19 декабрь – Тӱня Юмын савыртыш кече тӱҥалыт, тиде тат гыч идалык кумалтыш петыралтеш.
19-26 декабь – Марий юмыйӱлан чоткыдо пӱтӧ арняже.
21 декабрь – Теле кӱсӧ – эн кужу йӱд.
Марий кумалтышын чинче тушыжо:
«О Шӱдырава, калыкым иквереш погаш, чолга лияш, куатан лияш, тыматле лияш полшыметлан тау мутым каласен, тыланет кумалына».
«О Шӱдырава, мланде индыралтеш, марий калыкна иземеш. Мландышке толын кает, Мландылан, марий калыклан, Юмым йӧратыше моло калыкланат кугу вийым, кугу куатым пуэт, уда илышым пытарет, поро илышнам кугемдет манын ӱшанен кумалына. Шӱдыр гай йылгыжын, шӱдыр гай йӱлен илаш, еш гыч ешым шочыкташ, икшыве-влакым ешараш, уш-акылым ешараш полшо».
«Марий сугынь» книга гыч налме, 2005 ий.
Черке йӱла почеш:
17 декабрь – Чот орланыше Варваран кечыже. Йошкар-Оласе Серафим Саровский лӱмеш храмын ӱлыл приделже тудын лӱмеш.
18 декабрь – Преподобный Савва Освященныйын кечыже, Озаҥысе архиепископ святитель Гурийын кечыже.
19 декабрь – Святитель Николай Чудотворецын кечыже, Волжск оласе соборын да Звенигово оласе, Кужеҥер, Мариец, Сурок посёлкыласе, Килемар районысо Актаюж, Марий Турек районысо Косолап, Звенигово районысо Кожласола, Курыкмарий районысо Микрак селаласе храм-влакын пайремышт.
Йоча-влак верч молитва гыч:
«Пылпомышысо Ача! Чыным эскерен шогышо судья, ача-аван языкше верч йоча-влакым кумшо, нылымше тукым марте наказатлаш Тыйын куатет уло; мыйын йоча-влак деч тыгай наказанийым кораҥде, мыйын языкем верч нуным кугу нелылыкыш ит пурто, но Шке порылыкет дене лупс леведме семын нуным левед, тек суапле пашашт дене порылык деке лишем шогат да Тыйын поро шонымашет дене яндар чонан еҥ-влакын йӧратымашеш кушкын толыт».
«Марла молитва-влак» книга гыч налме, 2005 ий.
Шарнаш кодшо ой:
Шке пакчат гыч еҥ пакчаш кӱм ит кышкылт.
Шке мландын кормыж рокшат шерге.
Ӱмбалныже – тӧр, йымалныже – тор.
Ӱйлет гын, орават огеш магыре.
Ӱдырамашын пашаже шинчалан огеш кой.
Улыжланат оза лий, укежланат – оза лий.
Улан еҥым пагалат, ушан еҥым – ужыт.
Тунемше еҥ ончыко кая.
Сортапӱкен пундаш сорта дене кугунак от волгалтаре.
Пӱркытат вигак шулдыран ок шоч.
Поро деч ит курж, осалым ит кычал.
От кылде гын, выньык воштыр вашке йоген пыта.
А.Е.Китиковын «Калыкмут» книгаж гыч налме, 1991 ий.
Ӱмырым илен эртарышын каҥашыже:
«Тӱняште ик айдемым гына вашталтен кертына, кажныже – шкенжым».
«Илышыштет кеч-мо, кеч-могай неле лиеш, шарне: тыйын шотышто иктат тургыжланаш огеш тӱҥал, шкетынак виян лияш тырше».
Светлана Носова ямдылен
Снимкыште: Кас ӱжара мландываке вола.
Авторын фотожо
