Марий Элысе чодыралаште телылан малаш вочшо янлык ден моло чонан-влак помыжалташ тӱҥалыныт.
Тидыже «Кугу Какшан» заповедник ден «Марий чодра» национальный паркын специалистыштын ойлымышт гыч шижалтеш. Мутлан, заповедникыште маска кышамат ужыныт. Узо маска-влак вынемыш шыжым вараш кодын возыт, но эр кынелыт. Тидыже март мучаште-апрель тӱҥалтыште лиеш. Ава маска игыже-влак дене пырля вынем гыч варарак лектеш. Кужун малыме деч вара маскан эше кок-кум арнялан ситыше кояже кодеш, палемдат специалист-влак. А вара кочкашышт ужар шудат лектын шуэш. Лум йымач лекше кушкыл, емыж, колышо янлыкын капше кочкышлан йӧра. Ава маска 1-5 игымат ыштен кертеш. Но чыланжак илен огыт лек.
Национальный паркыште шоҥшо, кишке-влак помыжалтыныт, кече шокшыш лекташ вашкат. Шоҥшо кызыт чыла кочкеш: насекомыйым, тӱрлӧ личинкым, молюскым, колям, ужавам, шыҥшальым, эсогыл аяран кишкымат. Садышт, помыжалтмеке, тыгак шкалан кочкышым кычалын нушкын коштыт. Вийым ешараш манын, нуно лачак кечан верым кычалыт.
С.Носова