Чыла вий-куатым пунчал лукшо да ушым колтышо черетан кече эртен кайымеке, ажгыныше илыш деч кеч икмыняр жаплан утлаш тӧчен, омо помышыш шуҥгалташ манын, Марина шинчажым кумалтыш. Но омыжо садак ок тол, ушыштыжо адакат – кызытсе илышыж нерген шонкалымаш…
Йӧратыше марийже да кок изи икшыве пеленже улмо ӱмбач тудо шкенжым пиалан ӱдырамашлан шижеш мо? Чонышто пустан чучмо шижмаш жапын-жапын тудым молан орландара? Йоча жап годсек шкет улмо шижмаш тудым ала-молан нигузе ок колто. Тидын деч утлаш шонен, ала-молан ончычат эре лӱдын.
Эше тунамак, изи ӱдыр улмыж годымак, аваже тудлан «сай вате лияш, ӱдыръеҥ чылажымат шот дене ыштен моштышаш» манын тӱен. Садланжат тудо вич ийым эрталтышак салмамуным ыштен моштен. А куд ияш пачерым йытыраен, кандаш ияш – изи шольыжым вӱдылын кертын. Тудо эре эн лишыл еҥже-влакым колыштын илен…
… Школым пытарымекыже, юридический факультетыш тунемаш пураш шонен, «ешлан тиде профессий нимоланат ок кӱл, кулинарный техникумыш кай» манын, аваже пеҥгыдын кӱштен каласен. Тудат, аважын ойлымыжым колыштде, вес семын ышташ тоштын огыл.
Латкандаш ийым темыме кечынат рвезе-шамыч ӱмбак ончаш веле огыл, южикте пошкудышт гай шоҥго ӱдыреш шинчен кодаш огыл манын, шекланенак шогаш темлыш.
А тудын нигӧмат ончымыжо шуын огыл, капеш шушо ӱдырлан пошкудо подъезд гыч Боря лӱман рвезе келшен. Лопка туп-вачан спортсмен, эре шыргыжшыла койшо, шканже акым палыше, шуко ӱдырын чоныштым йӱлалтыше каче. Но тольык Боря тудлан шыргыжын огыл, Маринам йӧршынат тогдаен огыл. Ончыч пырля ик классыште тунемме ӱдыр, Рита деке, вашлиймашке вашкен. А Ритаже – чылт изи сур коля! «Сур» сын-кунан да огыл, ну-у шкенжым нимынярат моштен ончыктен огыл манаш мо ли? Ӱдыреҥ тыматле, марийже дене койын моштышо койышан лийшаш манын, эре иктымак аваже ойлен. А Марина эн лишыл айдемым колыштде кертын огыл…
Коло ийым эрталтымекыже, аважын ӱскырт койышыжо танкымак ушештараш тӱҥале. Кӱртньӧ броням нимогай лыжга шомак денат Марина шӱтен кертын огыл.
«Йолташ ӱдырет-шамыч шукышт марлан лектын шуктеныт, чыте, теве, томлет, томлет да томжак логалеш» манмыже ӱдырым йыгыжтаренат шуктыш.
Ала чынжымак шкет шинчен кодмо деч лӱдӧ ала аважын «лекцийже» шержым темен шуктыш – чытыш, чытыш да пытартышлан аважын темлымыж семынак ыштыш.
Тудыжо адакат чылажымат шке пеҥгыде кидше йымаке нале. Аважак Маринам палыме йолташ ӱдыржын диссертацийым возышо кумло ияш аспирант эргыж дене палымым ыштыш. Аважын шонымыж почеш, ӱдыржылан лач тыгаяк рвезе кӱлеш. Ласка, у еш илышым илаш тӱҥалашыштат чыла уло. Кундемыштышт ик эн чаплылан шотлалтше университетыште преоподаватель семын пашам ышташ кугу ӱшаным пуышо шанчыеҥ, шочшаш йоча-шамычлан сай примерым ончыктышо ача. Тудо адакат аважым колыштде ыш керт…
Самырык-шамыч вигак загсыште возалтыч. Пелашыже лийшыланат Марина келшен: тыматле, шинчаш логалше, утым йодшо огыл. Тӱрыс науко аланыш «шуҥгалтше» пӧръеҥлан оръеҥым кычалын кычалтылаш жапше уке. Да тудо кычалынжат огыл, тӱҥ йӧратыме «еҥже» – прикладной математик». Но пелашыжын аваже ойлымо почеш, нунын тукымышт умбакыжат шуйнышаш. Марийжат эн лишыл еҥын шомакшым колыштде ок керт…
Пеш тыматле изи гына сӱан уто чес да сий деч посна лие. Лачак ӱдыр ден каче да кок велымат нуным чот йӧратыше ава, шольо, шӱжар-влак. Но кок велымат ешым шукертсек коден кайыше ача-шамыч ала-молан сӱаныш ышт тол.
Кеч Мариналан пелашыже йыгыжгын чучеш манашыжак ок лий гынат, пеленже малаш вочмекыже, Боря нерген шонен. Туге гынат лу тылзе гыч икымше йочашт ош тӱням ужо, а идалыкат пеле гыч – кокымшо.
Марина эр гыч кас марте я кухньышто плита воктене пӧрдын: кочкаш шолтен, кӱмыж-совлам мушкеден, я пӧртым эрыктен, вургемым мушкеден, йоча-влаклан урокым ышташ полшен, а йӱдым марийже кидшым оҥышкыжо пыштымеке, адакат Боря нергенак шонен, воктеныже тудак кия манын, шкем лыпландарен. Лач ты татыште, йӧратыме еҥын шинча ончылныжо тӱтыра семын коймыжлан кӧра веле шкенжым пиаланлан шотлен да чонышто пустан чучмо шижмаш ик жаплан йомын…
Р.ЧЕПАКОВА ямдылен.
