УВЕР ЙОГЫН

«Мыняр пеҥгыде тыл, тунар виян фронт»

Арня кыдалне «Аван шӱмжӧ» («Сердце матери») гуманитар толкынын координаторжо Людмила Краюшкина Марий Элысе волонтёр ден поро пашам шке кумылын шуктышо еҥ-влак деке тыгай ӱжмаш дене лекте: «Поро кече, пагалыме коллеге-влак! 18 мартыште кугу да изи подразделений командир-влакын йодмашышт почеш чумырымо гуманитар грузан машина фронтыш кая. Сарзе-влак шуко мом йодыт. Чыла поген шукташ моткоч неле. Республикысе калык деч полыш пеш лушкыдо. Тудо пеш шучко да вӱрым йоктарыман сарын кайымыжым огеш умыло, коеш. Тидымат ынеж умыло: мемнан – улыжат кок корно: але Сеҥымаш, але россий калыкын геноцидше. Калыкым «помыжалтараш» да элым, ача-ава, йоча ден уныка-влакым, шкем шке аралаш шогалаш тараташ жап. Фронтышто кредалше землякна-влакын вийышт нимучашдыме огыл. «Айста ынде кеч шкенан пайдаланак полшена, кеч иктаж-мо дене…» – манаш веле кодеш.

Фронт гыч йодмаш-влак кече еда толыт. Кызыт мемнан дене индеш йодмаш кия, «Марий Эл верч» поро кумыл фондышто – коло. Окса мемнанат, нунынат кодын огыл. А мыланна таче УАЗ автомашиналан оравам, аккумуляторым, тӱрлӧ шапаш ужашым налаш кӱлеш. Раций, квадрокоптер да вургем нерген омат ойло, кеч нуно чыланат эн ончычак кӱлыт.

Умылаш йодам, чаманыде, уло кумылын полшымо деч посна элнам арален коден огына керт.

Шкетын иктаж-мом шотаным налаш неле, а теве оксам поген – лиеш! Тидланже Российын Сбербанкыштыже волонтёрна Светлана Николаевна К. лӱмеш почмо 2202 2036 1365 5283 номеран карте-копилкына уло. Тушко оксам колтымо годым «Сеҥымашлан», «Поро пашалан» манын возаш темлалтеш».

Окса, мутат уке, эре да чылалан кӱлеш: иктылан – мотор тувырым налаш, весылан – машинам, кумшылан – пачерым… Но фашист тӱшкалан сеҥалтына гын, чылажат ута.

Фронтлан окса дене огыл гын, вес семын полшаш лиеш. Палем, республикнан кажне гаяк кундемыштыже поснак илалше ӱдырамаш ден йоча-влак маскироватлыше сетьым пидыт, окоп сортам велат, сарзе землякна-шамычлан кумылым нӧлтышӧ серышым возат. А эше кукшо шӱрым ямдылат.

– Военный службыш контракт дене кайыше да мобилизоватлыме эрге-веҥына, пелашна, ача-кочана-влак ынде кумшо ий, шке тазалыкыштым, а чӱчкыдынжӧ илышыштым чаманыде, шакше фашист да касвел сатанист-влак ваштареш йӱдшӧ-кечыже кредалыт, – Л.Краюшкинан ӱжмашышкыже ушныш Медведево районысо Ежово селаште илыше 66 ияш волонтёр Зоя Петровна Максимова. – Ме пиалан улына – фронтын линийже деч тораште илена. Мыланна, шокшо да йӧнан пӧрт ден пачерлаште илыше, шер теммеш кочшо-шамычлан, нунын тусо илышыштым умылаш да кеч жаплан ужын мошташ неле. Виян мардеж, пулвуй даҥыт лавыра, окоплаште – просто шем лапаш… Ны вургемым вашталтен чияш, ны кошташ, ны ласкан возын малаш… Эре гаяк кукшо паёкым кочкаш… Сарзе землякна-влак мӧҥгышт, тутло пушан когыльо, шокшо шӱр нерген шарналтен да шоналтен гына кертыт.  

А вет ме нуным мӧҥгыштӧ ямдылыме гай тутло борщ да поҥго шӱр дене сийлен кертына! Ме, Ежово посёлкышто илыше ӱдырамаш-шамыч, тудым уже ямдылена. Тидланже чыла пакчасаскам пеле кӱмеш шолтена, падыштена, коштена, вара изи пакетлашке оптена, тушкак специйым ешарена – кукшо шӱр ямде. Салтаклан вӱдым шолташ да тушко пакетысе вартышым кудалташ гына кодеш – 10-15 минут гыч мӧҥгысӧ гай борщ ямдат лиеш! Тыгодым сарзын жапшат, вӱдшат аныклалтыт, вийжат мыняр-гынат ешаралтеш, кумылжат нӧлталалтеш. 

Шошо пагытышкат пурышна. Вашке пӧртйымалнына чыла пакчасаска локтылалташ тӱҥалеш. А тудым пайдалын кучылташ гын? Мый тендам салтаклан кукшо шӱрым ямдылыме рецепт дене палдараш ямде улам, телефонем: 89613347223. Медведево, Советский, Кужэҥер, Шернур, Параньга, Марий Турек, Звенигово, Волжский районлаште да моло кундемыште илыше шергакан ӱдырамаш-влак, айста шкенан поро кумылна, тамле шӱрна дене элнам аралыше-влакым куандарена да ырыктена. Йыҥгыртыза, мом да кузе ышташ кӱлмым радамын умылтарем.

Конешне, кукшо шӱрым ямдылыме рецептым интернет кумдыкыштат муаш лиеш, но технологий шотышто йоҥылыш лийме деч лучо опытан еҥым колышташ.

Шижда, очыни, Л.Краюшкинат, З.Максимоват ик кумыл да ик шонымаш дене йӱлен илат – сарзе землякна-влаклан неонацизмым писынрак кырен шалаташ да Сеҥымаш кечым вучен шукташ. Коктынат тидлан моткочак ӱшанат да ик йӱкын гаяк маныт: «Мемнан дене – Юмо, мемнан велне – чын, ме садак сеҥена!»

А мый иктым гына ешарем: «Мыняр пеҥгыде тыл, тунар виян фронт» да ӱдырамаш-влакын ӱжмашышт ден темлымашышт шотышто шоналташ йодам.

М.ИВАНОВА

Авторын да З.Максимован фотошт

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий