2 февральыште Волгоградыште веле огыл, Россий мучко Кугу Отечественный сар годым Сталинград кредалмаште фашист войскам кырен шалатымылан 75 ий теммым палемдаш тӱҥалына. Кеч тунам тиде олам мланде дене тӧр ыштымешке шуктеныт, но тусо сеҥымаш сарым йӧршеш вес корно дене наҥгаен: совет войска-влак наступленийым лач тушеч тӱҥалыныт да сеҥымашке шуыныт…
Мутат уке, тӱҥ торжественный мероприятий-влак лач Волгоградыште –герой — олаште — эртат. Вет тале кредалмаш кайыме олмышто — Мамай курганыште — «Сталинград кредалмашын геройжо-влаклан» памятник-ансамбльым вераҥдыме. Лач тушто олам аралыше 35000 салтак вуйжым пыштен.
Моло юбилей ийлаште мемнан республик гычат Сталинград кредалмашын участникше-влак пайрем мероприятийлаш коштыныт. Чаманен каласыман, кызыт нунын тазалыкышт начаррак, сандене тора корныш тарванаш кумылан-влак уке улыт. «Марий Элыште тачысе кечылан тиде кредалмашын кандаш участникше ила. Эн илалшыжлан — 97 ий», — палемдышт республикын Социальный вияҥмаш министерствыжын пресс-службыштыжо.
Архив документ-влакым шергалаш гын, Сталинград кредалмаште мемнан кундем гыч 1976 еҥ участвоватлен. Нунын кокла гыч 1240 еҥже сӧй пасуэш кодыныт. «За оборону Сталинграда» медаль дене 322 землякна палемдалтын. Нунын коклаште Совет Ушем Герой лӱмым налше-влакым поснак палемден кодыман: тиде — Михаил Васильевич Лебедев, Зинон Филиппович Прохоров, Захар Владимирович Семенюк. Колымыж деч вара тыгаяк чап лӱмым Михаил Григорьевич Елисеевлан пуэныт. Тудын лӱмжым кызыт Волжск оласе ик урем нумалеш. Сталинград кредалмашын участникше-влакым чапландарыме амал дене Йошкар-Оласе Лесной уремлан шке жапыштыже Сталинград кредалмашын геройжо-влак лӱмым пуэныт.
Тиде датым палемдыме амал дене Йошкар-Олаштат, районлаштат ончер, тематический кас, сарын участникше-влак дене вашлиймаш, шарнымаш акций-влак эртат. Мутлан, «Сталинград кредалмаш» всероссийский исторический квест самырык-влакым авалтышаш. Марий Элыште Сеҥымашын волонтёржо-влак тыгак тиде модышыш ушнат. Квест эртыме жапыште модшо-шамыч отечественный журналистыш савырнат да историй дене кылдалтше чын факт-влакым погат. Сценарийжым Сталинград кредалмашын участникше-шамычын шарнымашышт да историй факт-влак негызеш возымо. Модышын условийжым шуктышыла, участник-влак тиде кугу героический событий нерген утларак пален налыт. Квестыш 16 ияш деч кугурак кажне кумылан ӱдыр-рвезе ушнен кертеш. Йошкар-Олаште нунын дене вашлияш сарын участникше-влак мият.
Каласен кодыман, тиде исторический модышым эртараш 2016 ийыште «Сеҥымашын волонтёржо-влак» всероссийский мер толкын темлен. Модышым илышыш шыҥдараш Самырык-влакын пашашт шотышто федерал агентстве, «Роспатриот рӱдер» ФБУ, «Российысе школьник-влакын толкынышт» мер-кугыжаныш йоча организаций полшат.
Тиде кугу датылан С.Г.Чавайн лӱмеш национальный библиотекын пашаеҥже-влакат «Тый чыла чытен лектынат, чапланыше Сталинград!» ончерым ямдыленыт. Экспозицийыште сар жапысе книга, фотосӱрет, документ, тӱҥ операций-влакын картышт, салтак реликвий, тыгак военный техникын модельже-влак ончыкталтыт. РФ-н Эл кӧргӧ политик архивше гыч Сталинград кредалмаш дене кылдалтше документ-влакым лӱмын конденыт. Тудым Россий МИД-ын Йошкар-Оласе представительствыже ямдылен. Ончер теҥгече почылтын.
Светлана Носова.
