Марий кумалтышын чинче тушыжо
Аракам йӱмаш деч кузе утлаш?
Ош Кугу Юмын вийжылан ӱшан аракам йӱмаш дечат утлаш полшен кертеш. Эрдене эрак кынелын, шӱргым мушмеке, ӱстел воктеке эр кече ваштареш шогалын, шӱргӧ ӱштмӧ годым кум гана тыге пелештыман:
«Поро Ош Кугу Юмо, Пӱрышӧ Юмо, Пӱрышӧ Суксо, Пиямбар, Витньызе, мыйым арака йӱмӧ деч утарыза!»
Тидым нылле ик кече почела эр еда ыштыман. Ойлымо кечын кечыгут пелештыме ойым шонен коштман. Тыгодым капышкыда ала-могай юзо шӱлышан кугу вийын шыҥаш тӱҥалмыжым шижыда. Тудо чотрак шыҥыже манын, вуйышто тиде шонымашак гына лийшаш. Кӧн арака аяр деч чынжымак утлаш кумылжо уло гын, тудо тидым шуктен кертеш. Варажым Ош Кугу Юмылан таум каласаш гына ида мондо.
Пошкырт кундемысе Калтаса районышто илыше пагалыме онаеҥ Шамрат кочайын ойлен кодымыжо.
«Эр ӱжара гыч кас ӱжара марте» книга гыч налме
Сай койыш, сай йӱла дене илышашлан айдеме мом ыштышаш? (Умбакыже)
1. Ик пушеҥгым руэн, кок пушеҥгым шындыман.
2. Пушеҥгым руымо, олмам, пеледышым, кочшаш да эмлык тӱрлӧ шудым кӱрлын налме, тыгак шудым солымо деч ончыч руаш, кӱрлын налаш, солаш лийшашым Юмо деч йодман. Пушеҥге, емыж, пу, шудо нелеш ынышт нал манман.
3. Руымо пушеҥге могай кӱлешлан руалтын, тудланак кучылтман. Пушеҥгын пундышыжым пӱчкын гына кодыман. Июньышто руымо куэ гыч оҥам, пум, парчаже гыч выньыкым, ӱштервоштырым ыштыман; лышташыжым эмым ямдылаш кучылтман. Июньышто руымо пистын тӱҥжӧ гыч пырням, оҥам ыштыман; шӱмжӧ гыч кӱрым але, вӱдеш шӱктен, мочылам ямдылыман. Кӱрым нӧрташ пыштыме вӱдыштӧ чыла илыше кола, пыта, садлан ты сомыллан ик вӱдым (ерым) гына кучаш кӱлеш. Пистын парчаже гыч вольыклан пукшаш выньыкым ыштыман.
ЭрВел Семонын (Новиковын) «Сандалык – Ош Кугу Юмо» книгаж гыч налме.
Черке йӱла почеш:
27 февраль – Апостол-влак дене иктӧр улшо Кириллын, славян калыкын туныктышыжын кечыже.
2 март – Священномученик Ермогенын, Москван да Пӱтынь Русьын патриархше да чудым ыштышыжын кечыже.
Аралыше Суксылан молитва:
«Аралыше святой Суксо, мыйын йоча-влакем (лӱм-влак) осал иян пикшыже-влак деч, ондалышын шинчаж деч Шке леведышет дене левед, нунын шӱмыштым Суксын яндарлыкыштыже арале!»
«Марла молитва-влак» книга гыч налме. 2005 ий.
Шарнаш кодшо ой
Йолагай йылмыж дене пӱям пӱяла.
Корнышто уждымым ужат, колдымым колат.
Айда-лийже ыштет гын, пашан шотшо ок лий.
Поро еҥым маскат ок тӱкӧ.
Писе еҥын агытанжат писе.
Поч вуй деч кугу ок лий.
Вустык урлык гыч туто пырчым ит вучо.
Тунемаш шонышым пӱрымаш вӱден наҥгая, шала-вула еҥым шӱдырен наҥгая.
А.Е.Китиковын «Калыкмут» книгаж гыч налме.
С.Носова ямдылен
Авторын фотожо
