(«Сурт-пече» газетын 29-ше №-ан газетыштыже лудаш темлена)
3, 4 августышто Катлыше тылзе шуко лектышан Кол шӱдыр палыште лиеш.
Ончыкыжым киярым окна ончылно ончен кушташ нине кечылаште ты пакчасаска, шыже мучаш марте ончен кушташ пекин ковышта нӧшмым теплицеш, кӧршӧкыш ӱдаш келшыше жап. Тыгак редисым, дайконым, кочушменым, лышташан моло ужар пакчасаскам ӱдаш вараш кодман огыл.
Тылзын тӱҥалтыш кечылаштыже вожсаскам чумырышо кушкыллан органический негызан ешартыш кочкышым пуаш, кужу жап кукшо да ояр игече шога гын, йыраҥыш вӱдым шаваш ӧрканыман огыл.
Пеледышым ончышылан – кеч-могай кушкылым, поснак шоган да вожсаска дене шукемын шарлышым шындаш, кусарен шындаш сай пагыт. Нине кечылаште пушеҥге ден вондым шуэмден, уэмден, тазаҥден пӱчедаш, аяран химий препаратым шулыктарыме раствор дене обработкым ышташ огеш темлалт.
Тыгак кок кече жапыште кугымӧрым шындаш да кушмо вержым алмаштен, вес вере кусарен шындаш, газоным солаш ик эн йӧнан кече.
Тиде жаплан лийын шуктышо пакчасаскам, вожсаскам шинчалташ, мариноватлаш, кылмыкташ пышташ, кошташ, сокым, компотым шолташ, эмлык шудо лышташым погаш вараш кодман огыл.
Православий йӱлам шуктен илыше-шамыч 4 августышто апостол-влак дене тӧр улшо Мария Магдалинан, 5 августышто Юмын Аван «Чыла ойган-влакын Куанышт» («Всех скорбящих Радость») ден Почаевский иконыжын, 6 августышто Благоверный князь Борис ден Глебын кечыштым палемдат.
Калык пале почеш 4 август чодыра емыж-саскам погышо шнуй Мария Магдалинан кечыже семын палыме. Ожно лачшымак тиде кечын чодыра эҥыжым, шеме ден йошкар шоптырым, модым погаш ялге лектыныт. Озавате-влак теле шапашым ямдылаш тӱҥалыныт: емыж-саска дене вареньым, пӱрым, шовым шолтеныт, чыла тӱрлӧ пакчасаскам коштеныт.
Ты кечын кресаньык-шамыч пасу пашам ыштен огытыл, волгенче перыме деч эҥгекыш логалын кертме деч шекланеныт. Тыгодымак кӱдырчан йӱр лиеш гын, теле мучко пукшен лукташ ситыше шудо лиеш маныныт.
Мария Магдалиналан лупс мочол вочмымат эскереныт. Пасу эрдене вӱдыжгӧ лиеш гын, шапалгыше тӱсан сур йытыным вученыт. Калык палым эскерыме почеш пуйто лачшымак Магдалиналан вочшо лупс йытынын кушмыжым чара да ош тӱсшым шапалтарен кочкеш.
Тиде кече дене кылдалтше моло калык пале-влак:
- Ужава-шамыч вӱдыштӧ улыт – икмыняр кече почела шогышо ояр игечым вучыман, кычкырен магырат але мландыш лектыт – игече пужлымым ончылгоч шижтарат.
- Кӱдырчан йӱр тиде кечын чапле шурно лектышым сӧра.
- Кӱдырчӧ рӱжгалтын раш рашкалта – шолем лийшаш.
- Эҥыремыш-влак шылын шинчыт – йӱрым вучат.
- Пакчаште тазыла (слизь) шуко гын, лишыл кечылаште лавыра да ночко лиеш.
- Йӱр годым чыве-влак кудывечыште коштыт – шокшылан.
- Мария Магдалиналан пундыштӱҥвоҥго (опята) лектын шуктен гын, шыжым поҥго шагал лиеш.
- Волгыжмо годым тӱтыра вола – кечан кечылан.
Р.Чепакова ямдылен
Фотом интернет гыч налме.
