25 январьыште Россий Федераций правительствын у коронавирус инфекцийын шарлымыж дене кучедалме шотышто координационный советшын заседанийыштыже элнан премьер-министрже Михаил Мишустин COVID-19 дене кылдалтше сÿретын нелеммыж нерген ойлен: калыкын чот черланымыжлан кöра стационарлаштат, поликлиникылаштат медик-влаклан паша палынак ешаралтын.
М.Мишустинын палемдымыж почеш, шуко еҥ инфекцийын куштылго формыж дене черлана, туге гынат врачын полышыжлан эҥерташ тырша. Тидыже тазалык аралтыш системылан пашам ешара. Сандене премьер-министр Тазалык аралтыш министерствылан у коронавирус инфекцийын куштылго формыжым эмлыме шотышто методический темлымаш-влакым лукташ кÿштен. Тудын дене тендамат палдарена.
COVID-19 деч прививкым ыштыктенда, ревакцинацийым эртенда але пытартыш куд тылзыште инфекцийым чытен лектында, а чер куштылго формо дене эрта гын, мом ыштыман?
Тыгай годым тест коронавирус дене инфицироватлалтмыдам пеҥгыдемда, но черланымым огыда шиж гын, эмлалташ огеш кÿл. Туге гынат самоизоляцийыш кайышаш улыда, тыгодым пашам ыштен кертдыме нерген листым «122» службо але поликлиникын колл-рÿдерже гоч налын кертыда.
Тыгодым суткаште ик гана деч шуэн огыл капкыл температурым висыман.
Кокырыктымо, нер петырныме, логарыште кыжгымдыме але корштымо, капкыл температурын 37,5 градус деч шукылан огыл кÿзымыж годым Минздрав мöҥгыштак кодаш темла. Тыгодым пырля илыше-влак деч поснарак лияш тыршыман, шонданыш мойн маскым чиен лекман. Ешыште молат маске але респиратор дене коштшаш улыт.
Илыме верым кум шагатлан ик гана южтарыман, суткаште кок литр деч шагал огыл вÿдым йÿман, капкыл температурым кум гана висыман. Пульсоксиметр лиеш гын, сайрак ыле. Тудын полшымыж дене вÿрын кислород дене шыҥдаралтме куатшым висаш лиеш. 95-96 процент сай показательлан шотлалтеш.
Мо дене эмлалтман?
Вирус ваштареш кучедалше препарат, нер петырныме деч спрей да чÿчалтыш дене. Мÿшкыран ÿдырамаш-влаклан эмлалтме шотышто врач дене мутланаш кÿлеш. Нерым шинчал вÿд дене мушкаш лиеш.
Корштышо да кыжгымдыше логарым раствор дене шÿалтыман, таблеткым шупшын, спрейым шыжыктен эмлыман. Тыгак С ден Д витамин-влакым йÿаш пайдале.
Капкыл температурын 38 градус марте да тылеч шукылан кÿзымыж годым температурым волтышо препаратым йÿман.
Тыгай температурын кок да тылеч шуко кече орландарымыж годым медицине пашаеҥ дене дистанционно мутланаш кÿлеш. Вашкылым «122» але илыме кундемысе поликлиникын колл-рÿдержын номерышт дене ыштыман.
Антибиотикым шке семын йÿман огыл. Тудын дене медицине пашаеҥын палемдымыж почеш веле эмлалтман.
Шÿлыш петырна, юж ок сите, оҥ шеҥгелне коршта, шÿлыш чÿчкыдемеш да сатураций 94-95 процент марте вола гын, «103» номеран службыш йыҥгыртен, «вашкеполышым» ÿжыктыман.
Лÿдыкшö тÿшкаште улшо-шамычлан мом ыштыман?
Тыгайжылан 60 ияш деч кугурак да хронический чер (сакыр диабет, шÿм-вÿргорно, онкологий, верге да мокш чер, иммунодефицит состояний) дене орланыше, тыгак уто нелытан еҥ-шамыч шотлалтыт.
COVID-19 дене инфицироватлалтмын пеҥгыдемдалтмекыже, черланыме огеш шижалт гынат, нине еҥланат темлыме правил-влакым шуктыман. Тыгодым тымарте пайдаланыме эмымат йÿаш кÿлеш. Но С ден Д витамин-влакым йÿаш огеш лий!
ОРВИ дене черланыме гай чучаш тÿҥалмеке, жапым шуйкалыде, «112» службыш але илыме кундемысе поликлиникын колл-рÿдерышкыже йыҥгыртыман, а шÿлыш петырныме да капкыл температурын 38 градус деч шукылан кÿзымекше, – «103» номер дене «вашкеполыш» службыш.
Вакцинироватлалтдыме еҥ-влаклан мом ыштыман да йоча-шамычым кузе эмлыман?
ОРВИ дене черланыме гай чучмо але COVID-19 дене инфицироватлалтмым пеҥгыдемдыме годым вакцинироватлалтдыме еҥ-влаклан мöҥгыштö кодман да специалист дене мутланаш «112» номерыш але шке поликлиникыш йыҥгыртыман, чот нелын чучмо годым – «вашкеполыш» службыш.
Черланыше йочамат мöҥгыштö кодыман. Медицине пашаеҥ деч консультацийым налман да тудын палемдымыжым пеҥгыдын шуктыман.
Шарныза: йочам шке семын эмлаш лÿдыкшö. Икшывын шкем начарын шижаш тÿҥалмекше, «вашкеполышым» ÿжыктыман.
Черланыме деч кузе утлаш?
Зданий кöргыштö да калыкыште маске але респиратор дене пайдаланыман. Кидым чÿчкыдын мушман але антисептик дене обработатлыман. Шуко еҥ улман верлашке лийме семын шуэнрак коштман, тыгодым икте-весе коклаште 1,5-2 м коклам кучыман.
М.ИВАНОВА ямдылен
