Марий ялыште тӱжвачынат, кӧргӧ сынже денат тыгай мотор почто лийын кертеш манын шоналтынат огыл. Пурет тушко, да оласе почтыш логалметла чучеш. Чынжым каласаш гын, олаштыжат чыла вережак огыл тыгай куандарыше сӱрет. А тыште – окнаште пластик, жалюзи, кӱварыште – линолеум, у мебель, у светильник-влак, сатум луктын пыштыме сай стеллаж, газет ден журналым, открыткым шерын лекташ йӧным ыштыме стойко, почтальон-влаклан почтым сортироватлаш келыштарыме шуко кыдежан кугу ӱстел. Вес пӧлемыште – холодильник, микроволновко, тыгак кондиционер, видеоэскерымаш, сигнализаций, посна кладовко, шокшо туалет, у котельный. Вӱд пуч дене толеш. Тыге ынде пытартыш кок ийыште уэмден олмыктымо республикысе кажне 23 почто отделенийыште.
Эртыше кечылаште Россий Почтын Марий Элысе управленийжым вуйлатыше Андрей Виногоров уэмден олмыктымо ныл почто отделенийыште: Кужэҥер районысо Кугу Тумньымучаште, Йӱледӱрыштӧ, Шернур районысо Кӱшыл Кугэҥерыште да Параньга районысо Кугу Пумарийыште – лийын да нунын верланыме район администраций-вуйлатыше-влак Сергей Михеев, Александр Кугергин, Альфит Ибраев дене вашлийын. Нине отделений-влакын пашаштым виктарыше районласе почтамт вуйлатыше-влак Родион Кириллов ден Олег Кузнецоват тушто лийыныт. Нине почто-влак кодшо ий мучаште шке пашаштым угыч тӱҥалыныт гынат, официально нуным Марий Эл вуйлатыше Юрий Зайцев ден «Россий Почто» АО-н генеральный директоржо Михаил Волков видеоконференций йӧн полшымо дене кодшо кечылаште веле почыныт. Тасмажым верлаште вашлиймаш годым Андрей Виногоров ден район администраций вуйлатыше-влак пӱчкыныт.
Ончыч ушештарен кодыман, ялысе связь отделений-влакым уэмдыме паша Россий президент В.Путинын кӱштымыж почеш шукталтеш. Андрей Витальевич вуйлатыме пашаш ныл ий ончычрак гына толын. Но президентын кӱштымыж почеш ялысе связь отделенийлам олмыктымо дене кылдалтше федерал программым илышыш шыҥдарыме пашалан кыртмен пижын. Чынжымак тырша, эсогыл Угарман кундемыште олмыкташ палемдыме кум объектын шийвундыжымат республикыш «шупшыл» кертын. Таче Марий Элыште 215 гыч 158 связь отделенийже ялыште верланен. Кодшо ийын латшымытшым олмыктеныт. Нылытыштыже Андрей Виногоров дене пырля журналист-шамычат лийынна.
Ик эн ончыч Кужэҥер районысо Тумньымучаш почтыш пурымо. Йӧрлаш тӱҥалше оралтым туге олмыктен шынденыт, ончен, шинча куана. Кеч тидым тысе лучко ял калыклан пел ий утларак вучаш логалын. Поснак илалше-влак телефоныш оксам пыштыме шотышто орланеныт. Отделений вуйлатыше Ольга Швецован ойлымыж почеш, ынде, оралтым ырыкташ манын, коҥгам олташ пум кычалаш ок логал. Ты кечын лиймына годым моло отделений вуйлатыше-шамыч Маргарита Никонова, Эльвира Милютина тидымак куанен палемдышт. Нине отделений-влак посна оралтыште вераҥыныт. А теве Параньга район Кугу Пумарий селасе почто верысе администраций дене ик оралтым пайлат. Ынде тудымат олмыкташ кӱлеш, каласышт тусо администрацийыште ыштыше-влак. Уэмден шындыме ужаш дене таҥастарымаште тудо «вараш кодын» манын палемдышт.
Ынде нине почто отделений-влак газ дене ырыкталтыт. Тумньымучаш почто дене палдарымашке ты район администраций вуйлатыше Сергей Михеев толын ыле. «Чаманен каласыман, ты программе ялысе почто оралте-влакым гына авалта. Кужэҥер посёлкысо почтынат сынже «шинчавӱдым луктеш», но кызытеш тудым олмыкташ йӧнна уке», – каласыш тудо.
Россий Почтын Марий Элысе управленийжым вуйлатышын ойлымыж почеш, республикысе южо почто оралтыже тугай, нуным кораҥден, угыч нӧлташ шулдынрак шуэш. Санденак писын нӧлтымӧ конструкциян йӧнымат кучылтыт. Мутлан, тенийлан 17 отделенийым олмыкташ палемдыме. Тышеч кудытшым уэмдат гын, латиктыжым угыч нӧлтат. Тӱрыс пашалан Россий Почто 60 миллион теҥге наре ойырен.
Олмыктымо пашам шуктышо подрядчик организацийлан почтовик-шамыч шкештат нине кумдык-влакым тӱзаташ полшеныт. Южо вере мландымат шупшыктен нӧлтеныт. Тыгак изи кож-влакым шынденыт, газоным келыштареныт. Южо вере печым печеныт, изи архитектур формо-влакым шогалтеныт: вакш сынаным, тӱрлӧ скульптурым. Сандене почто кумдыклам тӱзатыме пашаланат шийвундым кучылтыныт.
Уэмдыме отделенийлам почмылан тушто пашам ыштыше-влак веле огыл, верлаште ял калыкат тауштат. Иктышт пашаш куанен коштыт, весышт газет ден журналым, пенсийым, турлӧ сатум налаш йӧн ышталтымылан йывыртеныт. Эшежым кажне отделенийыште ынде, оксам тӱлыде, давленийым монь висаш лиеш, тидлан «Тазалык лук» келыштаралтын. Компьютер технике дене пойдарыме лук мини-МФЦ семын пашам ышта. Кажне еҥ тушто «Госуслуги» порталыш пурен лектын кертеш. Почто банкын услугыж денат пайдаланаш, окса переводым ышташ, страховатлалташ лиеш. Чыла вере гаяк калык почтыш тӱрлӧ кӱлешлан веле огыл еҥ-влак тыглай мутланашат мият. «Ынде оласе почтыш миен пурымыла чучеш»,– ойлат шукышт да тыгай почтым ыштымылан тауштат. А кузе от таушто, ял калыкын шуко мо куанже? Илышым куштылемдаш полшышо кажне ошкылжым нуно кугу событий семын аклат. Куанен палемдыман, ты программе 2025 ий марте шуйна. Тугеже ӱшан уло: моло почтат у сыным налыт.
С.Носова
Снимкыште:кажне уэмдыме связь отделений тыгайрак сынан лиеш
Авторын фотожо
