Ме, газетыште пашам ыштыше-влак, лудшына-влак деке жапын-жапын лекташак тыршена. Нунын дене вашлийын, чон почын мутланена, икте-весылан ой-каҥаш, поро мут дене полшена. Ты гана черетан тыгай вашлиймашым эртараш Звенигово районысо Керебеляк тӱҥ школым ойырен налынна, вет тушто ме шукертсек лийын огынал.
Йошкар-Ола гыч лекмеке, Озаҥ кугорно дене икмыняр жап кудалмеке, корнына шола велке лупшалте. Иктаж лу-коло минут кудалмеке, Керебеляк ял турашке миенат шуна.
— Ялым ончен савырнена да вара школыш кудалына, — шоктыш машинаште йӱк.
А школжо? — шоналтышым семынем.
Школ Выльыпсолаште верланен. Тудо Марий Элын калык поэтше Осмин Йыванын лӱмжым нумалеш. Кок пачашан оралте торашкак волгалтеш. Школ кудывече кумда. Капка воктене велосипед-влак шогат. Воктен улшо ялла гыч йоча-влак йолорва дене кудалыштыт, коеш.
Школыш пурымеке, вуйлатыше Владислав Варсонофьевич Алексеев мемнам порын вашлие да кокымшо пачашыште верланыше актовый зал деке ужатыш. Йоҥгыдо, кумда коридор дене эртыме годым, йоча-влак шыргыжалын, «Здравствуйте!» манын саламлалтыч.
Йыҥгыр йӱк шоктымеке, актовый залыш икшыве да туныктышо-влак рӱжге чумыргышт. Радам дене эртен, «Марий Эл» ден «Суртпече» газет-влакым шаркалышна. Икшыве-влак, куанен, лаштык почеш лаштыкым почыт да тыгодымак газет-влак нерген каласкалымынам тӱткын колыштыт. Туныктышо-влак кунар газет нерген огыл, а мемнан нерген утларак пален налаш кумылан лийыч. Фотограф Михаил Скобелев фотопашалан шӱмаҥмыже, тӱрлӧ выставкыште, конкурсышто участвоватлымыж нергенат каласкалыш. Вес пашаеҥна Лидия Шабдарован икшыве-влакым почеламутым але изирак заметкым «Йоча тӱня» лаштыкыш возаш кумылаҥден ойлымыжо изи чоныштым таратыш, шонем.
Вашлиймашна оҥайрак да пайдалырак лийже манын, пеленна ты ганат поро йолташна, Марий тӱвыра рӱдерын методистше, рӱдер пеленысе «У муро» студийын вуйлатышыже, бард Геннадий Григорьевым ӱжынна. Йоча-влаклан тудо марий семӱзгар-влак, мурын шочмо корныжо веле огыл, тӱрлӧ кундемыш лектын коштмыж нергенат палдарыш. А варажым, кунам кидышкыже гитарым нале, икшыве-влакын шинчаштышт куан кумыл шижалте. «Автобус вашка шочмо ялыш…» муро ятыр ий ончычак калыкыште шарлен гынат, икшыве-шамычат тудым пырля йоҥгалтараш ушнышт.
Тыгай вашлиймаш, мутат уке, чоным куандарыш, но тыгодымак кумыл изиш тодылалте. Школышто йоча-влак чылан гаяк рушла мутланат.
— Ача-авашт марий улыт гынат, икшывышт рушла кутырат. Тыгай сӱрет пытартыш жапыште чыла вере шижалтеш, — ойла школ библиотекыште ятыр ий пашам ыштыше Людмила Анисимова. — Ончыч школна воктене йоча пӧрт лийын. Тусо икшыве-влак рушла мутланеныт. Сандене школышто марий йочажат рушла кутыраш тӱҥалын. А кызыт йоча пӧрт уке гынат, сӱрет тугаяк кодын. Эсогыл южо класс марий йылме урокымат тунемаш тореш лийнеже.
Вашлиймаште йоча да туныктышо-влак кокла гыч марий газет ден журнал-влакым лудшо-шамычымат ужнем ыле, но… «Марий Эл» газетым ты школышто лач марий йылме ден литературым туныктышо Валентина Ивановна Пушкина налеш.
— Марий газетым марий чонан кажне еҥ лудшаш. «Марий Элат» мыйын поро йолташем, йоча-влак дене пашам ыштымаште кугу полышкалышем», — манеш тудо.
Иктешлыме семын палемдынем, вес гана ты кундемыште марий газет ден журнал-влакым лудшо-влак шукемыт манын ӱшанена, вет школ директор Владислав Варсонофьевичат ынде газетнан поро йолташыже лияш мутым пуыш.
Алевтина Байкова.
М.Скобелевын фотожо.
