«Россия 1» рӱдӧ телеканал дене «Привет, Андрей» передачым шукын йӧратен ончат. Яллаште гын – поснак. Молан манаш гын пытартыш жапыште лачшымак тӱрлӧ регионысо изирак ола ден яллаште илыше да концерт ден мероприятийлаште шке мастарлыкыштым ончыктен, тыгак интернетысе соцкылла полшымо дене чапланыше гармоньчо, мурым, семым возышо да шкеак мурышо талантан еҥ-влакым ончыктат.
А вашке ме, Марий Элыште илыше-влак, тиде передачым эшеат чот куанен ончаш тӱҥалына, вет тудын ик геройжо марий кундемын шочшыжо – Параньга район Кугу Пумарий села гыч уста, талантан да шукыштын ик эн йӧратыме гармоньчышт да мурызышт Михаил Веселов лиеш!
Ты передачым ямдылыше-влакын тудлан сюжет-влакым сниматлаш 24 октябрьыште толшашышт нерген ме возенна ыле да сӧренна: съёмко кузе эртыме нерген тендам, пагалыме лудшына-влак, палдарена. Сӧрымым шуктена.
Теве-теве «шылын» кодеш!
Журналист чыла уверым ик эн ончыч пален налшаш гынат, можо гынат садак «шылын» кодеш. Москва гыч тыгай чапланыше передачыш сниматлаш толыт манын палдараш Михаил Веселов шкеже ик ошкылым огеш ыште гын, лишыл еҥже ден Кугу Пумарий селаште да Вочарма ялыште илыше-шамыч деч молыжо палыдеак кодына ыле, очыни. Йӧра кеч тудо интернетысе соцкыллашке полшаш йодмо сынан увертарымашым вераҥден ыле.
Вучымаш
Тышечак чылажат тӱҥале. Вет лач тудым лудын лекмеке, уверым газетыш савыктымеке, водительна дене коктын 24 октябрьыште 18 шагат эрталтымеке Кугу Пумарийыш кудална. 19 шагатат пеле гутлаштырак тушко миенат шуна. Но изирак марий дискотекыш Миша 20 шагатлан веле толаш ӱжын гынат, мийымына жапланак тӱвыра пӧртыштӧ еҥ-шамыч улыт ыле. Телевиденийын машинаже гын эше ыш кой. Туге гынат тӱвыра пӧртыш пурышна да съёмко кушто кайыме нерген йодна. «Вочармаште Мишан пелашыжын аваж дене улыт», – каласышт. Ик велым, жалке: тушко кайышашышт да съёмкым ыштышашышт нерген палыме огыл. Уке гын туштат мо кузе ышталтме нерген палдарена ыле. Кеч тӧченже ончышна: икте да весе гоч пелашыжын телефон номержым муын, кушто улмышт, кунамрак толын шушашышт нерген йодым. Молан манаш гын, Мишам тургыжландарыме, съёмкым ышташ мешайыме шуын огыл. Но ты жаплан нуно ярсеныт улмаш, сандене Надя тудланак телефонжым пуыш. «Ме кызыт Вочармаште улына. Вашке авам деке каена», – мане. Тыге тушко мийыдеак лийна. Но нимат огыл – передачыште ончена. А вет молыжым ме ужынна!
Жапым арам эртараш огыл манын, аваж деке кайышна. Галина Тимофеевна пӧртыштыжӧ шкетак вучалтен шинча ыле. Вара Саша эргыже толын шуо. А икмыняр жап гыч Миша, оператор да журналист ӱдыр пурен шогальыч. Нунын дене палыме лийынже шуктышна, но Ольга деч изирак интервьюм налаш шонымашем шукталтде кодо. Кок йодышым гына пуэн кертым. Нуныжланат журналистке пеш кӱчыкын вашештыш, молан манаш гын вашкеныт. Вет тугакшат тӱрлӧ амаллан кӧра вараш кодын толыныт да 23 шагат эрталтымылан уэш корныш тарванашышт кӱлын.
А мутланымашна тыгайрак лие:
– Ольга, Миша нерген те кузе пален налында? Тудым сниматлаш кӧ темлен? – йодым.
– Передачым ямдылыше редактор-влак каласеныт. Тиде нунын пашашт, – шыргыжал вашештыш журналистке.
– Съёмкым тӱрлӧ кундемыште ыштеда гын, тугеже сниматлыше группыдат шуко, очыни?
– Шуко, – адакат шыргыжалын, тыге гына мане тудо.
Тетла йодышташ шым тӱҥал, вет нуно съёмкылан ямдылалтыныт да мый мешаем ыле. Тыге шонен, операторын волгалтараш тулым кузе да кушко вераҥдылмыжым, мом кузе сниматлымыжым шыпак ончен шинчышым. Ик эн чотшо коллегын кузе пашам ыштымыжым ончаш оҥайын чучо. Адакшым вет Москва гыч рӱдӧ телевидений гыч да моткочак чапланыше передачыш съёмкым кузе ыштымым кажне кечынак от уж! Сандене тиде кечын, паледа, шкем верч тугай куан кумыл чонем авалтен ыле!
