«Приволжский» сурткайык фабрике» ООО
«Таза чыве гына таза муным мунча»
Приволжский посёлко воктенысе сурткайык фабрике ончылно кужу гына фургоным ужын, вигак умылышна: тугеже предприятий умбакыже пашам ышта, шке продукцийжым – чыве муным – ончычсылак тӱрлӧ кундемыш колтен шога. Тыгодымак фабрикыш пурымаште предприятийын изи фургонжылан санобработкым ыштымым ужын, нимынярат ыжна ӧр: тыште кодшо ийын кайык грипп лийме деч вара ветеринарийын кӱштымыжым шуктыде ок лий. Кеч пашаеҥ, кеч технике санпропускник гоч эртышаш, гигиене эскералтшаш.
Манаш веле, тиде осал черлан кӧра ӱмаште фабрике кӧргыштӧ веле огыл, тудын йыр 15-20 километр марте ӧрдыжтат чыла чывым пытараш логалын. Кугу эҥгек ышталтын. Но черым писын сорлыклымо да сеҥен кертме. Мучко санобработкым ыштен, ӱмаштак чывым угыч ашнаш тӱҥалме.
– Тау тыштак пашам ышташ кодшо-влаклан! Вет мемнан деке у еҥже шагал толеш. А кайык грипплан кӧра шукын пошкудо кундемыш, Казаньыш, пашам кычал каеныт да мӧҥгеш толаш огыт вашке, – ӧпкеленрак каласыш сурткайык фабрикын сбыт отделжын начальникше Айрат Галимуллин.
– Яллашке лектын, пашам темлен ончен огыдал мо? – мыят ойым пуыде шым чыте.
– Пашаеҥна кокла гыч шукынжо ялла гычак улыт – Купсола, Учимсола, Карай, Сотнур гыч. Нуным автобус шупшыкта. Кызыт предприятийыштына 140 наре еҥ ышта, но садыгак огыт сите. Пашадарым нӧлталме гынат, самырык-влак огыт тол. Нуным савырышашлан школлашкат лектедена, каникул жапыште полышкалаш пашашкат ӱжына. Ветеринар училище деч вара практикыш толшат улыт. Но кумылдымын коштыт. А тунем пытарыме деч вара пашаш толшо уке гаяк. Тидыжак кумылым волта, – чоным почын каласыш Айрат Тахирович.
А предприятийыште производствым вияҥдышашлан шагал огыл ышталтеш. Пытартыш ийлаште ик цехым йӧршын угыч чоҥымо, кокытым пужен ыштыме. Кызыт 15 цех уло. Луыштыжо мунчышо кугу чывым кучат, визытыштыже самырыкым куштат. Шуко цехыштыже муным погымашым автоматизироватлыме. Тудо чумыралтеш да ик корпусышто сортироватлалтеш. Тидлан лӱмын кок у линийым монтироватлыме. Тушто муно кугыт да нелыт шот дене икмыняр категорийлан ойыралтеш, лотокыш опталтеш да иктеш коробкалашке шындалтеш.
– Могай кундемлашке муным колтеда? – рашемдыме шуо.
– Кугурак ужашыже, мутат уке, республикыштак кодеш, молыжо Татарстаныш, торашкыракше Москваш да Краснодар кундемыш колталтеш. Кызытеш мунынаже ончычсо наре шуко уке – кайык грипп деч вара фабрикна эше пел куатын веле ышта. Тачысе кечылан 425,8 тӱжем утла чывына уло. А ончыч тылеч ятырлан шукырак ыле. Но эркын-эркын ешарен толына, – вашештыш А.Галимуллин.
– Ӧрдыжкыжӧ продукцийдам кугу фургон дене толын наҥгаят гын, республик мучкыжо ужалымашке шке шупшыктеда? – йодым сбыт отдел вуйлатыше деч.
– Мемнан мунына ужалымашке Йошкар-Оласе «Онар» фирме гоч колталтеш. Тудын дене шукертсек пашам пырля ыштена. Но ме шкежат Йошкар-Оласе йочасадлашке, Волжск оласе школ ден йочасадлашке шупшыктена, – каласыш тудо.
Шкат паледа, школ ден йочасадлашке сай качестван продукцийым гына налыт. Уке гын южо кокытелана дыр: кайык грипп деч вара тудо могайрак?.. Тыште ончычсек качествылан кугу тӱткыш ойыралтеш. Юлсер кундемыш командировко дене мийыме годым, толшыла, чӱчкыдынак тушко свежа муным налаш пурена. Тиде ганат тыгак ыштышна. Предприятийыште южо верысе семын искусственный кормам огыл, а натуральныйым пукшат. Тудым икмыняр ий ончыч почмо кормоцехыштышт ямдылат. Тидлан шыдаҥ пырче ден кечшудо шротым (ӱйым лукмо деч вара кодшо кучам) кучылтыт да гранулироватлен луктыт. Моло кӱлешан кормамат пукшат.
– Ме самырык чывым писын огыл, а тазам куштышаш верч тыршена. Тидым писемдышашлан ны ГМО-м, ны антибиотикым огына кучылт. Таза чыве гына таза муным мунча. А черлана гын, мунчашыжат ок тӱҥал. Сандене тидым эреак ушышто кучена. А чывигым шке пӱктен огына лук – инкубаторна уке. Тудым кечашым Санкт-Петербургышто але Свердловскышто налына. Тушеч кондымым апрельыште калыкланат ужалаш тӱҥалына. Тудо чер деч прививкым ыштыман лиеш. Калыкланат шижтарена: чывым еҥ деч ида нал, тудо черланенат кертеш. А тиде кугу эҥгекыш шуктен сеҥа. Ме тидым ынде сайын палена, – темлыме семын каласыш сбыт отдел вуйлатыше Айрат Галимуллин.
Юрий ИСАКОВ
Снимкылаште: сурткайык фабрикын генеральный директоржо Р.Малышев; чыве ончышо А.Степанова; муным ойыркалыме да упаковатлыме цех начальник Л.Кузнецова; продукцийым колташ оптен ямдылыме; предприятий пеленысе кевытын пашаеҥже Л.Кудрявцева муным темла; продукцийым шупшыктышо водитель В.Самойлов; фургоныш сатум оптат; оролышо да санобработкым ыштыше Г.Губочкина.
Авторын фотожо
