Марий кундемеш шочын-кушшо, Кугу Отечественный сарыште лӱддымылыкым ончыктышо партизанке Ольга Тихомирован шочмыжлан 6 июльышто 100 ий темеш.
Йошкар-Оласе 2-шо номеран школ тудын лӱмжым нумалеш. Тунемше-влак школ кудывечыште Ольга Тихомировалан шогалтыме бюст ончылан кажне ийын 9 Майлан, Марий талешке кечылан, 6 июльлан пеледышым пыштат, тудын подвигшым шарналтат. Памятник йыр арулыкым эскерат, телым лумым эрыктат, теве мийыме кечынат дежурствыш толшо ӱдыр-рвезе-влак памятникым мушкыт ыле. Воспитаний паша шотышто директорын алмаштышыже Т.Н.Гребнева дене посна пӧлемыш пурена, тыште чылажат О.Тихомировалан пӧлеклалтын.
– Теве нине экспонат-влакым 1967 ийыште историйым туныктышо Н.П.Чернован вуйлатымыж почеш школын йошкар следопытше-влак Белоруссий мланде гыч конденыт. Аваже Екатерина Дмитриевна, поэт Макс Майн да молат миеныт. Землячкынам тойымо иза-шольо шӱгареш нуно лилийым да сиреньым шынденыт, партизан-влакын командирышт Н.П.Расторгуев дене вашлийыныт. Лӱддымӧ разведчице-партизанке нерген каласкалыме годым тудын шарнымашыжлан эҥертена, – каласкала Татьяна Николаевна. Пырдыж кок велым фото-влакым вераҥдыме вес пӧлемыш куснымек, ешарыш: – Школысо «Разум сердца» командын волонтёржо-влак тыште экскурсийым эртарат.
Мутат уке, Ольга Тихомировалан пӧлеклалтше пӧлемым чапле боевой чап музей дене таҥастараш йӧсӧ. Но тыште эн кугу поянлык – фотографий-влак. Нуным лу-лучко альбомеш вераҥдыме, кажныже йымалне огыл гынат, шуко вере возен кодымо уверым муаш лиеш. А тидыже историйлан моткоч шергакан!
– Марий Элын пагалыме сӱретчыже Бакулевский-эргыже дене геройнан 100 ийжым у музейыште вашлияш шонышна. Чыла вискален, дизайным ямдылен, но, шкат паледа, ӱмыржӧ кенаташте кӱрылтӧ, – кумыл волен мане Т.Гребнева.
Волонтёр-влак вожатый Алевтина Карпован, библиотекарь Светлана Домрачеван полшымышт дене «Партизан йолгорно дене» квест-модмашым эртареныт.
Тиде проект-заданий Марий Элысе йоча да подростко-влакын «Эр вий – Юная сила» ушемышт, Йошкар-Оласе йоча-влакым ушен шогышо «Шонанпыл» ушем да «Сеҥымашын волонтёржо-влак» всероссийский мер ушемын регионысо пӧлкаж дене пырля эртарыме «Ме тыйын нерген шарнымашым аралена» программе почеш ышталтын. Программе мартыште тӱҥалын да сентябрьыште иктешлалтеш. Тудын дене келшышын, команде-влак ныл заданийым шуктат.
– 6 июньышто, «Сад памяти» тӱнямбал акцийыш ушнен, ме Ольга Тихомировам да Кугу сареш вуйыштым пыштыше-влакым шарныме лӱмеш пӱнчӧ росота-влакым шынденна. Медведево районысо «Маскаиге» йоча ушем, «Школ активист-влак» (Руш Кукмарий), Знаменский, 2-шо №-ан Морко, Йошкар-Оласе 21-ше №-ан школласе, 29-ше №-ан школ-комплексын, Бауман лицейын тунемшышт-влак, нунын туныктышышт да ача-авашт тыршеныт. Чылалан таум каласем, – ойла «Эр вий – Юная сила» СДПО вуйлатыше Маргарита Маланова.
Шарнымаш ила: Лапшино села ӱдыр лилийым да кандывуйым моткоч йӧратен. 1967 ийысе йӱлам ылыжтарен, Руш Кукмарий школын ӱдыр-рвезыже-влак «Ольга Тихомировалан – лилий» акцийым увертарыме жапыште 2-шо №-ан школ кудывечысе бюст ончылан лилийым шынденыт. Кызыт нунын лач пеледме жапышт.
Почешмут семын: О.Тихомирован 100 ияш лӱмгечыже умылыдымаш йодышым тарватен. Марий Элыште пытартыш лу-лучко ий коклаште савыктен лукмо икмыняр изданийыште шочмо кечыжым 6.06.1923 ончыктымо. Википедийыштат тиде датым возымо, сандене газетысе материалым ямдылымына годым меат тидлан эҥертенна.
Марий Элысе кугыжаныш архивын тӱҥ архивистше А.Клёновын мутшо почеш, совет жапыште лукмо ятыр книгаште вес датым – 6 июльым – возен кодымо. «Кугарня» газетыште савыкталтше статьяштыже (2023 ий, 21 апрель) Алексей Максимович чын датым пеҥгыдемдыше моло пример-влакымат конда.
Умылтараш йӧсӧ огыл, книгалаште йоҥылыш каен. Тыге лиеда, сандене энциклопедий сынан изданийым лукмо годым поснак тӱткӧ лийман.
Л.СЕМЕНОВА
Снимкыште: Т.Гребнева (покшелне) волонтёр-влак коклаште
Фотом школын архивше гыч налме
