19 июнь – Семык: Сорта чӱктыш кече. Семык йӱдым тӱвыт мончам олтымаш.
20 июнь – Семык: Семык изарня.
21 июнь – Семык: Лышташ кугарня. Кеҥеж кӱсӧ – эн кӱчык йӱд.
23 июнь – Чумбылат курыкышто кумалтыш (Киров область, Советский район).
Марий кумалтышын чинче тушыжо:
Мончаште лышташан выньык дене кырыме годым пелештыме мут:
«Тупем лышташ дене кырем, воштыр дене кырем, чыла черым, осалым, шинчавочмым кырен луктам. Рывыж гай чоя, маска гай патыр, пире гай писе, ушан, шотан лийже».
Иман выньык дене кырыме годым:
«Тӱжем име дене кырем, тӱжем име дене поктем. Могай осалже уло, могай черже, шинчавочмо – чылажымат кырен, лӱдыктен поктен колтем. Монча шокшо дене когартем, име дене кырем, вӱд дене шӱялтем. Кид-йолемат, чурийвылышемат, капкылемат таза лийышт.
Марий калык йӱла» книга гыч налме. Йошкар-Ола,2020.
Черке йӱла почеш:
16 июнь – Святой Ача-влакын икымше вселенский соборыштым шарныме кече.
18 июнь – Новгородысо князь Федор Ярославовичым шарныме кече.
22 июнь – Тоштыеҥым уштымо кече, Троицкий шуматкече; Юмын Аван Владимирский юмоҥажын кечыже.
23 июнь – Святой Троицын кечыже, Сибирьысе святой-влакын соборышт, Рязаньысе святой-влакын соборышт.
Тӱрлӧ поро пашам тӱҥалме деч ончычсо молитва:
«Господь Иисус Христос, Тыйын тӱҥалтышдыме Ачатын Ик Шочмо Эргыже, Тый яндар умшат дене каласенат: «Мый дечем поса нимомат ыштен огыда керт». Господь, мыйын Господем, Тыйын ойлыметлан кӧргӧ шӱм-чонем дене ӱшанем. Тыланет сукен кумалам: тиде тӱҥалме пашам мыланем, сулыканлан, Тыйын полшымет дене виктарен колташ йӧным ыште; Ачан, Эргын, Святой Шӱлышын лӱмеш. Аминь».
«Марла молитва-влак» книга гыч налме. 2005 ий
Шарнаш кодшо ой:
Вате-марий йыгыр пече гай лийман: иктыже йӧрлаш тӱҥалеш веле, весыжлан эҥерта.
Ава шӧр дене ушыжо пурен огыл гын, ушкал шӧр дене огеш пуро.
Ӧрдыж мланде ава помыш огыл.
Пашам йӧратыше еҥын агытанжат эрдене мура.
Тунемдыме еҥ чыве дене иктак.
Вӱдыш пурен ончыде, келгытшым палаш йӧсӧ.
Чакнышым комбат чӱҥга.
Вӱд мыняр тале гынат, кол тудын ваштареш кӱза.
Чын кече дечат волгыдо.
Камвозат – азап огыл, от кынел – азап.
В.Т.Михайловын «Калык ойпого – калык чон поянлык» книгаж гыч налме. 2017 ий
С.Носова ямдылен
Авторын фотожо.
