– Ой, пеш кертыт! Пеш келыштарышт!
– Таче келанен ончышна!
Спектакль пытымек, теве тыге мутланен-мутланен, зритель-влак театр тошкалтыш дене волат.
Йыгыре шинчыше палымем икымше ужаш деч вара антракт годым мане:
– Мый адак мурымаш да куштымаш гына лиеш шонышым. Уке улмаш, тыште утларак кугу келгыт, шонаш таратыше.
Тиде М.Шкетан лӱмеш марий кугыжаныш драме театрын «Эрла ял пайрем» спектакльже нерген. Тудын премьерже 27, 28 февральыште лие. Мый кокымшо кечынже ончышым.
Содержаний почеш Памаштӱр ялыште илаш кодшо вич-куд пырче шоҥгыеҥ ял пайремым эртараш шонен пыштен. Э-эй пеш ямдылалтыт ынде, куржталыт веле, уна-влакым сийлаш шӱрлан пачамат шӱшкылыныт… Тыгодым могай гына тумаса ок тарване!
Спектакль рӱдым Пкемон Рита (РФ-ын сулло да Марий Элын сулло артистше Маргарита Медикова) ден Чопак Тоня (Марий Элын сулло артистше Антонина Антонова) виктарат, нунын йырышт ныл шоҥго пӧръеҥын илышыже почылтеш. Мутлан, ала-кунам Светлан (артист Светлана Филиппова) Металлист Йываным (РФ-ын сулло да Марий Элын калык артистше Иван Смирнов) пеш чот йӧратен улмаш, ача эргыжым ял пайремыште икымше гана ужеш. Мамут Олег (Марий Элын сулло артистше Евгений Сергеев) ватыжым олашке уныкам ончаш поктен колтен да ынде чыла ӱдырамаш сомыл тудын ӱмбаке возын. Доллар Андрей (Марий Элын сулло артистше Андрей Бусыгин) чылажымат окса дене висымыла чучеш гынат, ончышым шкеж деч ок шӱкал.
Комедийыште ял сӱрет ончыкталтеш. Сандене мыланна, ялыште шочын кушшо да олашке илаш куснышо-влаклан, тиде теме пеш лишыл. Кажне шомакше, кажне действийже. Автор Зинаида Долгова ден режиссёр-постановщик Василий Домрачевын профессионал мастарлыкышт раш шижалтеш. Артист-влакын сценыш лектын, ик-кок мутым пелештен, уэш кулис шеҥгек каен колтымышт еда зритель совым кырыш. Комедийыс! Пьесыш пуртымо легенде, притче, мыскара, муро спектакльым келгемдаш полшат. Шекланышда, очыни, кажне геройжым артистын чын лӱмжӧ дене лӱмдымӧ. Тидат ончышо еҥын кумылжым савыра.
Спектакль тӱҥалтыште Коммунист Юрик (МАССР-ын сулло артистше Юрий Алексеев) шкенжын илыш корныж нерген каласкала, тыге икмыняр ий ожнысым шарныкта. Но, мыйын шонымаште, монолог кужунрак шуйна. Самырык-влакат улыт: тиде – Миша (артист Акпарс Иванов) ден Чопак Тонян Светик уныкаже (артист Марина Трутникова). Нуным ончен, ял ок пыте, тудын ончыкылыкшо уло манме ӱшан ылыжеш.
Спектакль мучаштырак ял пайремыш Волгоград кундем гыч шумеш тичмаш кинде сукыр дене толшо Лукерья куван (Марий Элын сулло артистше Елена Мочалова) мутшо чоным тарвата. Чынже, шӱмым вургыжтарышыже теве тыште!
Мый шкаланем эше ик геройым муым – памаш! Кас мучко йогымо йӱкшӧ шоктыш, кажне геройжо, памаш дек лишемде, вӱдым подыл я чурийым шӱялтыде ыш код… Памаш – пӱртӱс вий, тудо чарныде йыргыкта, тугеже ялат илаш тӱҥалеш!
Оҥай
Тиде спектакль дене кылдалтше томаша мемнан редакцийыштат лийын кайыш. Ик журналистна весыж деч умылаш тыршен йодеш:
– Эрла Шкетан театрыште могай спектакль гала?
– «Эрла ял пайрем», – вашешта весыже.
– Ял пайремже йӧра. Спектакльже кузе маналтеш? Билетше кодын уке?
– «Эрла ял пайрем», – тугак тыматлын, ты ганаже шыргыжалын ойла вес журналистна.
– Могай ял пайрем? Спектакльже…
– Спектакльын лӱмжак – «Эрла ял пайрем», – умылтара.
Теве тыге илышыште мыскара шочеш. А рушлашке спектакль лӱмым автор тыге кусарен: «Какого числа молодость ушла?»
Фотом М.Шкетан лӱмеш Марий драме театрын сайтше гыч налме.
