МАРИЙ ТӰНЯ

«Ковам марий йылмым мондаш огыл сугыньлен»

Тиде еҥым марий-шамыч кодшо ийын Йошкар-Олаште эртыше Пеледыш пайрем годым ужын кертыныт. Тудо вий-куатым  тергыман таҥасымаш-влакым эртарыш: кӧ дискым утларак кучен, 200 килограмм нелытан вӱдан печкем умбакырак  наҥгаен, але кок метр кужытан пырням торашкырак кудалтен кертын… Таклан огыл мероприятийын организаторжо-влак нуным лач тудлан эртараш ӱшаненыт. Ме таче ты «онар» дене лишкырак палымым ыштена. Иван Игоревич Мечишев Моско олаште ила да пашам ышта. Элнан рӱдолаштыжак шочын гынат, Урал кундемысе марий ешыште шуаралтын, сандене шкенжым марийлан шотла.

Пӧръеҥ 38 ийыш тошкалын, изи огыл кӱкшытыш шуын. Эн ончыч шкенжын капкыл вий-куатше дене: «Сильнейшая нация» общероссийский спортивно-богатырский толкынын вуйвержын еҥже, «Российысе стронгмен-влакын федерацийышт» организацийын исполнительный директоржо. А такшым тудо пауэрлифтинг дене спорт мастерыш кандидат, но кызыт спорт карьерым мучашлен да персональный тренер семын ышта. Куатше тудын чынжымак ӧрыктарен кертше. Таклан огыл шке жапыштыже Юл эҥер дене баржымат ик вер гыч весыш шке вийже денак шупшын каен, рашрак пален налнеда гын, интернетыште муаш лиеш.

Спорт организаций-влак лӱм дене веле огыл тудо коллегыже-влак дене пырля эл мучко тӱрлӧ мероприятийым эртарат. Тыгак мер илышыште чолгалыкше ӧрыктара, санденжат ятыр верыш лектын кошташыже логалеш. Шке жапыштыже спецвойскаште служитлымыжат тачысе илышыжлан негызым ышташ полшен. Тудо «Сильная Россия» общероссийский толкынын Кӱшыл Советшын членже, «Офицеры России» общероссийский организацийын Патриотический воспитаний шотышто советшын вуйлатышыжын алмаштышыже, Российысе суд пристав-влакын федерал службыжын мер советшын еҥже. Лач мер пашалан кӧра Российын тӱрлӧ кундемышкыже могай  амал дене миен коштмыж нерген тудын соцкыл лаштыкше гочат умылаш лиеш. Тудо тугакшат путешествоватлаш, авто, мотооспортлан кумылан.

Мечишевын келге, тӱрлӧ шӧрынан шинчымашан, шкенжын шонымашыжым лӱдде луктын ойлен, возен, арален налын кертше тичмаш личность улмыжым соцлаштыкыште возымыжак палдара. А шинчаваш ужмаште кеч-могай темым тарватет гынат, мутланымашым шуен, шке шонымашыж дене пойдарен кертеш. Тыглай огыл, моткоч кумдан ончалын, чон вургыжын.

Эше тудо шочмо элжым, шочмо кундемжым, калыкшым йӧрата, пагала да нунын верч тырша. Кажне постыштыжо тиде шижалтеш. Самырык тукымат лач тыгай, тыгак ушан-шотан, таза да виян лийже манын тыршаш, шке жапшым, вийжым ок чамане. Цельже нерген шке постыштыжат возен: «Илышым саемден толаш».

Пӱрымашыже тыге савыралын, Москошто шочшо изи рвезе Урал кундемысе Вӱдан Сарсаде ялыште,  марий коча-коваж дене ялыште кушкын. Сандене шочмо кундемжыланат Иван лач тудым шотла. Изи годсо пагытшым моткоч порын шарналта да коча-ковжлан лач тыгай лиймыжлан тачат таушта. Урал кугыжаныш педагогике университетын физический культур факультетшым тунем лектын. Шкенжымат изи годсек таза капкылан, кумда шинчаончалтышан лияш манын шуарен, шуко лудын. Кажне кечыже лач спорт гыч тӱҥалеш.

Март кыдалне Иван Игоревич Йошкар-Олаште Мер Каҥашын эртарыме Марий форумын шошымсо сессийышкыже толын коштын. Марий шӱлышан тыгай мероприятийыштыже икымше гана лийын, но тудо чонышкыжо логалын. Сцене гыч гитарым шоктен, рушла мурым йоҥгалтарыш. Но вес Марий форумыш  марий мурым тунем толаш сӧрыш. «Кунам марий-влак коклаш логалат, кушто марий йылме деч молыжо нимо ок йоҥго, йылме шкак рудалтеш. А тышке Российын тӱрлӧ лукшо гыч марий-влакын толмыштым пален налмеке, чылт ӧрым. Финн-угор тӱшкаш пурышо калыкын ойыртемалтше фольклоржын, тӱвыражын ужашышт улмым умылаш – моткоч кугу куан. Эх, ила гын ковам, марий-влак коклаш логалмемлан чот куана ыле, очыни. Вет лач тудо мыланем марий йылмым мондаш огыл манын сугыньлен коден. А шочмо калык деч илышылан тидым ышташ куштылгыжак огыл», – ойла тудо. Такшым тудо марлаже мутлана.

Таче Иван Мечишев самырык тукымым шочмо элым йӧратыме шӱлышеш шуарен, туныктен толмылан, чын корныш шогалтыме пашалан кугу верым ойыра. Тидлан РФ Кугыжаныш Думын Паша, социальный политике да ветеран-влакын пашашт шотышто комитетын председательже Я.Нилов мартыште Таштумашан серышымат кучыктен. Йошкар-Олаште лиймыж годымат тидлан кӧрак лӱмын кучалтын да икмыняр школышто тунемше-влак дене вашлиймашым эртарен. «Офицеры России» российысе организацийын мемнан республикысе пӧлкажын еҥже-шамыч тудым ужатен коштыныт. Мечишев дене пырля 3-шо №-ан школышто мыят пырля лийынам. Икшыве-влак дене мутланыме койышыжымак палемдыман: нуным ылыжтен, шкенжым колышташ да умылаш таратен кертмыжлан ӧрымат. Тыгай вашлиймашым эртарыме проектым тудо шкежак лӱмын ямдылен. Илышыште шке верым муаш, чын шуаралташ, ава-ачам, кова-кочам, шочмо верым, элым йӧраташ, шеме ден ошым ойырен мошташ туныкта. Вийдыме капкыл уш-акылымат луштара, сандене айдемын кӧргӧ да тазалык куатшым кушташ да тудым кучылт мошташ кӱлеш, манеш тудо. Эшежым ик велым огыл, чыла велым шуаралташ кӱлмым палемда. Мыняр айдемын кӧргӧ тӱняже поян, тунар тудлан илышыште шкенжым муаш куштылграк. Чыла тидым тудо шке примерже дене пеҥгыдемда.

Иван Игоревич ӱдыр-рвезе-шамычлан вийым тергыме конкурс-влакымат эртарыш,  гитарым шоктен мурыш, кеч тудо эше баян денат шокта. «Тыгай вашлиймаш-влак самырык тукымлан моткоч кӱлешан да пайдале улыт», – каласыш шкеже. Чынжымак вашлиймаш нуным илыш нерген шонкалаш тӱҥалаш ылыжтен. Таклан огыл ӱдыр-рвезе-влак шуко йодышым пуэдышт, пырля войзалт кодаш тыршышт.  

Палемдыман, тений 17 июньышто Йошкар-Олаште эртышашлык Пеледыш пайремышке Иван Мечишев вий-куатым ончыктыман таҥасымаш-влакым эртараш угыч толшаш.

Светлана Носова 

Снимкыште: Иван Мечишев – теве тыгай тудо тӱрлӧ шӧрынан

 Фотом И.Мечишевын соцкыл лаштыкше гыч налме.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий