«Кажне еҥлан медицине полыш кӱлеш, а южгунамже поро шомак денат эмлаш лиеш», – тыге ойла усталык шӱлышан врач-невропатолог Валентина Алексеевна Куклина.
Арам огыл эмлызе-влак лӱмеш почеламут, муро-влак возалтыт, нуным суксо денат таҥастарат. Икшывылан илышым ава пӧлекла гын, эмлызе тудын тазалыкшым саклен шога.
Валентина Куклина 1961 ийыште Чылдемыр ялыште шочын. Кандаш классым сайын тунем пытарымек, Йошкар-Оласе медучилищыш каен. «Немыч йылме дене туныктышем да класс вуйлатышем Екатерина Дмитриевна Глушкова корным ончыктен манаш лиеш. Тудо мыланем эре «Валя, тый врач лийшаш улат» манын ойлен. Немыч йылмым чот сайын туныктен, институтыш пурымек, ялысе школышто тыгай келге шинчымашым налмемлан эсогыл ӧрыныт ыле», – шарналта Валентина Алексеевна.
1980 ийыште училищым тунем лекмек, кум ий Шернур райбольницын «Вашкеполыш» станцийыштыже фелдьшерлан ыштен. Вара Озаҥ оласе медицине институтыш тунемаш пурен. Республикысе больницын неврологий отделенийжын вуйлатышыже, кугу опытан доктор Виктор Наймушинын вуйлатымыж почеш интернатурым эртен.
1990 ийыште, невролог специальностьым налын, Валентина Куклина шочмо районысо поликлиникыш толын. Тудо черле-влаклан приёмым эртарен да тунамак стационарыште пашам ыштен. Шарналта:
– Тумарте тыгай специальность лийын огыл. Иктаж-мом ом пале гын, Виктор Анисифорович деке йыҥгыртен, кузе мом ыштышашым йодыштам ыле. Тудо нигунам шӱрдылын, вурсен огыл. Чыла радам дене умылтарен пуэн. Вара семын йодеш ыле: «А тый шкеже кузе ыштышыч?» Мый каласкалем, а тудо – чын, тыгак лийшаш, ойла. Илышыштем мый тудым эн кугу туныктышемлан шотлем.
Валентина Алексеевна невропатологлан коло кум ий ыштен, тыгодымак психиатор-наркологын сомылжым шуктен. Чумыр паша стажше 35 ийыш погынен. 2013 ий гыч тачысе кече марте 2-шо номеран Шернур первичный сосудистый рӱдерыште неврологлан ышта. Тыште Марий Турек, Кужэҥер, Торъял, Шернур да Параньга – вич район гыч эмлалтыт.
«Юмо пӱрымӧ дене калыклан полышым пуаш эре ямде улам. Врач пашам йӧратем», – ойла Валентина Алексеевна. Мутат уке, еҥын тазалыкше верч вуйын шогышо эмлызе лийын ыштыме сомыл куштылгыжак огыл: диагнозым чын палемдыман, чын эмлыман, черлым йол ӱмбак шогалтыман.
Аваже Вера Игнатьевна Куклина 1935 ийыште шочын. Самырыкше годым тудо эмлызе лияш шонен улмаш, но нелылыклан кӧра шонымыжо шукталтде кодын. Чылдемыр фелдьшерско-акушерский пунктышто санитаркылан ыштен. А теве кок ӱдыржӧ – Валентина ден Маргарита – медицине пашаеҥ улыт. Маргарита Алексеевна Озеева 18 ияш гыч 57 ияш марте Чылдемыр эмлымверыште медшӱжарлан пашам ыштен. Тудо пелашыж дене Сергей эргым да Марина ӱдырым ончен куштеныт.
Ачашт Алексей Дмитриевич Куклин «За коммунизм» колхозышто, кызыт тудо «Земледелец» ялозанлыклан шотлалтеш, шуко ий трактористлан ыштен. Пашалан мастар лийын, кидше чылалан толын, еҥ-влак тудын деке савам шумаш коштыныт. Арам огыл тудым ялыштышт кызытат порын шарнат.
– Нигунам «тыге ышташ, туге ышташ кӱлеш» манын огыл, эре «тыге ыштена, туге ыштена» ойла ыле, – Валентина Алексеевнан каласкалымыж гыч шотан ешыште кушмыжо шижалтеш. Мутшо почеш, нуно, шочшыжо-влак. авашт деч арулыклан, а ачашт деч кеч-могай пашам йӧратен ышташ тунемыныт.
Айдеме калык верч тырша гын, калыкат тудым пагала. Валентина Алексеевнан пашаже Россий Тазалык аралтыш министерствын таумутшо дене палемдалтын, почётан грамотыжо шуко уло. Ятыр ий медицине пашаеҥ-влакын профсоюз ушемыштым вуйлатен. 1996–2002 ийлаште Шернур районысо погынымашын депутатшылан сайлалтын. 2012 ий гыч Марий Элын сулло врачше чап лӱмым нумалеш.
Теве тыгай ура чонан, кӱкшӧ шинчымашан врач-невропатолог дене таче тендам палымым ыштышна. Эмлызын тӱҥ куанже – черле еҥым йол ӱмбак шогалтымаште, тазалыкшым пӧртылтымаште. Тыгодым ныжыл да поро мут эм дечат шерге. Жап писын эрта, но чер писын ок эрте. Илышым моштен аклыман, неле годым сайлан ӱшаныман. Сандене Валентина Алексеевна тудын деке полышым йодын толшо кажне черлым тӱткын колыштеш, кажныж дене шӱм-чон почын мутлана.
Ираида МИЛЮТИНА,
Лидия СЕМЕНОВА
Фотом еш альбом гыч налме
