«Тӱвыра» нацпроект полшымо дене республикыштына ятыр культур учрежденийым уэмден олмыктымо. Тудын дене келшышын, кодшо ийын Волжский районысо Сотнур тӱвыра пӧртат у тӱсым налын. Проект почеш ты пашалан 15,5 миллион теҥге ойыралтын. Кызыт рӱдерыште тыршыше-влак тудым пайремлын почаш ямдылалтыт.
Йӧн ешаралтеш
Тӱвыра рӱдерым ятыр жап Раиса Степанова вуйлатен, а кызыт ты пашам жаплан Людмила Тихонова шукта.
Жаплан келшыше ошалге металл панель дене комыжлымо оралте торашке волгалтеш. Эртыше курымын 1980 ийлаштыже чоҥымо зданийыште жапше годым поликлинике лийын манын, от шоналте: тӱвыра рӱдерлан моткоч сайын келыштарыме. Ик кабинет гыч весыш вончен, йоҥгыдо, волгыдо коридор дене зритель залышкат шуым. Сцене вургемлан, окна чаршалан да пушкыдо пӱкен-шамычлан икгай тӱсым кучылтмо сылнылыкым пурта, сандене ты моторлык шинчалан вик перна. А сценыже могай?! У оҥам лак дене чиялтыме гынат, кӱвар оҥаж гыч свежа пушеҥгын пушыжо эшеат шижалтеш.
– Нацпроект полшымо дене тӱвыра учрежденийыште леведышым, окнам, омсам, инженер сетьым вашталтеныт, пандусым ыштеныт, пырдыжым, кӱварым, туврашым штукатуритлен чиялтеныт, – шуко функциян рӱдерым ончыктен коштшыжла каласкала Людмила Ивановна. – Вашке мебельым да аппаратурым кондышаш улыт. Тунам вара пашалан эшеат чот пижына. Кокымшо пачашыште библиотеке верланен, ончыкыжым тушто эше кидмастар, ремесло кружок-влак пашам ышташ тӱҥалыт, тыгак кумылан-влакым тӱрлашат туныкташ шонена. 2022 ий – Российысе калык-влакын тӱвыра поянлыкышт идалык. Тудым сайын эртарен колташ чыла йӧн лийын шукта манын ӱшанена.
– Села кугу, тӱжем утла еҥ ила. Тыгай чапле рӱдерлан верысе калыкат моткоч куанен, – мутланымашке ушныш рӱдерын художественный вуйлатышыже Радик Яндаков.
Радик Аликович 2017 ий октябрь гыч ты сомылым шукта. Тиддеч ончыч тудо Руш Шайра, Нурмучаш Шайра яллаште тӱвыра пӧрт-влакым вуйлатен.
– Ончылий Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжым тунемын лектынам, «этнохудожественный коллективым вуйлатыше» специальностьым налынам, – палемдыш чолга марий. – Уэмдыме тӱвыра рӱдерыште тӱрлӧ мероприятийым эртараш пандемий чаракым ышта.
«Мӧр саска», «Сотнур аршаш» да молат
Рӱдер пелен мурышо да куштышо ансамбльым шукын палат. Ятыр жап тудо «Шайра кундем» лӱм дене сценыш лектын. Руш Шайра клубышто «Шайра» ансамбльым чумырымеке, калык кок коллективым путайкалаш тӱҥалын, сандене икымшыжым «Сотнур аршаш» манын лӱмденыт. Ансамбль кызытеш вуйлатыше деч посна кодын гынат, участник-влак жапын-жапын чумыргат, репертуарым уэмдыме, ончыкыжым ыштышаш паша нерген каҥашат. Коллективыште – лу участник. Нунын коклаште шукынжо сулен налме канышыште улыт, тыгак школышто, йочасадыште тыршыше-влак кумылын чумыргат. Чолга ӱдырамаш-влакын мурыштым сылне сем дене аккомпаниатор Юрий Дмитриев сӧрастара. Юрий Васильевич тӱвыра аланыште 30 утла ий пашам ышта. А тӱмырым Радик Аликович шкежак перкала.
– Рӱдерыште ачалыме паша шукталтме годым ик жаплан Нурмучаш Шайра клубышто «иленна», «Сотнур аршаш» ансамбль дене репетицийымат туштак эртаренна, – каласыш художественный вуйлатыше.
Ты коллективым республикыште сайын палат. Тудо тӱрлӧ фестивальыш ушна, конкурслаштат район чапым арала. Пытарыш сеҥымаш-влак кокла гыч январьыште республик кӱкшытан «Йӱштӧ Кугыза деке унала» конкурсышто кокымшо верым налмыжым палемдыман.
«Сотнур аршаш» пелен «Мӧр саска» кружок пашам ышта. Тушко йоча-влак куанен коштыт. А «Элнет» драмкружокыш изижат-кугужат йывыртен погынат.
Чолга марий – тӱмырзӧ
Радик Яндаков изинекак усталык шӱлышан кушкын. 9-ше классым тунем лекмыж годым школ туныктышо-влак чулым рвезылан И.Палантай лӱмеш культпроссветучилищыш тунемаш каяш темленыт, но ача-аваже тудым тушко колтен огытыл. Садлан рвезе Йошкар-Оласе аграрный колледжыш техник-механиклан тунемын лектын….
!!! Умбакыже материалым «Марий Эл» газетыште лудаш темлена
Алевтина Байкова
Авторын фотожо
