ТАЧЕ ЯЛЫШТЕ

Монастырь селалан негызым ыштен

Медведево районысо Ежово села ий еда сылнештеш, тӱзлана

Тудо Медведево посёлко деч йӱдвел-эрвекыла коло куд километр коклаште, Йошкар-Ола-Вӱрзым кугорно воктене, верланен. Ежово ял администрацийын рӱдӧ илемжылан шотлалтеш, тыгак тыште Марий кугыжаныш университетын филиалже, аграрный колледж, Мироносицкий ӱдырамаш монастырь верланеныт, лишнак калыкыште кумдан палыме шнуй памаш йыргыктен лектеш.

Чарла оласе стрелец-влак чоҥеныт

Ты села кундемыште Мироносицкий монастырь пустынь семын 1647 ийыште ышталтын. Чарла оласе стрелец-влакын полшымышт дене чоҥымо. Кугыжан грамотыж дене монастырьлан 1652 ийыште мландылан оза лияш права пуалтын. Тыге тудын латкудымшо курымын кокымшо пелыштыже 110 десятин мландыже лийын. Монастырьын кок ялже лийын: Подмонастырский Слобода ден Ежово почиҥга. 1973 ийыште Марий АССР Верховный Совет Президиумын Указше дене Слобода ден Ежово селам иктыш ушеныт.

 Монастырь пелен 1660 ийыште Ежово села шочын. Тений селалан 360 ий темын. Тидын лӱмеш илемын пайремжым кодшо ийынак эртареныт. Монастырь деч тораште огыл шнуй памаш йоген лектеш. Тудо, маныт, юзо виян, тышке тӱрлӧ чер дене орланыше-влак поро шӱлышым, вий-куатым йодын толыт.

Школ гыч колледж марте 

1956 ийыште Марий кундемыштына вольык озанлыкым да кушкылым ончен куштымо пашам вияҥдышашлан специалист-влакым ямдылаш тыште ялозанлык техникум почылтын. Села кундемыште тунемше-влаклан практикым эрташ йӧн ышталтын. А сар деч вара икымше ийлаште тыште колхоз председатель-влакым ямдылыме школ пашам ыштен. Варажым тунемме тиде тєнежым техникумыш савырыме. 1968 ийыште «Семёновский» совхозын ик отделенийже негызеш совхоз-техникумым почмо. Директоржылан Е.Васильевым шогалтеныт. Занятий-влак ончычсо монастырьын зданийыштыже эртеныт. Варажым тиде совхоз-техникумыш Козьмодемьянскысе ялозанлык техникумым ушеныт. Тыште зоотехник ден ветеринар-влакым ямдылаш тӱҥалыныт. 1978 ийыште кызытсе ныл пачашан у корпусым чоҥымо. Совхоз-техникумым аграрный колледжыш савырыме да ынде Марий кугыжаныш университетын филиалжылан шотлалтеш. Кызыт тыште ветеринар ден зоотехникым, агрономым, бухгалтерым ямдылат. Колледжыште тунемше-влак кундемым тӱзатымаште тыршат, школ, йочасад пашаеҥ-влак дене пырля субботникым эртарат. Таза илыш-йӱлам, спортым  вияҥдышашлан лишыл жапыште колледж пелен университетын вийже дене кызыт чапле стадион ышталтеш. Тунам тунемше-влаклан веле огыл, верысе самырык-влакланат тыште жапым пайдалын эртараш, тазалыкым пеҥгыдемдаш йӧн лиеш.

Тачысе сын 

Села ий еда кушкеш, тӱзлана, у сыным налеш. Ял администраций вуйлатышын пашажым жаплан шуктышо М.Архипован мутшо почеш, тидлан федерал программылашке ушнымо чот полша. Мутлан, ола сынан средам ыштыме дене кылдалтше программе почеш тений Олег Кошевой уремысе шуко пачеран ик пӧрт кудывечым чыла шотыштат йӧнештарыме. Вес ийын эше ик пєрт кундем у тӱсым налшаш.

Кодшо ийын федерал программе почешак монастырь воктенысе пӱя йыр кӱртньӧ печым ыштыме. Тыште монастырьын пашаеҥже-влакат тыршеныт. Нунын дене пырляк кошкышо пушеҥге-влакым кораҥдыме, куклымо. Ынде ты кундем моторын волгалт шинча.

Пытартыш ийлаште селаште у урем-влак шочыныт. Оралтым шындаш мландым аукцион почеш верысе самырык-влакат, оласе калыкат налеш. Вет села ола воктене да корно ӱмбалне верланен. Тыге Садовый, Дружба, Звездный, Полевой, Молодежный, Вишневый урем-влак ышталтыныт. Чоҥат чапле, курымашлык пєртым. Ик оралте весыж деч моторын коеш. У уремлаште йӱдымат волгыдо, лишыл жапыште Садовый уремыш светильник-влакым сакалаш палемденыт.

Ончыкылыкшо волгыдо

— Селанам тыште илыше, тыгак уна-влаклан утларак йӧнаным, келшышым ышташ тыршена, — ойла ял администраций вуйлатышын пашажым жаплан шуктышо М.Архипова. – Теве села ден Шернур трактыш лекме корным кок могырымат йӱдым волгалтарыманым ыштынена. Тидым калык шукертсек йодеш. Тидын деч посна 2022 ийлан автобусым вучымо верым, чарналтышым, ачалаш, жаплан келшыше тӱсым пурташ палемдыме. Селаштына вӱргече еда ярмиҥга эртаралтеш. Ужалышыжат, налшыжат шукын погынат. Но ужалыше-влак сатум уремыш, авыртышдыме верыш, луктын оптат. Лишыл жапыште тидлан лўмынак леведышан павильоным ыштынена. Тыгайже районысо села ден яллаште эше уке.Тунам йӱран, луман, мардежан годымат ужалаш-налаш йӧнан лиеш. Тылеч посна Кугу Отечественный сареш колышо-влак лӱмеш шогалтыме обелискым утларак келшышын тӱзаташ, шотышто кучаш палемдыме.

Ежово села республикнан шуко моло илемже семынак тичмаш шӱлыш дене шӱла. Самырык-влак у пєртым нӧлтат, икшыве-влак школыш да йочасадыш коштыт, студент-шамыч эр еда тӱшкагудышт гыч занятийыш вашкат, илалше-влакланат сомыл уло. Мемнан мийыме кечын ятырын ярмиҥгашке толыныт ыле. Икманаш, села ончыкыжымат илаш да вияҥаш тӱҥалеш. Тидлан йӧн ситышын.

 

Вячеслав СМОЛЕНЦЕВ

Авторын фотожо

 

 

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий