КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО ТЕАТР

Эрик Юзыкайн: Кажныже мыланна чинче падыраш гай

М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театр — марий калыкын ик эн йӧратыме театрже. Шукерте огыл тудын директоржылан у еҥым пеҥгыдемдышт. Тиде марий искусство тӱняште сайын палыме  айдеме, марий чонан еҥ Эрик Юзыкайн. 

Таче тудын дене марий театрын илышыже, пашаже да ончыкылык планже нерген мутланымынам лудаш темлена.

— Эрик Алексеевич, у должность дене Тендам шокшын саламлена. Рӱдӧ марий театрын директоржо семын эн ончыч ыштышаш пашам рашемденда, очыни?

— Кызытсе рынке саманыште театрлан илен лекташ ешартыш йӧным кычалман. Тыгак  рекламе, зритель дене кылым кучымо, репертуарым уэмдыме да моло шуко йодышым рашемдаш кӱлеш. Но театрын  кӧргӧ илышыжымак вашталташ шонымаш уке, вет тудын — шке йӱлаже, пашаже. Репертуарым ончалаш гын, южо спектакльжым, кудышкыжо калык шагал толеш, кораҥдашат лиеш, шонем. Тидыжым ме театрын художественный вуйлатышыже Василий Александрович дене кутырен келшен ыштена.

— Эртыше тургымым иктешлен, мом палемден кертыда?

— Эртыше тургымышто икымше гана марла «Вий-ар – ме» лӱман рок-оперым сценыш лукна. Тудым Петрозаводск гыч толшо режиссер шынден, тушечынак сӱретче, сценысе кучедалмашым, куштымашым шындыше  лийыныт. Нунын дене пырля кугу паша шукталте.  Тиде постановкышто  артист-влак шкеныштым вес могыр гыч почын ончыктышт. Постановочный цех-влакланат ешартыш вийым пышташ логале. Икманаш, тӱшка вий дене ыштыме паша моткоч куандарыш. Тиде спектакль дене ме у тургымым почына. Сандене тудым кӧ ужын огыл але эше ик гана ончынеже гын, у тургымышто уэш театрышкына вучена. Тиде спектакльымак ме финн-угор театр-влакын «Майатул» фестивальыштышт ончыктена. Мутлан, музыкант семын кугу тӱткышым мый музыклан ойырем, кажне ончымылан шканем уым муам. Мутат уке, рок-опер — марий зрительлан у жанр, но тудым садак кеч ик гана кажне марий еҥ ончышаш,  поснак самырык-влак ӧрдыжеш кодшаш огытыл, шонем. Вет рок музык, сценысе кредалмаш нунылан лишылрак.

— 2019 ийыште Шкетан лӱмеш Марий театрлан  100 ий темеш. Тиде кугу датылан кызытак ямдылалташ тӱҥалында, очыни?

— Театрыш Василий Александрович Пектеевын пӧртылмекыже, эн ончычак репертуарым ончен лектынна, пеҥгыдемденна. 2020 ий марте жаплан шындышаш спектакль-влакым палемденна: руш  драматургий гыч Гогольын, Пушкинын, а марий гыч Байгузан, Шкетанын, Чавайнын произведенийышт почеш у постановко-влак шочшаш улыт. 2020 ийыште марий театрын труппыжо Москошко гастроль дене кайышаш, йот кундемышкат лекташ шонымаш уло. Мутлан, «Вий-ар – ме» рок-оперым Скандинавийыш наҥгаяш лиеш. Тидын шотышто паша ышталтеш, рашемдалтеш.

— Театрым олмыкташ кӱлмӧ йодышат тургыжландара, очыни…

— Юбилей вашеш театрыште олмыктымо пашам тӱҥалаш шонена. Лачшымак могай организаций тиде пашам ӱмбакыже налме шотышто конкурсым увертаренна. Тений кеҥежым ты пашам шуктышаш улына.   

— Республикыштына профессиональный режиссёр шагал огыл. Тыгодымак ӧрдыж кундем гычат режиссёрым ӱжыда. Тидат театрлан кӱлеш докан?

— Тиде кечылаште  кок спектакль сценыш лукташ ямде лиеш. Василий Александрович Пектеев Александр Островскийын пьесыж почеш «Лумӱдырым», Василий Валерьянович Домрачев Арсий Волковын «Йорга ватыжым» шынденыт. Тыгак Анатолий  Спиридоновын «Югорно» эпосшо негызеш,  Сергей Чавайнын «Элнет» романже негызеш спектакльлан сценарий-влак ямде улыт. Нуным у сезонышто калыклан темлена.  А ӧрдыж кундем гыч режиссёрым ончыкшымат ӱжаш тӱҥалына. Тыгайже моткоч пайдале, театрым пойдараш полша. Тыге театрын илышышкыже у ончалтышым, у умылымашым пурташ лиеш.

—  Сапаев лӱмеш опер да балет театр кава йымалне икмыняр постановкым ончыктен.  Шкетан лӱмеш театрын  тыгай шонымаш шочын огыл?

— Але марте тыгайже  марий театрын лийын огыл, но «Вий-ар – ме» рок-оперым Морко районышто, Карман курыкышто, ончыкташ  шонымаш уло. Кызыт тидын шотышто мутланымаш кая, икмыняр арня ончыч вержымат ончен толынна. Сӧрал кундем, тушто южшат вес шӱлышанла чучеш. Тиде шонымашнам  кеҥеж жапыште илышыш пуртен шуктена гын, пеш сай лиеш ыле.

— Ончычсо дене таҥастарымаште, марий театрыште ончышо шагалеммыла чучеш…

— Залыш калыкым погаш кызыт моткоч неле. Статистикым ончалаш гын, марла мутланыше-влакын чотышт шагалемме палдырна. Кажне зритель мыланна чинче падыраш гай шерге.  Сандене тидын шотышто ме кугу пашам ыштышаш улына – виян, шонаш таратыше спектакль-влакым сценыш шукырак лукман. Рушла шындыме спектакль гочат ончышо-влакым марий театрыш толаш кумылаҥдыман.

Марий театр — марий калыкын рӱдыжӧ, шӱдыржӧ манме шомак мылам моткоч келша. Тиде шомакым ме илышыш пуртышаш улына. Театр йолташ-влакын клубышт, вашлийме верышт семын лийшаш. Тушко марий шӱлышан кажне еҥ, спектакль годым веле огыл, моло годымат жапым пайдалын эртарышаш. Тыгак театрыште лекций, мутланымаш, пьесым лудмаш да моло мероприятият эртышаш улыт. Кеч-могай ял гыч толшо еҥын театрыш толаш кумылжо лийже манын, тыршышаш улына. Мутлан, ончыкшым театрыште марий кочкышым тамлашат вер лиеш.

— Газетнам лудшо йолташна-влаклан мом тыланеда?

— «Вконтакте»  социальный сетьыште Шкетан лӱмеш Марий театрын группышкыжо ушнаш йодам. Лач тушто театрын илышыже, у постановкыжо-влак нерген эн ончыч чыла уверым возена. Мутат уке, газетым лудшо кажне марий чонан еҥым ме театрыште вучаш тӱҥалына.

Алевтина Байкова мутланен.

М.Скобелевын фотожо.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий