шуко лийын, садлан спорт дене заниматлаш шонен пыштенам. Тӱҥалтыште йогам ойырен налынам, интернетыште видеоурок-влакым ончен, упражненийым ыштылынам, но сайынже лектын огыл. Пашаш угыч лекмеке, шкалан келшыше студийым кычалаш пижынам. Спортын ты видше дене нагрузко мылам шагалрак чучын, садлан тренажёр залыш кошташ тӱҥальым. Тушто тӱрлӧ нелытан кирам нӧлтем, тренажёрышто тыршем. Ончыч тренер полшымо дене тидым ыштенам гын, кызыт шкетын заниматлем. Изирак сеҥымашат уло, чогашыл кушкын, вий ешаралтын. Тыгак пайдале кочкышым кочкам. Тидыже тазалыкем саемден.
– Самырык-влаклан Олык Ипай лӱмеш Марий Эл кугыжаныш премийын комиссийже ончылно коллективда шукерте огыл шке пашаже-влакым арален. Тидын нерген кумданрак каласкален кертат?
– Журналистын пашаже пайдам кондышаш. Кажне материалым ме кӱлын ямдылышаш улына. Мылам утларакше шуко шочшан еш, инвалид-влак дене пашам ыштыше волонтёр-шамыч нерген сюжетым ямдылаш келша.
А Олык Ипай лӱмеш премийыш ме коллективный йодмашым пуэнна. Мый «Мыйын мландем» пашам, Эльвира Петрова «Шочмо йылмын ямже» программыжым, Лира Матвеева интервью-влакым комиссий ончыко аклаш луктынна. Тыгодым пашанам аралаш ямдылалтме годым ме марий йылмым тунемаш, пагалаш да тудын дене утларак мутланаш шӱкалтышым пуэна манын умыленна. Лач тидыжак мыланна нимо деч коч шерге.
– Алевтина, пашаштет тӱвыргӧ лектышым, сеҥымашым, оҥай да ойыртемалтше, кӱлешан сюжет-шамычым ямдылаш кумылет лийже манын тыланем.
– Тау. Тыршаш тӱҥалам.
Лидия ШАБДАРОВА
Фотом еш альбом гыч налме
