Кандашле ийым пыртак темен шуктыдымо Эчей Олошын ныл ийлан изирак йӧратыме пелашыже теле лишан кенета уке лие. Ӱмырышт мучко икте-весым пагален, арален илышт гынат, Шочынава нунылан ала-молан йочам ыш пу. Пелашыжын каен колтымыж деч вара шоҥгыеҥ йӧршын весеме. Тылзе чоло пӧрт гычат лекде илен кертын. Кас еда пӧртыштӧ пычкемыш гынат, тулым чӱктыде шинчен. Суртшо воктеч эртен кайыше-шамыч, пошкудышт илак чай манын мужедыныт, но пурен ончалашак тоштын огытыл.
Ялысе-шамыч тиде тыматле мужырым моткоч сай ешлан шотленыт. Садланжат, очыни, ватыже колымо деч вара южыжо Эчей Олошлан шокшо шӱрымат шолтен конденыт. Кевыт гыч толшыштла, шоҥгыеҥлан налме киндым пуртен коденыт.
Ойго шӱлыкеш варналтше Эчей Олош жап эртыме семын эшеат весеме. Тудлан чылажат кӱлдымыш лекте, колянен чонжо пустаҥе.
У ий водын, кече мучко окна ваштареш шинчыш, ушыштыжо тӱрлыжымат пӧрдыктыльӧ. А кас велеш пӧръеҥым пуйто ала-кӧ мӧҥгыж гыч уремыш шӱкенак лукто.
Пӧршаҥше ялым ончен савырнаш лекше шоҥгыеҥ урем покшелне пайремлан сӧрастарыме кожым ик тат ончен шогыш. Вет жапше годым нунат пелашыж дене ужар иман пушеҥгыш модышым сакедылыныт, ӱстелыш пайрем сийым погеныт. Лийын тыгай сылне пагыт тудынат…
…Йырым-йыр ончалат да игечыжат пуйто У ийлан келыштаралтын, палынак левештыш. Лумжат мландым тӱкалаш чаманыше гай шыве-шыве эркын велеш. Игече моткоч ласка гынат, уремыште еҥ ок кой, очыни, кажне еш пайремлан ямдылалтеш.
Кӱртньӧ тояшкыже эҥертен, Эчей Олош, нигуш вашкыде, шып малыше пӱртӱсым урем дене шымлен ошкеда. Ял мучашыш лекмеке, лумышто кийыше шем пийым кенета ужо. Воктекше лишеммеке, пий кораҥын ыш кудал, палыме еҥым ужшо гай вуйым гына нӧлтале, ыш опталте. А вара кынеле, капшым рӱзалтыш да пӧръеҥ почеш тарваныш.
Шеҥгекыже ончалше Эчей Олош пийын пурлын кертмыж деч ыш лӱд, мӧҥгешла, тудын дене кутыркалаш тӱҥале. Мӧҥгӧ пӧртылмӧ корнышто пийын моткоч ушан улмыжым шоҥгыеҥ умылыш. Пӧртшӧ воктек толын шогалмеке, тудым кудывечыш ӱжын пуртыш. Ӧрмаш, но пий кудывечыш шоҥгыеҥ деч ончыч кудал пурыш.
Эчей Олошын чонжылан ласка да весела лийын кайыш. Пийым пӧртышкӧ пуртыш, но сурт янлык шкенжым ала-молан тургыжланышын, изин-кугун кырткан куча.
Теммеш пукшынеже ыле, но пий кочкыш ате дек лишкат ыш лишем. Эр марте унам ом тургыжландаре манын, оза шоналтыш да кухньо кӱварыш ватыжын тошто ужгажым кудалтыш.
Йӱдым Эчей Олош пылышыжлан пелашыжын йӱкшӧ солнымо дене помыжалт кайыш. Куаненат колтыш. Кухньыш пурен ончале, нерен кийыше пийым ужо. Шоҥгыеҥын кидше чытыраш тӱҥале, пелашыжын йӧратыме эмалироватлыме кружкаж дене вӱдым кошталын, изин-изин подылын, ик тат янлык ӱмбак ончен шогыш. Ты татыште вӱдан ате кидше гыч мучышталт камвозо. А пий катлыше кылже гыч пурлын, кружкам кийыме верышкыже нумал кайыш.
Кенета Эчей Олошлан пуйто ватыже пелен улмо гай чучын колтыш. Ала лачшымак тиде пий тудак улеш?! Кокыте шонымаш дене пӧръеҥ малаш возо.
Теҥгече мумо пийлан эрдене «Найда» лӱмым пуыш. Тылеч вара тудо пий деч ок ойырло. Чӱчкыдын пырля пӱртӱсыштӧ ласкан юж дене шӱлашташ кас еда коштыт.
Толын пурышо пий нерген пошкудо-шамычлан каласкалымеке, нунышт тудлан тыге ойленыт: тиде, очыни, чот йӧсланыметым ужын, йӧратыме пелашет пий сыным налын, пеленет пырля лияш, уэш тый декет пӧртылын манын, шоҥгыеҥым лыпландарат.
Р.ЧЕПАКОВА
