11 июльышто Марий Эл Кугыжаныш Погынын нылле кандашымше сессийыштыже депутат-влак 17 йодышым онченыт.
Парламентын икымше пунчалже дене тений 1 октябрь гыч Йошкар-Оласе суд районын 9-ше №-ан суд участкыжын мировой судьяжлан Вадим Васильевым палемдыме.
Вара депутат-шамыч республик бюджетын да ОМС фондын бюджетшын 2023 ийыште шукталтмышт нерген отчётым пеҥгыдемденыт.
Ончаш темлыме документ дене келшышын, эртыше ийын Марий Эл бюджетын доходшо 57229,3 миллион теҥгеш шуын, 58257,3 миллион теҥге роскотым ыштыме да 1027,9 миллион теҥгелан дефицитыш пурымо.
Эн кугу роскотым «Национальный экономике» (29,2%), «Образований» (22,3%), «Социальный политике» (20,2%), «Здравоохранений» (6,8%) раздел-влаклан ыштыме. 2022 ий дене таҥастарымаште роскот 7,03 миллиард теҥгелан – 13,7 процентлан – кугемын.
2023 ийыште ОМС-ын территориальный фондшын бюджетше 10914 миллион теҥгелан пойдаралтын да 10805 миллион теҥгелан катыкемын, тыгодым 1009,2 миллион теҥгем шапашлен кертме. 2024 ий тӱҥалтышлан счётышто 311,2 миллион теҥге кодын.
Пурышо оксан кугурак ужашыже – ОМС-ын федеральный фондшо гыч субвенций. 99 процент средствам обязательный медицине страхованийын программыже-влакым финансироватлаш да республикыштына вес регион гыч толшо-влаклан медицине полышым пуаш кучылтмо.
Ешартыш средстван пурымыжлан кӧра бюджетышке тенийлан тӧрлатымашым пуртымо: тиде окса профосмотр ден диспансеризаций годым онкологий дене черланымым рашемдымылан (386,1 тӱжем теҥге) да медицине пашаеҥ-шамычлан пашадарым пырля тӱлаш кучылталташ тӱҥалеш.
Марий Эл правительствын ялозанлык сатум ямдылен лукшо изи да кокла предприятийже-влакым 2027 ий 31 декабрь марте единый налогым тӱлымӧ деч утараш темлымыж дене чыла депутат келшен.
Тиде кечын парламент у законым пеҥгыдемден, тудо Марий Элын полномочийышкыже кусарыме вӱд объектлам кучаш, ты шотыштак эрыкташ да арален кодаш, республик бюджет гыч финанс средствам ойыраш йӧным ышта.
«Марий Эл Республикын чодыра отношений аланыште полномочийже-влакым илышыш пуртымо нерген» законыш ешарыме вашталтыш дене келшышын, илыме верым чоҥаш йӧршӧ мланде участкан шуко шочшан еш-шамычын пӧртым да моло оралтым чоҥаш але олмыкташ чодырам налмышт годым пел акым палемдаш темлыме.
Тиде законодательный актышкак граждан-влаклан йӧрлшӧ пушеҥгым торешпила, товар да куштылго бензопила дене ямдылаш лийме положенийым пуртымо. Турнявӧчыжым шкан погымо жапымат пеҥгыдемдыме, тиде – сентябрьын кокымшо шуматкечыж гыч декабрь марте.
Калыкын йодмыжым шотыш налын, депутат-влак тыгак Курыкмарий районысо Шактемваж ялым Кожваж селашке, Песерал ялым Йоласал селашке да Этюксола ялым Тьомисолашке ушаш пунчалыныт.
Ты кечын приниматлыме моло закон республикысе законодательствым федеральныйлан келыштарымашке виктаралтын.
Сессий мучаште парламентарий-шамыч Марий Элын кандашымше гана чумырымо Кугыжаныш Погынжын депутатше-влакын совещанийышт нерген положенийым пеҥгыдемденыт. Тудо сайлымаш деч вара у депутат корпусын икымше совещанийжым организоватлыме да эртарыме радамжым регламентироватла.
Тыге, нылле кандашымше сессийыште Марий Элын 13 законжо ден Кугыжаныш Погынын 20 пунчалжым пеҥгыдемдыме.
М.ИВАНОВА
Марий Эл Кугыжаныш Погынын фотожо
