Кодшо арняште Йошкар-Олаште Калык-влакын келшымаш пӧртыштым почмо кечын «Кугу Юл XIII. Юл кундем калык-влакын культур кодышт» выставке шке пашажым тӱҥалын.
Вуймутын кокымшо ужашыже арам огыл шочын, вет кумда Российыштына тӱрлӧ калык ила, кажныжын ойыртемалтше йӱлаже, тӱвыраже улыт, кажныже нине поянлыкым аралаш да вияҥден толаш тырша. Иквереш пырля лийын гына икте-весе дене кылнам саемдаш да шеат пеҥгыдемдаш полша.
Выставкым тений вич площадкыште (Т.Евсеев лӱмеш национальный да Изосымыктыш тоштерлаште, Калык-влакын келшымаш пӧртыштышт, С.Г.Чавайн лӱмеш национальный книгагудышто да Национальный художественный галерейыште) ончаш лиеш.
Тыгай ончер икымше гана 1964 ийыште Самарыште эртен. Тиддеч вара тудо вич ийлан ик гана Юл кундемысе ойырен налме олаште эртаралтеш. Тудо Юл кундем федерал округысо тӱрлӧ кундем гыч сӱретче ден кидмастар-влакым ик верыш уша. Тенийысе выставкыш 500 утла авторын 800 утла произведенийжым чумырымо. Нунын коклаште живопись, графике, скульптур, декоративно-прикладной искусство паша-влак улыт.
Российысе мастар-влакын произведенийышт дене пырля марий сӱретче, скульптор-влакынымат ужаш куанле.
Российын калык художникше, ончерын ойырен налме комиссийжын председательже Алексей Суховецкийын палемдымыж почеш, Сӱретче-влакын Российысе ушемышт кажне вич ийыште зональный кугу выставкым эртара. Тудо эн чапле паша-влакым ойырен налаш полша. А ме палена, «Кугу Юлышто» утларакше сулло да калык лӱм дене палемдалтше мастар-влак улыт, но самырык-влакымат тыште эреак вучена. Зональный выставкыште комиссийын ойырен налме пашаже-влак Россий кӱкшытан выставкыште ончыкталтыт. Ты ганат жюри ик кече ончыч чыла площадкым ончен савырнен да шкешотан иктешлымашым ыштен: мемнан республик гыч вес ийын лу наре художникын пашажым Москош колтат. Тиде радамыште Сергей Алдушкин, Полина Метелькова, Юлия Смирнова, Анна ден Андрей Санниковмыт да молат улыт.
Выставкыште чоным коржтарыше, ятыр еҥлан ойгым кондышо Украиныште лӱмын эртарыме сар операций теме дене ямдылыме паша-влакат лийыныт.
– Жап дене тӧр кайышаш улына. Кугу Отечественный сарын кочо илышышжым ме шуко книгаште, сӱретыште ужына, тиде спецоперацийымат ме ончыктышаш, тудын нерген каласкалышаш улына. Тушто улшо-влаклан ме кеч тыге вийым ешарен, ончыко каяш ӱшаным шочыктышаш улына. Нине радынам фотокартычкыла негызеш, но тыгодымак шке гоч тӱрлӧ шонымашым пуртен ямдыленам, – чонжым почо Российын сулло сӱретчыже, Россий художник ушемын секретарьже Владимир Величко.
Курыкмарий кундемын шочшыжо, Российын сулло сӱретчыже Сергей Алдушкинат тиде выставкыш икмыняр пашам темлен. Нунын кокла гыч «Марий шӱшпык», «Йолташ ӱдыр-влак» да «Шнуй отын мелодийже» радынаже-влакым ойырен налыныт.
– Нине сӱретла гоч калыкнан тӱвыраже, йӱлаже коеш, вет тенийысе выставкын темыжат тыгай. Российысе ятыр автор коклаште шке пашам ужаш – кугу чап, – каласыш С.Алдушкин.
А.БАЙКОВА.
Авторын фотожо.