Съёмко
Оператор аппаратуржым келыштарен да вераҥден шуктыш да съёмко тӱҥале. Эн ончычак Мишалан шочмо суртышкыжо пураш да диваныште шинчыше аваж пелен верланаш темлышт. Миша тыгак ыштыш. Вара журналистке Галина Тимофеевналан Мишан изиж годым могайрак лиймыж, могай эрге улмыж нерген йодыш-влакым пуэдыш да тӱҥ шотышто мом ойлаш кӱлмымат каласыш. Аважат тыгак ышташ тыршыш. Тыгодым тургыжланымыже чотак палдырныш: эсогыл тӱрвыжӧ чытыра ыле! Кузе от тургыжлане?! Вет эргыжым да тудымат пӱтынь Российлан ончыктат! Да санденак эргыжын гармоньым шоктымыж почеш Параньга-Кужэҥер вел сем почеш такмак-влакым мурымыж годымат тиде шижалте.
Ялыште коҥгашке олтымо годым южгунам шикшат пӧртыш лектын кая. Теве ты суртыштат тидлан кӧра коҥга ончылын кӱшыл ужашыже шемемын. Ончем: оператор тудымак пеш сниматла! Конешне, весын пашашкыже шӱшкылташ сӧрал огыл, но шымак чыте да, йӧнан ик тат дене пайдаланен, воктекыже лишемын, йыштырак каласышым: «Тыгайжым, моло уто-ситыжым ида сниматле, пожалуйста. Миша нерген сайым гына ончыктыза». Самырык пӧръеҥ такше келшышын койо. Ынде мом пуртат, мом уке – чотак ончалнем…
Тӱвыра пӧртыштӧ
Аваж дене съёмкым пытарымеке, тӱвыра пӧртыш кок машина почела кудална: ме, палыше семын (кеч мыланнажат Мишан изаже веле корным ончыктен – авт.) – ончылно, Москвасе-влак – почешна. Вара почелак тушко пурышна. Мишан интернетыш возымыжо арам лийын огыл: шочмо гынат, калык шукак погынен ыле. А кунам йӧратыме землякыштын мурыжым чӱктышт, еҥ-шамыч эшеат ешаралтыч! Икмыняр жап гыч оператор Мишан сценыште мурымыжым йырже пӧрдынат, кӱшычат-ӱлычат манме семын сниматлыш, вара куштышо-влак дене волыш да съёмкым кужунак ыштыш. Тыгак журналистке южышт деч Миша нерген кӱчыкын ойлаш йодо. Икманаш, тиде кастене тӱвыра пӧртыштӧ кӧ лийын гын, очыни, чыланат «Привет, Андрей» передачыште шкеныштым ужыт. Такшым, жап кужыт шот дене «верышт» лиеш гын.
Мӧҥгыштыжӧ
Пытартышлан съёмочный группо Михаил Веселовын шке ешыж дене илыме пачерышкыже кайыш. Тушто тудым поснат, пелашыже да икшывыже-влак дене пырлят сниматлышт. Миша нерген каласкалымыж годым аваже тудын изиж годымак когыльым ышташ тунеммыж нерген такше ойлыш. Но кунам шкенжын чынже денак ыштымыжым ужым – пеш оҥайын чучо. Содыки чыла пӧръеҥак тувыртыш когыльылан руашым ыштен да тудым тӱрлен огеш мошто! Сандене Мишан мом да кузе ыштымыжым операторат пеш тӱткынак ончен сниматлыш. Вара Ольга дене коктын пелашыжым да икшывышт-влакымат ты пашашке ушен, когыльым шолтыктышт, ӱстембаке луктыктышт да камер ончылнак пырля шинчын кочкаш темлышт. Тыгак Мишамат, Надямат посна-посна кок пӧлемлаште кутырыктышт. А, съёмко пытымеке, мутат уке, нунымат, мемнамат шунен-шуненак сийлышт.
Кунам ончыктат?
Сниматлаш толмышт кечын Ольга передачым кок арня гыч ончыктат манын каласыш. Сандене Миша Москвашке 26 октябрьыште кайышаш ыле. Тидым шотыш налын, изарнян тудлан йыҥгыртем да рӱдӧ телевиденийыште съёмко кузе кайыме нерген йодыштам, вара материалышкем пуртем, шонышым. Но Мишалан изарнян мынярланрак йыҥгырташ лиймым рашемдаш манын йыҥгыртымекем, тудо палдарыш: Москвашке 7 але 8 ноябрьыште ӱжыт, а передачым 26 ноябрьыште ончыктат. Ала-могай амал дене жапым вашталтеныт.
Ну, йӧра, эше тылзе наре жап уло гынат, вучалтена, вет чапланыше да йӧратыме артистна нерген передачым шукыштын ужмышт шуэш, очыни!
Любовь Камалетдинова
Авторын фотожо
