Пошкырт вел гыч Эсен Элайын чумырен иктешлымашыж гыч
18 — Нӧшмӧ кече. Шындышашлык нӧшмым ямдылыман. Пакча пашам тӱҥалме кече. Пакчаште лум шагал гын, саска умыжо манын, мландым кеч ик гана кольмо дене кӱнчалтыман. Лум шуко гын, тушко терысым кышкыман.
Тиде кечын лукмо терыс сай лектышлан ӱшаным ышта. Игече ояр гын, кеҥежым шолем ок лий.
19 — Нӧреп йыр пӧрдмӧ кече. Тиде кечын нӧреп йыр пӧрдын савырныман да, лавыра вӱд шагалрак пурыжо манын, лумым тошкыман. Вараксимым ӱжмӧ кече. Ожно чын шошым вараксим-влак кондымылан ӱшаненыт, сандене нуным вученыт.
20 — Леведыш тӱр гыч вӱд йогымо кече. Тиде кечын омсам чын шошо пералтышаш, но йӱштӧ эше нерым чывыштал кертеш.
21 — Юмо волымо кече. Ты кечын, ош имньыжым кушкыжын, кава гыч мландышке Мер Юмо — марий калыкын икымше кугыжаже да икымше кугезыже — вола. Мер Юмо калык коклаште Кугече деч варасе шочмо марте коштеш. Мер Юмын вес лӱмжӧ — Кугыеҥ, Эрвелне коклан Мер Кугыеҥ маныт. Тиде юмо кече дене чак кылдалтын. Эр гыч кас марте Мер Юмо ош тӱня дене кылдалтын, кас гыч эр марте — кугезе-влакын тӱняшт дене. Шошым кече ден йӱд иктӧр лийме кече (калык ой почеш, ожно кызытсе семын раш кечым рашемден моштен огытыл, сандене эре 21 мартым шотленыт). Шошо толмо кече. Шертне пеледаш тӱҥалеш. Пыл-влак кӱшнӧ да писын ийыт гын, игече сай лиеш. Поран лиеш гын, шурно ден пакчасаска умат.
22 — Турий-влакым вашлийме кече. Калык ой почеш, ты кечын турий-влак чоҥештен толыт да икымше шокшым кондат. Турий-влак огыт тол гын, пӧрт вуйыш кӱзыман да нуным вашкерак толаш ӱжман.
Шокшо кече лиеш гын, сай игече эше нылле кече шога, йӱштӧ гын, эше нылле эр йӱштӧ лиеш. Шемгорак-влак тиде кечылан чоҥештен толыныт гын, леве лиеш.
23 — Коремым корымо кече. Кӱвар йымаке шошо вӱд ынже пуро манын, коремым кораш тӱҥалман. Каваште канде пыл-влак ийыт гын, леве лиеш да йӱр толеш. Ты кечын икымше гана кӱдырчӧ кӱдыртен кертеш. Йӱштӧ мардеж пуа -пырче лектыш уда лиеш.
24 — Куэ ылыжме кече. Куэ вӱд йогымо пагыт тӱҥалеш. Тиде кече гыч куку да моло кайык-влак пӧртылаш тӱҥалыт. Куку акрет жапыште ойгым кондышо кайыклан огыл, а чонлан Волгыдо верышке — узьмакышке — логалаш полшышо кайыклан шотлалтын. Марий-влак Волгыдо вер кава меҥге мучаште — кава рӱдыштӧ (Полярный шӱдыр) верланымылан ӱшаненыт. Сандене Малая Медведица тӱшкашӱдырым Юмын Куку але Юмын Йӱксӧ маныныт. Тидлан кӧра Эрвел кундемыште ятыр ялыште шӱгар ӱмбалне кызытат меҥгым (кава меҥгын символжо) шогалтат да мучаштыже кукум пижыктат. Меҥгысе шовыч але солык Юмын Аван солыкшын — Юмын эҥерын (Млечный путь) — символжылан шотлалтеш. Тиде кечысе эр ӱжарам чӱчкыдын лач куку дене таҥастареныт.
Марий кечышот почеш:
21-22 — Марий У ий. Шордо ий тӱҥалеш.
Калыкмут:
Шонымаш ден пӱрымаш эре ик семын келшен огыт тол.
Иктат тувыран шочын огыл.
Чыла йылгыжшак шӧртньӧ огыл.
С.Носова ямдылен.
М. Скобелевын фотожо.
