ТАЗАЛЫК

Пуйто сава дене сола

У коронавирус инфекций дене черланыме сӱрет кечын начаремын толеш. Материалым ямдылыме жаплан (23 март, 15.30 шагат) тӱнямбалсе 189 элыште коронавирус дене 354620 еҥ черланен, 15367 еҥ колен, 99217 еҥ паремын. Российыште  шучко чер авалтыме 438 случайым регистрироватлыме, 20 пациентым эмлыме. Марий Элыште у коронавирус инфекций уке, но тудын дене черланен кертме шотышто  427 еҥ медицине велым эскералтеш.

Пошкудо Чувашийыште у коронавирус инфекций дене черланыме ик случайым регистрироватлыме, Татарстаныште – кудытым, Киров областьыште – шымытым. 

Эн шуко еҥ Китайыште (81093), Италийыште (59138), США-ште (35070), Испанийыште (29909), Германийыште (26159), Ираныште (21638), Францийыште (16018), Кечывалвел Корейыште (8961), Швейцарийыште (7776) да Великобританийыште (5683) черланен.  Эн шуко черле Италийыште колен.

Роспотребнадзор коронавирус ваштареш вакциным тергаш тӱҥалын.

 

Марий Элым вуйлатыше Александр Евстифеевын у коронавирус инфекцийын шарлен кертмыж деч регионыштына утларак ямде улмо режимым ыштыме нерген пунчалым лукмыж деч вара вес кечын, 18 мартыште, республикын Тазалыкым аралыме министерствыштыже министрын пашажым жаплан шуктышо Татьяна Бастракова ден алмаштышыже Татьяна Королева журналист-шамычлан чер дене кылдалтше ситуаций шотышто брифингым эртарышт. 

Кундемыштына вирус уке

Министрын пашажым жаплан шуктышо Т.Бастракован мутшо почеш, республикыштына у коронавирус инфекций уке. Таче кечылан черым регистрироватлыман йот элла гыч толшо 58 еҥым мӧҥгысӧ карантиныш колтымо, нунын биоматериалыштым тергыме – кажнын анализше сай. Лу кече гыч нунын вӱрыштым, шондыштым, логараҥ да неррож гыч налме мазокыштым эше ик гана тергат, карантин гыч чыла сай гын веле луктыт. Пневмоний дене больнице деч ӧрдыжтӧ черланыше 770 еҥымат тергыме, нунат коронавирус дене нигузеат кылдалтын огытыл. Йот элла гыч пӧртылшӧ землякна-влакым карантиныште 14 кече кучат, паша верышкышт Роспотребнадзорын Марий Элысе виктемжым вуйлатыше Светлана Ильгизовна Булатован паша гыч жаплан кораҥдыме нерген пунчалжым колтымо. Тиде документ тыгак – больничный листым налаш негыз.

Шучко черын регионышкына пурен да шарлен кертмыж деч оперативный штабым ыштыме. Тудым А.Евстифеев шкеак вуйлата, сандене таче эн кӱлешанлан шотлалтше тиде паша кугу кӱкшытыштӧ шукталтеш.

Маскым лучо шкан ышташ

Вашлиймаште шуко йодышым лончылымо. Журналист-влакым веле огыл, республикыште илыше чумыр калыкым аптекылаште медицине маскын укелыкше тургыжландара. Министрын алмаштышыже Т.Королеван мутшо почеш, регионыштына медик ден эмлыме тӧнеж-влаклан тудым ситышын шапашлыме. А ме, тыглай еҥ-влак, маскым шкенанак опкын койышланна кӧра налын огына керт: ажиотаж тарванымеке, тудо прилавке гыч кӱчык жапыште «ӱштылалте». Тольык икмыняр ошкыллан ончыко ужын илыше да шке нерген гына шонышо-влаклан тудо тӱжем дене логале, «вараш кодын помыжалтшылан» – иктат уке.   

Регионысо аптеке-шамыч медицине маскылан заказым ыштат, но иканаште чыла эллан кенета кӱлеш лиймыжлан кӧра изделий мыланна просто огеш сите. Тиде йодышым кызыт федеральный кӱкшытыштӧ лончылат: Российысе южо предприятийын профильжым лачшымак медицине маскым лукташ келыштарыме нерген мутланат, Марий Элыштат икмыняр паша коллективлан маскым ургаш тӱҥалаш темлат.

Адакше, эше кодын гын, маскым але респираторым строительный але косметический кевытлаште налаш лиеш, нуно аптекысе гаяк улыт.

Тылеч посна маскым – ватке-марле повязкым – шканат ышташ лиеш. Шуко гана пайдаланаш лиймыж дене тудо палынак шулдын шуэш. Тыге, 100 см кужытан да 50 см лопкытан марле пӱчкыш покшеке, 30х20 см кумдыкыш, 2 см кӱжгыт ваткым пыштыман. Тудым кӱшылсӧ да ӱлылсӧ марле дене пӱтыралын петырыман. Марльын 30-35 см кужытан кок мучашыжым покшечын кутынек пӱчкын, кок мужыр кылдышым ыштыман. Нуным шаланымышт деч йыр ургыман.

Вес йӧнат уло: кудыт деч шагал огыл, но лучо кандаш пачаш осылымо марле дене умша ден нерым сайын петыраш лийме маскым ыштыман, кок мучашышкыже кылым ургыман.

