Кызытсе шанче шымлымашым, инженер разработкым ик эн виян технике деч посна ышташ ок лий, сандене шуко организацийлан суперкомпьютер-влак полшат. Таче ты радамыш Марий кугыжаныш университетат пура.
26-27 сентябрьыште Москваште «Российыште суперкомпьютер-влакын кечышт» тӱнямбал шанче конференций лийын. Тудо шанче, промышленность, бизнес, образований сферылаште тыршыше, кугыжаныш органлаште пашам ыштыше, тунемше-влакым – икманаш, разработко але суперкомпьютер технологий, кугу данный да тудым аралыме системе, квант шотлымаш, искусственный интеллект, математике моделирований, сеть технологий дене кылдалтше-шамычым – иктеш чумырен.
Конференцийыште Россий Федерацийын ТОП-50 суперкомпьютержын 37 редакцийже дене палдареныт. Тӱрлӧ организаций ден компаний-влак коклаште Марий кугыжаныш университетнан MarGrid суперкомпьютерже 20 верыш лектын, а кугыжаныш кӱшыл тунемме вер-шамыч коклаште – 6-шышто.
Тыгак тидымат палемдыман: «Приоритет 2023» программын участникше семын тудо вуз-влак коклаште – 6-ше верыште. Таче Марий кугыжаныш университетыште MarGrid распределительный вычислительный технологий сеть пашам ышта да республикнан шанче-производство экосистемын рӱдыжлан шотлалтеш. Тидлан кӧра компьютер моделирований, радиолокаций, микроэлектронике, радиолокаций, биоинформатике, искусственный интеллект да цифран медицине направленийлам вияҥдаш йӧн уло. Тыге таче Марий кугыжаныш университетыште мландым дистанций йӧн ден зондироватлыме бортовой радиолокаций комплексым чумырымо областьыште Инжиниринг рӱдер пашам ышта, тудо академик А.Л.Минц лӱмеш радиотехнический институт дене пырля кугыжаныш обороно заказым шукта. Лектышыж дене вуз «Армий» тӱнямбал военно-технический форумышто палдара. Тений тушто тудо мландым дистанций йӧн дене зондироватлыме P да X- диапазонан бортовой радиолокаций комплексын макетшым, тыгак эксперимент лектышыжым ончыктен.
MarGrid суперкомпьютер ден нейрон сеть-влакын технологийыштым кучылтмаш – медицине ден образований областьлам вияҥдаш виктаралтше кумшо стратегический проектын негызше. Университетыште молекулярный биоэнергетике, медицине генетике дене виян шанче школ, диагностике областьыште, тыгак онкологий да моло черым эмлымаште ик эн ончыл разработко-влак улыт.
2022 ийыште вузышто неле черым эмлаш пайдале эм препаратым ямдылыме шотышто Шанче-шымлыме лабораторий почылтын.
«2030 ий марте MarGrid сетьын паша куатшым вич гана кугемдаш палемденна. Суперкомпьютер рӱдерын ресурсшо дене тӱшкан пайдаланаш йӧным ыштена. Тыге предприятий ден организаций-влак дене пырля тудын полшымо дене моделирований, имитаций, технологий задачым решатлыме пашам ышташ тӱҥалына да цифран экономикым вияҥдаш у направленийлам почаш палемденна», – каласен вузын ректоржо Михаил Швецов.
Г.Кожевникова
