Кызыт чӱчкыдынак тыге ойлымым колаш лиеш: книгам огыт нал, огыт луд; лудыт гынат, интернетыште. Звениговысо кевытышкат тыгай кумыл денак пурышым. Но кевытчын ойлымыжо шӱлыкым ӱштыльӧ: шагалрак гынат, налыт. Тидыжак Пушкин уремысе книга кевытын кызытсе илышыж нерген рашрак пален налаш кумылым лукто.
Манаш веле, ты книга кевытын озаже Е.В.Васильева книга дене 1978 ий гычак пашам ышта. Образованийже денат – книга шотышто товаровед. Ульяновскысо книга техникумым тунем пытарен. Тушто потребкооперацийлан специалистым ямдыленыт. Шочынжо – пошкудо Чуваший гыч, а Звениговыш шеледен колтымо почеш логалын. Латиндеш ий, райпо петырнымеш, ты кевытыште тыршен. Ик ий предприниматель дене ыштен ончен, вара 1998 ий августышто шке кевытшым почын – Ленин уремысе универмагыште изирак отделже лийын. А 2013 ийыште угыч тышке толын – кугу кевытын озашкыже савырнен.
Тылеч посна Звениговыштак эше ик книга кевытше уло. Тушто ӱдыржӧ пашам ышта. Веҥыжат полышкала, сатум шупшыкта. Тыге книга ден канцеляр сатум ужалымаш еш бизнесыш савырнен. Суслоҥгерыште гына, нунынак изирак отделыштышт, весе торгая. Книга ман, тудын денат бизнесым вияҥден колташ лиеш улмаш. Эсогыл кызытсе саманыште.
— А кушеч книгажым кондеда?
— Казань, Чебоксар гыч…
— Могайым?..
— Тӱрлым: сылнымутаным, пален налаш таратышым, юридическийым, методике сынаным…
— Тунемме литературым?..
— Тудым утларакше у тунемме ий вашеш налыт: учебникым, словарьым, паша тетрадьым, ОГЭ ден ЕГЭ да моло сборниклам…
— Заказымат ыштат?
— Шке семынат, класс денат…
— Классик-влакын ойырен чумырымо ойпогыштымат налыт?
— Ончычсо семын огыл. Йӱкшеныт, коеш. Ала налын ситареныт…
— Книгам лудшыжак шагалемын манын огыда шоно?
— Да, ончычсо деч шагалрак налыт. Но ончычшо материалым муаш вес йӧнжӧ лийын огыл. А кызыт интернетлан эҥерташ лиеш.
— Туге гынат йоча-влак ача-авашт але коча-ковашт дене толыт, коеш…
— Толыт, эше кӱлешаным огыт му да вес гана кондаш йодыт. Сандене книга кӱлешлыкшым ок йомдаре, умбакыжат налаш тӱҥалыт, шонем.
Теве тыгайрак мутланымаш лие книга кевыт оза Елена Владимировна дене. Ӱмыржӧ мучко книгам ужалышын тыге ӱшан дене ойлымыжо кугешнаш таратыде ыш керт. Но кумыл волтышымат колаш логале.
— А марий литературыда уке мо?
— Эше Марпотребсоюз годымак марий литературым шагал ужалымылан вурсат ыле. Йошкар-Оласе Советский уремыште верланыше марий книга кевыт гыч ик гана веле огыл конден ончымо, но шукыжым пӧртылтымӧ. Мемнан дене тыште марий книгам шагал налыт. Марий йомакшымат рушлаш кусарымым гына ужалена. Южгунам марла йоча литературым йодыт. Марла кутыраш туныктышо книгана, словарьна улыт. Теве эше Марий Элын картшым, символикыжым йодыт, но полиграфкомбинат петырныме деч вара муын огына керт, — шылтыде каласыш предприниматель Васильева.
Тудо шкеже — чуваш калыкын шочшыжо. Но марий лудшо марлат лудшаш манын шона. Марий книгам налше шагал улмылан гына ӧпкела. Туге гынат изин-изин конден шогаш кӱлмылан шотла. Тыге гына налшым савыраш лиеш, манеш книга ужалыше.
Юрий Исаков.
Снимкылаште: кевыт оза Е.Васильева; книга эн ончычак йочалан кӱлеш; книга кевыт.
Авторын фотожо.