Тыгай маске дене 2 шагат пайдаланаш лиеш. Тылеч вара тудым 3 процентан «Ника-дез» гай средствыште 1 шагат кучыман, шовын дене мушман, коштыман, шокшо утюг дене шымартыман да угыч кучылтман.

Маскым але респираторым кудашмек, кидым шовын дене мушман да спирт негызан средстве дене обработатлыман.  

 

Маске дене чыла вере пайдаланаш тыршыман огыл, тудо поснак поликлиникыште, черлым ончымо годым, иканаште шуко еҥым ушышо верыште кӱлешан.  

Шым вере полшат

Республикыштына коронавирус дене черланыше-влакын маршрутизацийышт шотышто кӱштымашым лукмо. Марий Элыште нунылан инфекционный отделениян шым медицине организацийыште – Марий Турек, Звенигово, Медведево районласе рӱдӧ, Волжск оласе рӱдӧ, Козьмодемьянск межрайонный, Йошкар-Оласе больницылаште да Республиканский клинический больницыште – 425 койкым ямдылыме, инфекционный отделенийлаште  – мельцеровский (посна) манме 58  боксым.

Россий Федерацийын федеральный медицине рӱдерлаштыже кугыеҥ, йоча да мӱшкыран ӱдырамаш-влаклан ныл диагностике рӱдерым почмо.

 Шодын искусственный вентиляцийжылан эше кок аппаратым да экстракорпоральный мембранный оксигенацийын приборжым налашлан федеральный рӱдер республиклан 6 млн. теҥгем ойырен.

Чер йыр…

  • Коронавирус – тиде айдемылан да вольык ден янлыклан куснышо РНК-ан вирус. 2019-nСoV – коронавирусын у штаммже. Тудо ир янлык деч лектын. Чер юж-чӱчалтыш (мутланыме, тӱрвычмӧ, кокырымо) гоч да тӱкымӧ (мутлан, черле дене кидым кормыжтымо да вара шӱргым, нерым, шинчам тӱкымӧ) дене пижеш.
  • Коронавирус дене черланыме годым 90 процент случайыште капкыл температур чот кӱза, 80 процент случайыште кукшо але шагал рунан кокыртыш орландара, 55 процент случайыште шӱлыш петырна, 20 процент случайыште оҥым темдымыла чучеш. Южгунам вуй коршта, кокырымо годым кӧргӧ гыч вӱр лектеш, пушкедыкта, укшинчыкта, шӱм чӱчкыдын кыра.
  • Черланаш огыл манын, лӱдыкшӧ эллашке кайыман огыл, тыгак кылмен черланыме да ОРВИ палан еҥ-влак, шуко калык погыныман верла деч кораҥын коштман, кидым шовын дене чӱчкыдын мушман, шӱргым, нерым да шинчам яндар кид але салфетке дене гына ӱштман, кидым кормыжтымо, шупшалалтме, ӧндалалтме, общественный верлаште тошкалтыш, омса кылым мойн кучымо деч шекланыман, маскым чийыман, паша да илыме верым чӱчкыдынрак южтарыман, дезинфицироватлыше средстве дене эрыктыман.  
  • У коронавирус инфекцийым регистрироватлыман элла гыч Марий Элыш пӧртылшӧ граждан-влак 8 (8362) 45-18-08 номеран «шокшо линийыш» йыҥгыртышаш да кушто, кунам лиймыштым радамын увертарышаш улыт.
  • Чер дене кылдалтше чыла йодышым 8-800-555-49-43 але 8-800-2000-112 номеран телефон дене яра рашемдаш лиеш.
  • Карантинын режимжым пудыртымылан вич ий марте эрык деч посна коден але 80 тӱжем теҥге деч кугу штрафым пуэн кертыт.
  • 19 мартыште Москваште у коронавирус инфекций деч икымше пациент колен. 79 ияш ӱдырамаш сакыр диабет, гипертоний гай шуко неле да хронический чер дене орланен.
  • Общероссийский калык фронт коронавирус дене черланен кертме тӱшкаш логалше 60 ий деч кугурак ийготан граждан-влаклан полшымо шотышто «шокшо линийым» почын. Тудын телефонжо: 8 (800) 200-34-11.
  • Йошкар-Олаште илыше-влак 2-шо №-ан поликлиникын 104-ше кабинетыштыже коронавируслан анализым сдатлен кертыт, районлаште илыше-шамыч – районысо рӱдӧ больницын поликлиникыштыже. Биоматериалым СПИД-рӱдерыште тергат. Результатым телефон дене каласат.   
  • Республиканский СПИД-рӱдерыштак коронавируслан тестым эрташ лиеш.
  • Коронавирус дене черланен кертме лӱдыкшӧ вияҥын толмылан кӧра Йошкар-Оласе «Троллейбус транспорт» предприятийын пашаеҥже-влак чыла троллейбус салоным суткаште ик гана дезинфицироватлыше средства дене обрабатыватлат.
  • Россий чекын чыла контроль-пропуск пунктыштыжо у коронавирус инфекцийым регистрироватлыман элла гыч толшо-влакым кок тӱрлӧ тепловизор дене тергат.

М.ИВАНОВА

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий