Вате-марий пырля илыме годым икте-весым огына акле, поро да кумылым нӧлтышӧ шомакшымат шагал ойлена, кӱлеш оккӱллан тӱрлӧ кырча-марчалан тумам тарватена… Айдемым йомдарымеке веле шонен шуктыде, шокшо пар дене уто шомакым ойлымым, чын огыл иктешлымашым ыштымым, йоҥылышлан шотлен, ойгыраш да чаманаш тӱҥалына. Йӧра кеч когыньыштымат йӧратымаш куча, а тудыжо огеш лий ыле гын?…
Тыгаяк шонымашан ыле «Кугарня» газет редакцийын эртарыме «Воштылаш, товатат, сулык огыл» мыскара конкурсыштыжо Советский район Кужмарий гыч гран-прим сеҥен налше Валентина Ефремова ден Вера Мочаеван «Семон кайыш» мыскарашт.
Нине чолга ӱдырамаш-влакым мыскараче семын калык шукертсек пала. Ялысе ӱдырамашын койыш-шоктышыжым В.Ефремрова моткоч чаплын ончыктен мошта. Теве ты ганат сценыш лектын шуо ма уке, калык шу-у-у шоктен, воштыл колтыш.
Кужэҥер район Йӱледӱр гыч Качыри бавай (Екатерина Малинина) ден Советский район Кельмаксола гыч Вера Горохован мыскараче улмыштым чылан гаяк палат да сценыште эреак вучат. Ты гана нуно Володя Матвеевын возымо «Пазарыште» мыскаражым модын ончыктышт да икымше верым нальыч.
Морко район Коркатово тӱвыра пӧртын пашаеҥже-влак «Султан» мыскарашт денат сайынак келыштарышт. Владислав Федоров, Валентин Петров да Владимир Федоров «Кавказская пленница, или Новые приключения Шурика» кинон геройжо-влак семын Трус, Балбес да Бывалый лийын лектыныт. Кажныже образшылан келшен толын, мыскара мурыштат воштылаш таратыш. Нуно кокымшо вер дене палемдалтыч.
Оршанке район Кугунур гыч Римма Кудрявцева ден Ирина Кудрявцеват «Марийым кычалам» сценке дене чотак воштылтышт. Пӧкла деке Орина куржын толеш да, ю вийлан эҥертен, кугу капан, самырык, поян, шагал кочшо, тамакым шупшдымо марийым муаш полшаш йодеш.
Сценарийым возышо Римма Алексеевна самырык-шамычын кучылтмо шомакыштым ятыр пала да мыскараште моштен кучылтеш. Образышкат келгын пурымышт дене кумылым нальыч. Арам огыл жюри нуным кумшо вер дене палемдыш.
– Конкурсыш визымше гана ушненна. Тышке мыланна логалаш – кугу чап. Мыскарам возаш шичмеке, лектеш вел адак! Кажне шомакым, ойсавыртышым илыш дене кылдаш тыршем. Репетицийыште тӱрлӧ семын модына, вашталтышым пуртена, тӧрлена. Ты шотышто Марий Элын сулло артистше режиссёр Валерий Помбеевич Григорьев шотыш кондаш полшыш, – палдарыш Римма Алексеевна. – Возымо мыскарам ынде ятыр погынен. Тений Марий драмтеатрыште эрта. А ме Шкетанын мландыж гыч улына, садлан сценыш лекме деч ончыч марий классикна Майоров-Шкетаным «сӧрвалышна».
Морко районысо рӱдӧ книгагудо системын пашаеҥже-влакын «Моторлык марий ватым сӧрастара» сценкыже шонаш таратыш. Чынжымак, ны чапле вургем, ны чиялтыме тӱрвӧ, ны кужу шинчапун айдемым моторым огеш ыште, а пӱртӱсын пуымо сӧраллыкше, калыкнан поянлыкше дене кугешнышаш улына!
М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театрын артистше-влак Маргарита Медикован «Кӱтӱчӧ», Алексей Сандаковын «Трактор» мыскара-влакым, А Светлана Строганован, Андрей Бусыгинын да Алексей Тетеринын «Оръеҥ мелна» спектакль гыч ужашым модын ончыктымышт шукыштлан пример семын лие, шонем. Образыш келгын пурен моштымыштат, шомакым рашын да яндарын ойлымыштат воштылаш таратыш. Артист тудо – артистак.
«Мыскара муро» конкурсыштат икмынярын мастарлыкым ончыктышт. Оршанке район гыч Римма Кудрявцева «Канде-пелганде» мурыж дене сеҥышыш лекте.
Сеҥыше-влакым саламлышыла да пӧлекым кучыктышыла артист, режиссёр, писатель, ты конкурсын жюри еҥже Валерий Григорьевын ойлымыжо участник-влаклан пеш кӱлешан:
– Тений кӱчык да раш мыскара дене сценыш лектыч. Участник-влакын пашаштым эн ончычак районышто онченна да эн сайыштым тышке ойыренна.
Верым шеледыме годым содержанийым, марий йылмын яндарлыкшым да актёр мастарлыкым шотыш налынна. Вес ганат тыгай конкурсыш ушнаш шонышо-влаклан шке пашаштым ондакырак ончаш колтыман. Тыге ме нунылан ой-каҥашым пуэна да мыскараштым саемдаш, келгемдаш полшена.
Пайрем касым Шернур район гыч «Пӧлек» (вуйлатышыже – Т.Токтарова), Марий тӱвыра рӱдер пеленысе «Падыраш» ден «Чон оҥгыр» ансамбль-влак (вуйлатышыже – Э.Петрова) да Йырмарий Марий сӧрастараш полшеныт.
Алевтина БАЙКОВА
Авторын фотожо
Снимкыште: В.Горохова, В.Мочаева, Качери бавай да В.Ефремова.
